«بعد از ماهها تدریس نسیه، اما حالا ناچاریم، به خیابان برویم و برای دریافت حقوق مان از صاحب دانشگاه، دادخواهی کنیم.» این بخشی از یادداشت، نبی ساقی، شهروندی که در یکی از دانشگاههای کشور تدریس میکرده است. آقای ساقی در ادامهی یادداشت اش، نوشته است؛ زمانی که برای تأمین نیازهای زندگی از راه تدریس، ناامید میشود، تلاش میکند با فرستادن نوشته به رسانهای، اندکی درآمد داشته باشد؛ اما از آن جا که آن رسانه نیز از فعالیت باز میماند، او ناچار میشود به کار در جاهای دیگری فکر کند که هیچ کدام به نتیجه نمیرسد. «امروز اما، وقتی به سرنوشت خودم، روز معلم و کرایهی خانه و به پیام رییس معلمان و استادان بیست سال اخیر میبینم، جز خوردن تابلیت آرامبخش -که آن هم خاصیت خودش را از دست داده- واکنش دیگری نمیتوانم نشان بدهم. در این کشور، هیچ کسی روز ندارد، از معلم که طبعا انتظار روز خوش نداریم. مردم جهان به سفرهای تفریحی-فضایی میاندیشند و مردم ما فقط به نان خشک.»
پیش از سقوط کابل به دست طالبان، همهساله به پاس خدمتگذاری آموزگاران، از سیزدهم میزان به عنوان روز معلم در وزارت آموزشوپرورش و دیگر بخشهای آموزشی، بزرگداشت میشد؛ اما اکنون با حاکمیت امارت اسلامی، نه تنها که از روز معلم در نهادهای دولتی هیچ گونه بزرگداشتی به عمل نیامد، بل شمار زیادی از معلمان، در اثر تعطیلی مکتبهای دخترانه –دورهی میانه و عالی- خانهنشین شده اند. این در حالی است که شماری دیگر از معلمان ماهها میشود که حقوق شان را دریافت نکرده اند.
امروز، بیشتر کاربران افغانستانی در فضای مجازی، با متنهای توصیفی روز معلم را گرامی داشتند و شماری هم از مشقتهایی نوشته اند که معلم در افغانستان به ویژه این روزها با آن دستدرگریبان است.
زاهد دهمنش امیری، یکی دیگر از شهروندان افغانستان، در برگهی فیسبوکش نوشته است: «من فرزند معلمی استم که پنج ماه پیش از آمدن طالبان، معاش نگرفته است. با این وجود [به مکتب]میرود و تدریس میکند.»
از آن جا که معلمان در افغانستان، حقوق بخورونمیری دارند، دیرکرد در پرداخت آن، معلم و خانواده اش را با مشکل جدی اقتصادی روبهرو میکند؛ مشکلی که باعث میشود آنها، هرازگاهی منت صاحبخانه را برای دیرکرد در پرداخت کرایه و خواستن قرض از خواروبارفروشی بکشند.
در سوی دیگر، شماری از شهروندان در حسابهای کاربری شان، از بحث دشواری تأمین هزینهی زندگی معلمان، پیشتر رفته و چالش کنونی کشور را ناشی از ناکارگی معلمان در روشنگری و هدایت به سوی جامعهی پیشرو میدانند. حبیب نکیسا، یکی از شهروندان افغانستان، در برگهی فیسبوکش نوشته است: «اگر معلمان خوب داشتیم، حال و روز ما این نبود.»