
همزمان با داغ بودن میدانهای نبرد میان نیروهای امنیتی افغانستان و گروه طالبان، سطح خشونتها در پایتخت همچنان بلند است. تنها دیروز (سهشنبه، ۱۴ دلو) سه حملهی انفجاری با استفاده از ماینهای مقناطیسی در شهر کابل رخ داده است.
فردوس فرامرز، سخنگوی پولیس کابل، دیروز (سهشنبه، ۱۴ دلو)، گفت که انفجار نخست، حوالی ساعت ۷:۳۵ صبح در ساحهی جویشیر -ناحیهی دوم شهر کابل- و انفجار دوم، حوالی ساعت ۸:۳۰ صبح در مربوطات چهارراهی سلیم کاروان -ناحیهی چهارم- و انفجار سوم، حوالی ساعت ۳:۵۰ دقیقه در مربوطات دوصد فامیلی -ناحیهی هشتم شهر کابل- رخ دادهاست.
بر اساس گفتههای آقای فرامرز، در این سه انفجار، ماینهای مقناطیسی در موترهای؛ افرست و فرونر و فروتینر جاسازی شده بود که درنتیجهی این انفجارها ۲ نفر کشته و شش نفر دیگر زخم برداشتند.
جاسازی ماینهای مقناطیسی در موترها، فن تازهی گروههای تروریستی نیست؛ باشندگان کابل هرازگاهی شاهد رویدادهای مرگباری ناشی از جاسازی ماینهای مقناطیسی در موترهای افراد ملکی و نظامی هستند.
قرار آماری که روزنامهی صبح کابل جمعآوری کرده است، در نیمهی نخست ماه دلو سال جاری، ۱۱ حلقه ماین مقناطیسی در نواحی مختلف شهر کابل منفجر شده است. درنتیجهی انفجار این ماینها، ۱۲ نفر کشته و ۱۵ نفر دیگر نیز زخم برداشته است. از میان کشتهشدگان، ۸ نفر آن افراد ملکی بودهاند. همینگونه، چهار نفر دیگر در ۱۲ دلو، در دو رویداد جداگانه ترور شدهاند.
مقامهای امنیتی افغانستان، همواره گروه طالبان را متهم به ترورهای هدفمند و افزایش خشونتها با استفاده از ماینهای مقناطیسی میکنند.
طارق آرین، سخنگوی وزارت داخله، پس از دستگیری یک تعمیرکار –مستری- در ۵ دلو در ناحیهی هشتم شهر کابل که ماینهای مقناطیسی را در موترها جاسازی میکرد، گفت که این روش طالبان برای خلق جنایت است.
بااینحال، شماری از کارشناسان سیاسی و اعضای مجلس نمایندگان، نهادهای امنیتی را متهم به کمکاری و ضعف استخباراتی کرده و میگویند که بیشتر این حملهها، هدف سیاسی دارند.
اسدالله ندیم، کارشناس نظامی و سیاسی میگوید؛ اینکه نهادهای امنیتی همواره طالبان را متهم به خلق جنایت میکند، پرسشبرانگیز است و احتمال دارد که خود حکومت در این حملهها دست داشته باشد. «اگر حکومت دست ندارد، چرا این جنایات را مستندسازی نکرده و به جامعهی جهانی و در گفتوگوهای صلح ارایه نمیکند؟» بهگفتهی آقای ندیم، کشورهای منطقه و همسایه، مبرا از دست داشتن در این حملهها نیست.
همینگونه، عبدالستار حسینی، عضو کمیسیون امنیت داخلی مجلس نمایندگان به روزنامهی صبح کابل میگوید؛ با آنکه جنگ استخباراتی کنونی در افغانستان از سوی استخبارات کشورهای مختلف بهشمول پاکستان و ایران سازماندهی میشود؛ اما نهادهای امنیتی حکومت هم خالی از ضعف نیست. این عضو مجلس، رعایت نکردن سلسلهمراتب امنیتی، نسپردن کار به اهلش، دخالت در وظایف وزیر امور داخله و خودکامگی مسئولان ارشد امنیتی را دلایلی بر ناامنی پایتخت دانسته و میگوید که وزیر داخله نقش نمادین دارد. «آمران حوزه، معین امنیتی و وزیر وزارت داخله را نمیشناسند و گزارشهایشان را در جلسات ششونیم میدهند. هرکدام آمران حوزه فکر میکنند که وزیر داخله هستند.»
آقای حسینی میگوید که کمیسیون امنیت داخلی مجلس، هفتهی یکبار با مسئولان امنیتی نشست دارد. او، میگوید: «ما خجالت میکشیم که آنها {مسئولان امنیتی} روبهروی ما مینشینند.»
۵۳ درصد تلفات غیرنظامی از سوی طالبان است
در گزارش سالانهی تلفات غیرنظامیان که روز چهارشنبه (۸ دلو)، از سوی کمیسیون مستقل حقوق بشر نشر شد، آمده است که در سال ۲۰۲۰ میلادی، ۲۹۵۸ غیرنظامی در افغانستان جان باخته و ۵۵۴۲ نفر دیگر نیز زخمی شدهاند.
در گزارش آمده است، استفادهی بیرویه از «ماین مقناطیسی»، ماین کنار جادهای، ترورهای هدفمند، حملههای راکتی، حملهی انتحاری، جنگ زمینی و حملهی هوایی، سبب وارد شدن تلفات و خسارات سنگین به جان و مال غیرنظامیان شده است. همچنان، در برخی موارد نیز مواد منفجرناشده از غیرنظامیان بهویژه کودکان قربانی گرفته است.
بر اساس این گزارش، مسئول ۵۳ درصد تلفات غیرنظامیان، گروه طالبان، ۱۵ درصد آن نیروهای حکومتی و حامیان بینالمللی دولت افغانستان و مسئول ۵ درصد آن گروه داعش است. عامل ۲۵ درصد تلفات غیرنظامیان نامعلوم است و ۲ درصد تلفات غیرنظامیان ناشی از راکتپراکنی نیروهای پاکستانی در ولایتهای کنر، خوست، پکتیکا و کندهار است.
همچنان نهاد دیدبان امریکا، روز سهشنبه (۱۴ دلو/۲ فبروری) اعلام کرده است که حملات هدفمند طالبان بر کارمندان دولتی، فعالان مدنی و خبرنگاران در پایتخت افغانستان افزایش یافته است.
در این گزارش، آمده است که حملات طالبان از آغاز اکتبر تا آخر دسامبر ۲۰۲۰، نسبت به سه ماه پیشتر از آن، کاهش یافته است. «در سه ماه آخر سال گذشتهی میلادی، ۲ هزار و ۵۸۶ نفر به شمول ۸۱۰ غیرنظامی در افغانستان کشته شدهاند و یک هزار و ۷۷۶ نفر دیگر زخم برداشتهاند. بیشتر این تلفات، درنتیجهی انفجار ماینهای مقناطیسی بوده است.»
گفتنی است که پیشازاین، هیئت اتحادیهی اروپا و نمایندگیهای دیپلماتیک ناتو، استرالیا، کانادا، چک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، ایتالیا، هالند، اسپانیا، سویدن، بریتانیا و امریکا نیز طالبان را متهم به ترورهای هدفمند کردهاند.
در اعلامیهی مشترکی که روز یکشنبه (۱۲ دلو)، از سوی این نمایندگیهای سیاسی منتشر شد، آمده است: «خشونتهای اخیری که جامعهی مدنی، قضایی، رسانهای، مذهبی، طبی و نمایندگان غیرنظامی دولت را هدف قرار میدهد، کار طالبان است. «طالبان مسئولیت اکثر خشونتهای هدفمند را به عهده دارند و حملات آنها، نهادهای دولتی را تضعیف کرده و به ایجاد ناامنی کمک میکند که در آن، گروههای تروریستی و جنایتکار میتوانند آزادانه فعالیت کنند.»
با اینحال، کارشناسان سیاسی و نظامی میگویند که اعلامیهی نمایندگان سیاسی کشورهای جهان در افغانستان، هدف سیاسی دارد و برای تحتفشار قرار دادن طالبان بیرون داده میشود.
آقای ندیم میگوید که استخبارات کشورهای مختلف جهان در افغانستان میجنگند؛ با آنکه نمیشود طالبان را از جنایتهایی که میآفرینند تطهیر کرد؛ اما طالبان مسئول همهی حملهها نیست.
به باور آقای ندیم، طالبان برای اینکه به امریکا و همپیمانان امریکا فشار بیاورد، وارد تعامل با کشورهای رقیب امریکا شدهاند؛ بنابراین امریکاییها و کشورهای اروپایی تلاش میکند که از روشهای متفاوت روی طالبان فشار بیاورند تا خواستهای شان را بپذیرند. «این جنگ تازهای است. دیگر امریکا در میدان نبرد با طالبان نمیجنگد، تلاش میکند که بر این گروه فشارهای سیاسی بیاورد و از این طریق آنها را مهار کند.»
درحالیکه خشونتها همهروزه از شهروندان قربانی میگیرد، گفتوگوهای صلح این کشور نیز به دلیل ناروشنی به وقفه رفته است. اعضای هیئت طالبان، میگویند که هیئت دولت افغانستان در گفتوگوها استقلال ندارد و نمیتواند گفتوگوهای صلح را پیش ببرد؛ اما از اینطرف، هیئت گفتوگوکنندهی دولت افغانستان طالبان را متهم به فرار از میز گفتوگوها میکند.
آقای ندیم میگوید که اگر گفتوگوها را به مسابقهی مشتزنی تشبیه کنیم؛ هر دو طرف پس از نبرد در یک راوند، به وقفه رفتهاند و با حملههای زبانی، تلاش میکنند که همدیگر فشارهای روانیای وارد کنند. «گفتوگوها پسازاین وقفه شروع میشود؛ اما اینبار جدی و سرنوشتساز است.»