گروه طالبان پس از اعلام تاریخ تازهی خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، از گفتوگوهای صلح عقبنشینی کرده و خشونتها را افزایش داده است. این گروه، گفته است که اعلام تاریخ جدید برای آنها قابل پذیرش نیست و تا زمان خروج کامل نیروهای خارجی از افغانستان، آنها هرنوع گفتوگویی را که در مورد صلح باشد، متوقف میکنند.
به اساس موافقتنامهی طالبان و امریکا که در دوحه امضا شده بود، قرار بود نیروهای خارجی در اول ماه می از افغانستان بیرون شوند؛ اما به تازگی امریکا اعلام کرد که نیروهایش را تا یازدهم سپتمبر سال روان میلادی از افغانستان بیرون میکند.
با این حال، شماری از اعضای هیئت گفتوگوکنندهی حکومت افغانستان، میگویند که گفتوگوهای صلح در قطر به گونهی کامل متوقف شده است. حفیظ منصور، عضو هیئت گفتوگوکنندهی صلح افغانستان، تاکید میکند: «در حال حاضر، کدام گفتوگویی بین هیئت ما و طالبان وجود ندارد. از چندی به اینسو گفتوگوها قطع شده.»
طالبان نیز تأیید کرده اند که گفتوگوهای صلح افغانستان متوقف شده است. ذبیحالله مجاهد، از سخنگویان گروه طالبان، به روزنامهی صبح کابل میگوید که پس از اعلام تغییر تاریخ خروج نیروهای خارجی از افغانستان، در همه زمینهها تجدید نظر میشود.
با این حال، شماری از رهبران سیاسی و جهادی در افغانستان، میگویند که طالبان نباید گفتوگوهای صلح را متوقف کنند. گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی افغانستان، دیروز -شنبه ،۲۸ حمل- در یک نشست خبری در کابل از طالبان خواست که روند صلح را متوقف نکنند.
او تاکید کرد: «اگر برای رسیدن به صلح ارادهای دارید یا خود را مجبور به دوام جنگ میدانید، در هر دو صورت، نباید قطع رابطه با مذاکرات را اعلام کنید. شما کاری که با امریکاییها انجام میدهید، میل تان؛ اما مذاکره با افغانان را قطع نکنید. شما در حال حاضر با افغانان در حال مذاکره استید نه با امریکاییها. توقف مذاکرات با افغانان دلیل و توجیه ندارد.»
آقای حکمتیار تاکید کرد که مقاطعه با مذاکرات، به سود طالبان نیست؛ چون به گفتهی او، «ذهن» همهی افغانستانیها و جهان را در برابر طالبان بر میانگیزد. رهبر حزب اسلامی تأکید کرد که نشست استانبول باید برگزار شود و همه طرفهای مربوط در آن شرکت کنند تا روند صلح به پیش برود.
کشتهشدن ۴ هزار کودک توسط طالبان
نتیجهی یک تحقیق تازهی کمیسیون حقوق بشر، نشان میدهد که گروه طالبان از ابتدای سال ۲۰۰۹ تا اوایل سال جاری میلادی، عامل بیشترین تلفات غیرنظامیان در افغانستان بوده است.
به اساس بررسی این کمیسیون، در این مدت ۳۱ هزارو ۱۱۳ غیرنظامی در این کشور کشته و ۶۲ هزارو ۶۶۲ تن دیگر زخمی شده اند. ذبیحالله فرهنگ، رییس نشرات کمیسیون حقوق بشر، میگوید که بیش از چهار هزار کودک و بیش از دو هزار زن نیز مشمول این قربانیان استند.
به گفتهی نهادهای مدافع حقوق بشر در افغانستان، در صورتی که خشونتها در کشور کاهش نیابد، هر نوع گفتوگویی در مورد صلح افغانستان بیثمر خواهد بود. این نهادها تاکید میکنند که اگر سطح خشونتها همچنان بلند باشد، نشست صلح استانبول پیشازپیش با شکست روبهرو خواهد شد.
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان با ابراز نگرانی از کشته و زخمیشدن غیرنظامیان در نتیجهی ادامهی خشونتها، گفته که طرفین درگیریها به خواست مردم که توقف خشونتها بوده است، هیچگاه پاسخ مثبت نداده اند. مقامهای این کیمسیون اعلام کرده اند که برای حفظ جان افراد ملکی و مردمی که هیچ نوع دخالتی در خشونتها ندارند، طرفهای درگیر، باید فورا جنگ را متوقف کنند.
این کمیسیون گفته است که انتظار دارد پس از صلح هم، مکانیزم ملی جبران خسارت به پاسخ قربانیان جنگ ایجاد شود و دسترسی قربانیان به عدالت در محور گفتوگوهای صلح قرار گیرد.
چند روز پیش نیز، دفتر سازمان ملل متحد در افغانستان نیز با نشر گزارشی اعلام کرد که تلفات غیرنظامیان در سه ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی در مقایسه به زمان مشابه در سال گذشته، ۲۹ درصد افزایش یافته است.
یوناما در گزارش تازه اش گفته که در سه ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی در افغانستان، ۵۷۳ غیرنظامی کشته و یک هزار و ۲۱۰ تن دیگر زخمی شده اند. به اساس گزارش سازمان ملل، عامل ۶۱ درصد تلفات غیرنظامیان در سه ماه نخست سال جاری «عناصر مخالف دولت» بودند و نیروهای وابسته به دولت نیز، عامل ۲۷ درصد تلفات شناخته شده اند.
با این حال، توضیح داده شده که گروه طالبان به طور مشخص، عامل ۴۳٫۵ درصد و نیروهای ارتش افغانستان نیز مسئول تلفات ۱۷ درصد آن بوده اند.
در گزارش یوناما آمده است که از زمان آغاز مذاکرات صلح میان طالبان و دولت افغانستان، هیچگونه کاهشی در خشونتها رخ نداده است. این نهاد گفته که ادامهی خشونتها، افغانستان را به یکی از مرگبارترین کشورها برای افراد غیرنظامی بدیل کرده است.
از سویی هم، حملات طالبان در روزهای پسین نیز ادامه داشته و در دو روز گذشته از افراد ملکی قربانی گرفته است؛ چهار عضو یک خانواده در ولایت کندهار در انفجاری جان باختند، یک فرمانده پیشین جهادی با یک نگهبانش در شاهراه کابل-پروان در ولسوالی میربچهکوت هدف تیراندازی مردان مسلح ناشناس قرار گرفته و جان باختند؛ همینطور در حملهی طالبان در ولایتهای فاریاب، بلخ و بادغیس، شش تن از نیروهای امنیتی جان باخته و هشت تن دیگر زخم برداشت.
شاهحسین مرتضوی، مشاور اشرفغنی، در تویتی که نارضایتی او و حکومت افغانستان از سیاست نرم امریکا در قبال طالبان در آن به وضوح دیده میشود، نوشته است که امریکا این قدر به طالبان «ناز» داده است که این گروه روند صلح را به مسخره گرفته است.
آقای مرتضوی تاکید کرده است: «توافقنامه طالبان با امریکا، یک گروه تروریستی را به «نازدانهی سیاسی» ارتقا داده است. امروز، نازدانههای سیاسی پروسه صلح را به تمسخر گرفته اند. کشوری مثل امریکا که برای همه جهان پیششرط تعیین میکند، آیا تسلیم پیششرطهای یک گروه تروریستی خواهد شد؟»
نگرانی از پیامدهای پس از خروج
مردم و حکومت افغانستان همزمان با آشکارشدن زمان مشخص خروج نیروهای خارجی از افغانستان، از آیندهی کشور نگران استند؛ از این که کشور دوباره به میدان جنگ بدل شود.
محمداشرف غنی، رییسجمهور افغانستان، دو روز پیش، تاکید کرد که پیامدهای این خروج باید سنجیده شود و کشورهای همسایه به ویژه پاکستان در تصمیمهای خود دقیق باشند.
آقای غنی گفته است که او با رییسجمهور و وزیر خارجهی امریکا در مورد خروج این نیروها صحبت کرده و به گفتهی او، با وجود بیرونشدن این نیروها از افغانستان، قراردادهای دوجانبه به ویژه قرارداد امنیتی و روابط استراتژیک میان دو کشور پابرجا خواهد بود.
آقای غنی گفته است که کشور وارد فصل جدیدی از روابط با امریکا شده و کمکهای این کشور به نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان، ادامه خواهد یافت و روی مکانیزمهای آن صحبت خواهد شد.
او در ادامه افزود که در خصوص زمانبندی و ترتیب دستهبندی خروج نیروهای امریکا و ناتو از افغانستان و این که چه تاسیسات و وسایل آنان به نیروهای افغانستان باقی میماند، تصمیم گرفته میشود.
با این حال، به تازگی وزارت دفاع امریکا (پنتاگون)، اعلام کرده که به منظور خروج مصون نیروهای خارجی از افغانستان، ممکن شمار این نیروها در افغانستان افزایش یابد.
جان کربی، سخنگوی پنتاگون روز جمعه (۲۷ حمل) در یک نشست خبری گفته است که تعداد این نیروها برای مدت کوتاهی در افغانستان افزایش مییابد؛ تا علاوه بر خروج مصون، منظم و آگاهانهی نیروهای خارجی از افغانستان، تهدیدات احتمالی گروه طالبان را نیز دفع کند.
او افزوده است که امریکا نسبت به خطر حملات طالبان به نیروهای این کشور در هنگام خروج آگاه است و این تهدید را جدی میگیرد. جان کربی تأکید کرده است که به هر گونه حملهی طالبان در روند خروج بر نیروهای امریکایی و یا سایر نیروهای خارجی، از سوی امریکا پاسخ داده خواهد شد.
