گفت‌وگوهای صلح؛ ترفند امریکا برای قوی‌سازی طالبان و تضعیف دولت افغانستان

گزارش‌ها از دوحه می‌رساند که گفت‌وگوهای صلح افغانستان هم‌چنان متوقف است و هیئت طالبان تا هنوز به قطر برنگشته‌اند تا گفت‌وگوها از سر گرفته شود.
منابعی از هیئت گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان نیز، به رسانه‌ها گفته‌اند که شماری از اعضای هیئت به کابل برگشته‌اند. دکتر امین احمدی، حبیبه سرابی، متین بیک و دکتر رسول طالب، افرادی‌اند که به کابل برگشته‌اند.
در همین حال، عبدالله عبدالله -رییس شورای عالی مصالحه‌ی ملی- می‌گوید که طالبان گفت‌وگوها در قطر را متوقف کرده و از چندی به این‌سو حاضر به گفت‌وگو نیستند.
آقای عبدالله که روز گذشته (سه‌شنبه، ۲۱ دلو)، در نشستی در کابل، صحبت می‌کرد گفت: «در حال حاضر، طرف مقابل مذاکره را قطع نکرده؛ اما مذاکره‌ای هم صورت نمی‌گیرد. میز مذاکره امروز وجود دارد؛ بهانه‌ای فعلاً وجود ندارد که مسایل دیگری را به‌عنوان راه‌حل مطرح کنیم. راه‌حل این است که دو طرف دور میز مذاکره بنشینند.»
دور دوم گفت‌وگوهای صلح افغانستان، یک ماه و ۱۱ روز پیش در قطر آغاز شد؛ اما در این مدت، هیچ نشست رسمی‌ای میان دو طرف برگزار نشده است. دور دوم گفت‌وگوها در دوحه، هم‌زمان بود با به‌قدرت رسیدن جو بایدن، چهل‌و ششمین رییس‌جمهور امریکا.
پس‌ازآن که رهبری حکومت جدید امریکا اعلام کرد که توافق‌نامه‌ی دوحه را دوباره بررسی می‌کند که از آن زمان تا اکنون، هر روز میز گفت‌وگوها خالی‌تر می‌شود. سران گفت‌وگوکننده‌ی طالبان میز گفت‌وگو را ترک کرده و به کشورها منطقه و جهان سفر می‌کنند.
دو هیئت جدا از این گروه، یکی به ایران و دیگری به روسیه رفت. هیئتی که به رهبری ملا برادر به ایران رفته، پس‌ازآن به ترکمنستان رفت و گفته می‌شود که تا هنوز در این کشور به سر می‌برند.
وزارت دولت در امور صلح افغانستان، می‌گوید که هیئت دولت در جریان این‌که طالبان در دوحه نیستند، با کشورهای همکار صلح افغانستان در دوحه بحث و تبادل‌نظر می‌کنند.
هم‌چنان در جریان دو- سه روز گذشته، خبرهایی نیز نشر شد که دکتر امین احمدی، یکی از اعضای هیئت گفت‌وگوکننده‌ی دولت، به رخصتی اجباری رفته است؛ اما وزارت دولت در امور صلح آن را رد می‌کند. ناجیه انوری، سخنگوی این وزارت، به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که شماری از اعضای هیئت به دلیل مشکلات شخصی برای مدت کوتاهی به افغانستان برگشته‌اند و پس از رسیدگی به مشکلات‌شان، دوباره به دوحه برمی‌گردند.
بانو انوری می‌گوید: «این یک چیز طبییعی است. اعضای هیئت همیشه از این روش استفاده می‌کنند. باقی اعضای هیئت در دوحه حضور دارند و روی روند صلح افغانستان با کشورهای درگیر در این روند صحبت می‌کنند.»
اعتماد بی‌جای امریکا و وعده‌خلافی طالبان
توافق‌نامه‌ی امریکا- طالبان در ۲۹ فبروری سال گذشته‌ی میلادی در قطر امضا شد. مطابق به این توافق‌نامه امریکا باید تا ماه «می» همه‌ی نیروهای خود را از افغانستان بیرون کند و طالبان نیز مکلف شد که روابط خود را با القاعده و سایر گروه‌های تروریستی قطع کند و اطمینان بدهد که از سوی افغانستان خطری متوجه امریکا نیست.
به باور آگاهان، توافق‌نامه‌ی دوحه برای ترامپ، رییس‌جمهور پیشین امریکا، ت اهمیتی نداشت؛ زیرا او این روند را به راه انداخت تا در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا از رقیبان خود جلو بزند؛ اما با آمدن جو بایدن تا این جای کار دیده می‌شود که سیاست خارجی امریکا در برابر افغانستان جدی‌تر از دوره‌ی ترامپ است، به گفته‌ی بایدن، او نمی‌خواهد اشتباهاتی که ترامپ و خلیل‌زاد مرتکب شدند را دوباره تکرار کند، از همین‌رو، خواسته که توافق‌نامه دوحه را بازنگری کند.
هرچند تا هنوز نتیجه‌ی بازنگری مشخص نیست؛ ولی مقام‌های امریکایی یکی پی دیگر طالبان را متهم به نقض توافق‌نامه‌ی دوحه می‌کنند. هفته‌ی گذشته، کانگرس امریکا با نشر گزارشی، اعلام کرده که طالبان به تعهدات خویش عمل نکرده‌اند و جو بایدن راهبرد خروج نیروهای خود را از ماه می به تأخیر انداخته است.
به‌تازگی جنرال کنت مکنزی، فرمانده سنتکام (ستاد فرماندهی مرکزی امریکا)، گفته است که خروج سربازان امریکایی از افغانستان، باید مبتنی بر شرایط باشد.
آقای مکنزی در گفت‌وگوی آنلاین به میزبانی انستیتیوت خاورمیانه، گفته است که سطح خشونت‌ها در افغانستان بسیار بلند است و به همین دلیل، توافق‌نامه‌ی قطر و اقدام‌های طالبان بررسی می‌شود.
او افزوده است: «اقدام‌های کنونی طالبان نگران‌کننده است و خروج سربازان امريکايی از افغانستان را پيچيده می‌کند. طالبان خشونت‌ها را افزایش داده‌اند، قتل‌های هدفمند و حمله بر نیروهای افغان ادامه دارد.»
بااین‌حال، رسانه‌های خارجی گزارش داده‌اند که به تأخیر افتادن خروج نیروهای امریکایی، طالبان را نگران کرده است. مسئولان طالبان در گفت‌وگوها با این رسانه‌ها، هشدار دادند که عمل نکردن به توافق‌نامه دوحه، افغانستان را وارد فاز جدید از بحران خواهد کرد و درصورتی‌که امریکا از خروج، سرباز زند، شرایط طوری ایجاد خواهد شد که امریکا تصمیم به خروج زودهنگام بگیرد.
گفتنی است که اداره‌ی بایدن برای بررسی دوباره‌ی توافق‌نامه‌ی صلح امریکا- طالبان یک گروه مطالعه ایجاد کرده است. بر اساس گزارش‌ها شماری از اعضای این گروه نیز خواستار خروج از افغانستان هستند.
ریپ رود خانان، یک عضو این هئیت، به رسانه ویست ایشیا فرما، گفته است: چالش اصلی امریکا این است که سیاست خارجی این کشور در ۲۰ سال اخیر بزرگ‌ترین اشتباه را مرتکب شده است. به گفته‌ی او، خروج از افغانستان، امریکا را با تهدید جدیدی مواجه خواهد کرد.
بااین‌حال، قرار است پس از بررسی گروه مطالعه افغانستان، اداره‌ی بایدن در موردتوافق دوحه و راه‌کار خروج از افغانستان تصمیم بگیرد.

گفت‌وگوها متوقف می‌شود و هیئت‌ها به‌جای اصلی‌شان برمی‌گردند
بی‌میلی طالبان به گفت‌وگوها در قطر و به تأخیر انداخته شدن خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، فضای جدید- ترس و نگرانی را در این کشور ایجاد کرده و بیم‌ آن می‌رود که روند فعلی گفت‌وگوها در قطر متوقف شود و درگیری‌های فعلی جدی‌تر.
شماری از آگاهان سیاسی نیز به این باوراند که روند صلح به‌صورت «بدیهی و طبیعی» در معرض خطر قرار دارد؛ زیرا هم طالبان و هم دولت از گفت‌وگوها سرباز می‌زنند. طالبان برای به دست آوردن قدرت بیشتر تلاش می‌کنند و دولت به‌بهانه جمهوری‌خواهی از جدی‌تر شدن گفت‌وگوها خودداری می‌کند.
رحمت‌الله بیژن‌پور، آگاه سیاسی- استاد دانشگاه به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که در کنار دولت و طالبان، امریکا به‌عنوان طرف سوم در گفت‌وگوها نیز سیاست مشخصی ندارد و نمی‌گوید که از کدام طرف حمایت می‌کند.
آقای بیژن‌پور، تأکید می‌کند که اعتماد بیش‌ازحد امریکا و طالبان و دادن امتیازهای کلان و بدون محاسبه سبب شده که روند صلح با طالبان با چالش روبه‌رو ‌شود.
به عقیده او، در شرایطی که هیئت دولت در قطر است؛ ولی نتوانسته روند خودی بسازد و طالبان را به گفت‌وگو وا دارد و از سویی دیگر طالبان نیز در قطر نیستند، گفت‌وگوها متوقف خواهد شد. «مذاکرات متوقف خواهد شد و هیئت طالبان به‌جای اصلی برمی‌گردند و هیئت دولت به کابل می‌آید. وضعیت جنگی در بهار از سر گرفته خواهد شد.»
آگاهان سیاسی، می‌گویند که روند گفت‌وگوها در قطر آن‌چنانی که مردم افغانستان انتظار دارند، به نتیجه‌ نخواهد رسید.