افزایش حملات طالبان؛ وزارت دفاع: هر جایی که سر بلند کنند، سرشان را می‌زنیم!

هم‌زمان با خروج سربازان خارجی و سپرده‌شدن مسؤولیت تأمین امنیت به نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان، حملات طالبان به گونه‌ی بی‌سابقه‌‌ای شدت گرفته است. در حال حاضر، درگیری میان نیروهای ارتش و طالبان در بیش‌تر ولایت‌های کشور جریان دارد. طالبان به سقوط‌دادن پاسگاه‌ها و ولسوالی‌ها تلاش می‌کنند و نیروهای امنیتی با راه‌اندازی عملیات پاک‌سازی، دوباره آن مناطق را از کنترل طالبان بیرون می‌کنند. این سناریو، از آغاز ماه می، زمانی که نیروهای خارجی اعلام کردند که آمادگی خروج را می‌گیرند، ادامه دارد.
در هفته‌های پسین، هراس‌افگنان طالب، تلاش کرده اند که پاسگاه‌های کلیدی در کلان‌شهرهای کشور را سقوط بدهند؛ تا زمینه‌ی نفوذ به مرکز ولایت و حتا ولایت‌های هم‌جوار را فراهم سازند. به باور آگاهان، این گروه، می‌خواهد با سقوط پاسگاه‌های امنیتی، مسیر ولسوالی‌ها را ببندد و مردم را در محاصره‌ی اقتصادی قرار دهد.
در دو هفته‌ی اخیر، طالبان توانسته اند که ولسوالی‌های جلریز میدان‌وردک، دولت‌شاه لغمان، برکه‌ی بغلان و چند پاسگاه‌ امنیتی دیگر را سقوط بدهند. هرچند نیروهای امنیتی، توانسته شماری از ولسوالی‌ها و پاسگاه‌هایی را که به تصرف طالبان درآمده بود، پس بگیرند؛ اما هنوز ولسوالی جلریز و برکه‌ی بغلان، در دست طالبان است.
در بسیاری از ولایت‌های دیگر مانند لوگر نیز جنگ شدیدی میان دو طرف ادامه دارد. اخیرا گزارش‌هایی نشر شده که نشان می‌دهد ده‌ پاسگاه امنیتی در ولایت لوگر به دست طالبان سقوط کرده است و به دلیل ادامه‌ی درگیری‌ها، بسیاری از مسؤولان محلی، فعالان جامعه‌ی مدنی و خبرنگاران ناگزیر به ترک این ولایت شده اند.
شماری از اعضای شورای ولایتی لوگر، هرچند می‌پذیرند که وضعیت امنیتی این ولایت به شدت وخیم است؛ اما سقوط پاسگاه‌های امنیتی را رد می‌کنند. روز دوشنبه (۳ جوزا)، رادیو «سلام‌وطندار» خبری را منتشر کرد مبنی بر این که پس از وخامت وضعیت در لوگر، رییس شورای ولایتی، اعضای شورا و بسیاری از افراد حکومتی، شهر پل‌علم، مرکز این ولایت را ترک کرده و به کابل پناه برده اند.
با تماسی که با برخی از اعضای شورای ولایتی داشتم، آن‌ها این موضوع را رد می‌کنند. محمدقسیم صدیقی، عضو شورای ولایتی لوگر، با انتشار تصاویری از دفتر شورای ولایتی، گفت؛ با آن ‌که درگیری‌های اخیر همه‌ی شیشه و پنجره‌های شورا را تخریب کرده؛ اما هنوز هم آن‌ها در آن‌جا حضور دارند و محل را ترک نکرده اند.
آقای صدیقی، گفت: «پوسته‌های امنیتی سقوط نکرده؛ ولی یک تعداد از پوسته‌های غیرمفید که دست‌رسی به آن‌ها مشکل بود، در حال انسجام‌بخشیدن استند. مشکلات امنیتی زیاد است. فشار زیاد است. شورای ولایتی، والی و فرمانده‌ی پولیس، همه در لوگر استند و امروز صبح نشست امنیتی داشتیم.» او، تأکید می‌کند؛ پیش از آن‌ که دیر شود و وضعیت به جایی برسد که قابل مهار نباشد، حکومت باید نیروی کمکی بفرستد و افراد باتجربه را در رأس ولایت و فرماندهی پلیس بگمارد.
با این‌حال، وزارت دفاع می‌گوید که نیروهای امنیتی در حال پیش‌روی است و به زودی همه‌ی پاسگاه‌ها و ولسوالی‌هایی که به دست طالبان سقوط کرده را، پس می‌گیرند. روح‌الله احمدزی، سخن‌گوی وزارت دفاع، به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که برنامه‌ی منظم امنیتی ریخته شده و نیروهای امنیتی مطابق به آن، در حال دفع تحرکات طالبان استند.«در هرجایی که سربلند کنند، سرشان را می‌زنیم.»
آقای احمدزی نیز سقوط پاسگاه‌های امنیتی در ولایت لوگر را رد می‌کند و می‌گوید که در این اواخر، تنها ساختمان ولسوالی چرخ این ولایت، آن‌هم به خواست مردم و فیصله‌ی شورای نظامی، تخلیه و به جای دیگری انتقال داده شد تا مردم دست‌رسی آسان‌تری به ولسوالی داشته باشند.
در مورد سقوط ولسوالی جلریز و برکه‌ی بغلان، سخن‌گوی وزارت دفاع می‌گوید که طالبان در خانه‌های مردم جابه‌جا شدند و این امر، کار نیروهای امنیتی و عملیات پاک‌سازی را با کندی روبه‌رو کرده؛ زیرا طالبان از مردم عام به عنوان سپر انسانی استفاده می‌کنند و هم‌چنان بسیاری از ساحات را ماین‌گذاری کرده اند. «اگر کورکورانه عملیات کنیم، می‌توانیم در یک ساعت ولسوالی را پس بگیریم؛ اما همه‌ی تلاش ما این است که به غیرنظامیان تلفات وارد نشود.»
آقای احمدزی، می‌گوید که نیروهای امنیتی با همین مشکل در ولایت بغلان نیز مواجه استند، طالبان در ولسوالی برکه در منزل‌های مسکونی سنگر گرفتند و از درون خانه‌ها بر نیروهای ارتش انداخت می‌کنند.
همین‌گونه دو روز پیش، هراس‌افگنان طالب حملات گسترده‌ای را بر مرکز ولایت لغمان راه‌اندازی کردند و پس از آن، شماری از اعضای شورای ولایتی از سقوط ولسوالی دولت‌شاه این ولایت خبر دادند. تحرکات طالبان سبب شد که محمدیاسین ضیا، رییس ستاد ارتش، به این ولایت سفر کند. با سفر رییس ستاد ارتش، نیروهای تازه‌نفس امنیتی نیز به لغمان رسیده و «وضعیت دوباره در کنترل گرفته شده است.»
بر اساس اعلامیه‌ای که صبح روز دوشنبه (۳ جوزا)، از سوی این وزارت نشر شده، در جریان عملیات نیروهای ارتش، بیش‌تر از ۵۰ هراس‌افگن طالب به شمول چند فرمانده‌ی کلیدی این گروه، کشته و ۶۰ نفر دیگر زخمی شده است.
وزارت دفاع، اطمینان داده که عملیات نیروهای ارتش تا پاک‌سازی کامل ولایت از وجود طالبان، ادامه خواهد داشت.

کمربندهای سبز امنیتی باید تقویت شود
شماری از آگاهان نظامی، می‌گویند که با خروج سربازان امریکایی از افغانستان، پیش‌بینی می‌شد که جاگزین‌کردن نیروهای امنیتی در تأمین امنیت در کنار این‌ که هزینه‌بر است، ظرفیت مدیریتی بالایی نیز نیاز دارد.
جاوید کوهستانی، نظامی پیشین، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که افزایش تحرکات طالبان در ماه‌های اخیر، به دلیل بی‌نظمی و سراسیمگی‌ای است که در نتیجه‌ی خروج سربازان خارجی به میان آمده است. آقای کوهستانی تأکید می‌کند که طالبان به عمد پاسگاه‌های دورافتاده را سقوط می‌دهند، یا محاصره می‌کنند تا این گونه، نیروهای ارتش مجبور به تسلیم شوند و تجهیزات آن‌ها را به غنیمت بگیرند.
به گفته‌ی او، طالبان با حمله بر ولسوالی جلریز میدان‌وردک و دولت‌شاه لغمان، می‌خواهند از طریق مسیرهای فرعی خود را به دروازه‌های کابل نزدیک کنند و از سوی دیگر، از طریق شبکه‌های همسبتگی‌ای که ساخته شده، حتا می‌خواهند شمال کشور را نیز در کنترل داشته باشند. «طالبان از طریق ولسوالی دولت‌شاه لغمان، می‌توانند به راحتی خود را به ولایت پنجشیر برسانند، یا از اطراف پنجشیر به سمت اندراب و از این طریق راه خود را به شمال باز کنند.»
در همین‌حال، شماری از اعضای مجلس نمایندگان نیز از سقوط پاسگاه‌های امنیتی و بی‌توجهی حکومت نسبت به وضعیت کنونی انتقاد می‌کنند. عارف رحمانی، نماینده‌ی غزنی در مجلس نمایندگان، در نشست عمومی روز دوشنبه (۳ جوزا)، مجلس گفت: «چندین ولایت در معرض سقوط قرار دارد. چیزی به نام عقب‌نشینی تکتیکی ‏وارد ادبیات جنگی افغانستان شده است. بحران در دروازه‌های ولایت‌های کلیدی رسیده و اگر به ‏خود نیاییم، شاهد عقب‌نشینی‌های تکتیکی در داخل کابل خواهیم بود.»‏
پرسشی که اکنون به میان می‌آید، این است که چرا حکومت پس از سقوط ولسوالی یا پاسگاه‌ امنیتی و وخامت وضعیت امنیتی، دست‌ به کار می‌شود. به باور آقای کوهستانی، زیادبودن پاسگاه‌های کوچک در اطراف ولایت‌ها، باعث شده است که «دشمن» به سادگی آن‌ها را سقوط بدهد. او افزود: «وقتی پاسگاه‌ها سقوط می‌کند، آن وقت قطعات ریزرف یا قطعات خاص وارد عمل می‌شوند.
این قطعات اگر به شکل دایمی در آن‌جا‌ها جابه‌جا شوند، زمین‌گیر می‌شوند. تنها وقتی تهدیدات بلند می‌رود، آن‌ها را استعمال می‌کنند و وقتی تهدید رفع شد، دوباره در جای دیگری فرستاده می‌شوند. اگر در یک جا باشند، فردایش ما به مشکل مواجه می‌شویم؛ چون تعداد این نیروها کم است.»
با این همه، آگاهان نظامی پیشنهاد می‌کنند که دولت باید مطالعه‌ی دقیقی از وضعیت امنیتی همه‌ی ولایت‌های افغانستان داشته باشد و افرادی را در سطوح ولایت و فرماند‌هی پلیس تعیین کند که کارکشته باشند و وضعیت امنیتی را تجزیه و تحلیل بتوانند. این آگاهان، تأکید می‌کنند که دولت باید پاسگاه‌های آسیب‌پذیر و ولسوالی‌های ناکارآمد را تخلیه و آن‌ها را به کمربندهای ولایت‌ها انتقال دهند. «زمانی که ولایت‌ها را تقویت کردیم، دوباره می‌توانیم این مسیرها را تقویت کنیم. کمربند سبز ولایات را باید وسیع بسازیم که تهدیدها کاهش پیدا بکند تا مردم تجمع و امنیت داشته باشند.»