
با رسیدن اول ماه می که قرار است روند خروج سربازان خارجی از افغانستان شروع شود، حملههای گستردهی تروریستان بر افراد ملکی و نظامی افزایش یافته است. دیروز –شنبه، ۱۱ ثور- در اثر حملهی طالبان در روستای آرزوی شهر غزنی، دو سرباز ارتش کشته، دو سرباز زخمی و ۲۰ سرباز ارتش اسیر شده است.
یک روز پیش از آن -شام روز جمعه، ۱۰ ثور- در نتیجهی انفجار مرگبار موتر بمبگذاریشده در مهمانخانهی ولسوالی ارزهی ولایت لوگر، دستکم ۲۴ تن به شمول دانشآموزان مکتب کشته و بیش از ۱۱۰ تن دیگر زخمی شده است. حمدالله محب، مشارو امنیت ملی افغانستان و حیاتالله حیات، سرپرست وزارت داخله، در نشست امنیتی روز گذشته، گفتند که نتیجهی بررسیهای استخباراتی، نشان میدهد که این حمله از سوی طالبان سازماندهی شده است.
پس از این رویداد، حکومت و شماری از رهبران جهادی و سیاسی واکنشهایی از خود بروز دادند. محمد اشرفغنی، رییسجمهور افغانستان، با نشر پیامی در صفحهی فیسبوک ارگ ریاستجمهوری، حمله بر ولسوالی ارزهی ولایت لوگر را به گروه طالبان نسبت داده و آن را «جنایت بشری گروه طالبان» خوانده است. آقای غنی در پیامش که روز شنبه (۱۱ ثور) نشر کرده، گفته است که طالبان حتا در ماه رمضان که ماه رحمت و بخشش است، دست از کشتار مردم و آسیبرساندن به تاسیسات عامه بر نمیدارند. «طالبان با ادامهی جنگ نامشروع و خشونت شان علیه مردم، یک بار دیگر نشان دادند که نه تنها به حل بحران کنونی به گونهی صلحآمیز و اساسی اراده ندارند؛ بلکه با پیچیدهکردن وضعیت، فرصت فراهمشده به خاطر صلح را ضایع میکنند.»
عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی نیز در پیامی از طریق فیسبوک شخصی اش، گفته است که این «حملههای بزدلانه» به روند گفتوگوهای صلح افغانستان آسیب میزند. او، از طالبان خواسته است که به خاطر ماه رمضان آتشبس کنند، برای صلح حسن نیت نشان دهند و از خشونتها دست بردارند تا زمینهی این نوع «جنایت» فراهم نشود.
همزمان با نزدیکشدن زمان خروج امریکا و ناتو از کشور، حملههای دیگری در ولایتهای؛ هرات، لوگر، ننگرهار و بغلان نیز از سوی طالبان انجام شده است. طبق معلومات مسئولان امنیتی، گروه طالبان در روز جمعه (۷ ثور)، هفت نمازگزار را در ولسوالی خنجان ولایت بغلان تیر باران کرده است. همچنان به اثر اصابت راکت این گروه در یک خانهی مسکونی در ولایت ننگرهار، سه عضو یک خانواده جان باخته و همینگونه در اثر انفجار ماینی در ولایت هرات از سوی این گروه، ۴ شهروند ملکی زخم برداشته است. در جریان این درگیریها گروه طالبان نیز تلفات داشته است. یاسین ضیاه، سرپرست وزارت دفاع، دیروز در نشست امنیتی، گفت که نزدیک به پنجاه نفر از گروه طالبان در ۲۴ ساعت گذتشه، کشته شده است.
افزایش حملههای طالبان
به تازگی مسئولان امنیتی افغانستان و ادارهی بازرس ویژهی امریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار)، اعلام کرده است که در سه ماه نخست سال روان میلادی، حملههای جنگجویان طالب، افزایش یافته است. سیگار در گزارش سهماههی خود، گفته است که در سه ماه نخست سال روان میلادی، حملههای نفوذی بر نیروهای امنیتی افغانستان، ۸۲ درصد افزایش یافته است.
این گزارش که روز پنجشنبه (۹ ثور)، به کنگرهی امریکا ارایه شده است، نشان میدهد که از آغاز جنوری تا یکم اپریل سال روان میلادی، ۳۱ حملهی نفوذی علیه نیروهای امنیتی انجام شده که در نتیجهی آن، ۱۱۵ نیروی امنیتی کشته و ۳۹ تن دیگر زخمی شده است. بر اساس این گزارش، شمار تلفات نیروهای امنیتی افغانستان در سال روان میلادی، در مقایسه با سه ماه نخست سال گذشتهی میلادی، دو برابر افزایش داشته و در مقایسه با چهار ماه نخست سال گذشته، ۳۷ درصد افزایش یافته است.
این گزارش همچنان نشان میدهد که شمار تلفات غیرنظامیان در سه ماه نخست سال روان، ۶۴۳ بوده است؛ در حالی که در مدت مشابه سال گذشته، این رقم به ۷۱۱ نفر رسیده بود.
مقامهای امنیتی افغانستان به خبرگزرای رویترز گفته اند که در جریان دو هفتهی گذشته، ۱۲۰ نیروی امنیتی و ۵۶ غیرنظامی در اثر حملههای طالبان کشته شده اند. طارق آرین، سخنگوی وزارت داخله، به رویترز گفته است که طالبان نزدیک به ۶ حملهی انتحاری و بمبگذاری، چند قتل هدفمند و بیش از ۶۵ انفجار بمب کنارجادهای را در برابر نیروهای امنیتی انجام داده اند. «همچنان ۶۵ غیرنظامی کشته و ۱۸۰ نفر دیگر زخمی شده است.»
با این که مسئولان امنیتی گفته اند که جنگجویان طالبان در روزهای اخیر، خشونتهای خود را به بالاترین سطح افزایش داده اند؛ اما ذبیحالله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان، به رویترز گفته است که بیشتر غیرنظامیان در حملههای هوایی و زمینی نیروهای دولتی افغانستان، کشته شده اند.
آیا جنگ در افغانستان ادامه خواهد داشت؟
افزایش حملههای طالبان همزمان است با شروع خروج نیروهای خارجی از افغانستان. پیش از این، شماری از مقامهای امریکایی گفته بودند که احتمال میرود با بیرونشدن امریکا افغانستان درگیر جنگ داخلی شود.
با اینحال، قرار است که طبق برنامهی خروج سربازان ناتو و ایالات متحدهی امریکا، آخرین سرباز خارجی در یازده سپتمبر از افغانستان بیرون شود. ایالات متحده و کشورهای عضو ناتو، پس از حملهی شبکهی القاعده بر برج دو قلوی امریکا، برای سرکوب القاعده وارد افغانستان شد و حکومت طالبان را ساقط کرد. اکنون پس از ۲۰ سال مأموریت، به خانه بر میگردند. سیگار در گزارشش که در بالا به آن اشاره شد، میگوید که با خروج نیروهای نظامی امریکا از افغانستان، نزدیک به ۱۷۰۰۰ پیمانکار وزارت دفاع نیز از افغانستان بیرون میشوند که شامل ۶۱۴۷ امریکایی، ۶۳۹۹ شهروند کشورهای دیگر و ۴۲۸۶ شهروند افغانستان است.
این در حالی است که شبکهی القاعده به تازگی به ایالاتمتحده اعلام جنگ داده است. یک مقام ارشد القاعده به شبکهی خبری سیانان، گفته است که جنگ آنها علیه ایالات متحدهی امریکا ادامه دارد و هنوز پایان نیافته است.
در گزارشی که روز جمعه (۱۰ ثور/ ۳۰ اپریل)، از سوی سیانان به نشر رسیده، آمده است که یک مقام ارشد القاعده در گفتوگوی اختصاصی با شبکهی سیانان، گفته است: «جنگ علیه ایالات متحده در همه جبههها ادامه خواهد داشت؛ مگر این که آنها از جهان اسلام خارج شوند.»
این مقام شبکهی القاعده گفته که با همکاری گروه طالبان دوباره به جنگ در افغانستان ادامه خواهند داد. این مقام با ستایش از گروه طالبان گفته است: «طالبان پاکستان با القاعده روابط برادری اسلامی دارند و این رابطه هنوز هم دست نخورده باقی مانده است و این در مورد طالبان افغانستان نیز وجود دارد.»
از سویی دیگر، مقامهای امنیتی کشور، گروه القاعده را یک «تهدید» برای شهروندان افغانستان میدانند. مشاور امنیت ملی، روز گذشته، گفت: «پشت سر همهی بدبختیها در افغانستان، القاعده است. القاعده افغانستان را مبدل به میدان جنگ ساخته است و برای مردم افغانستان یک تهدید است.»
شماری از چهرههای نزدیک به رییسجمهور، میگویند که امریکاییها طالبان را از انزوا بیرون کرده و به آنها غرور «کاذب» داده اند. شاهحسین مرتضوی، مشاور رییسجمهور غنی، در برگهی فیسبوکش نوشته است که امریکا با دورزدن حکومت افغانستان، به طالبان غرور کاذب داده و جایگاه برتر برای این گروه قایل شده است: «اکنون در گفتوگوهای صلح، طالبان در یک کفهی ترازو و همهی نمایندگان دولت و کشورهای جهان در کفهی دیگر ترازو قرار گرفته اند.»
با اینحال، خبرگزاری رویترز، گفته است که بر اساس ضمیمهی مخفی توافقنامهی گروه طالبان و امریکا، از یک سال به این سو، گروه طالبان از پایگاههای نیروهای خارجی در برابر سایر گروههای تندرو و یا رقیب شان در افغانستان محافظت کرده است.
اینهمه در حالی است که دیروز نمایندگان کشورهای عضو گروه ۳+۱ موسوم به «ترویکای توسعهیافته»، در نشستی در دوحه، با تاکید بر برقراری آتشبس گفته اند؛ در هیچ صورت از حکومتی که با زور و خشونت در افغانستان حاکم شود، حمایت نمیکنند. از سوی هم، یاسین ضیاه در نشست خبری دیروز، طالبان را در میدان جنگ به چالش دعوت کرد. او، گفت که حمله بر شفاخانهها و افراد ملکی، نشان مردانگی نیست. «اگر طالبان مرد استند بروند در میدان جنگ. انفجار در دروازهی شفاخانهها، کار اسلامی و مردانگی نیست.»