نویسنده: جِف سلدین – صدای امریکا
مترجم: مهدی غلامی
یکی از شاخههای مخوف دولت اسلامی (داعش) متحمل عقبنشینیِ بزرگی شده است؛ اما مقامهای امریکایی میگویند که در گزارشهای نیست و نابود شدنِ این گروه تروریستی «غلو» شده است. روز پنجشنبه، مقامات امریکایی اعلام کردند که پس از ماهها جنگ، شاخهی خراسان داعش که شامل افغانستان میشود، در ولایت شرقی ننگرهار شکست خورده است. یکی از مقامات ارشد ضد تروریزم به صدای امریکا گفت: «عملیات ایتلاف و دولت افغانستان در کنار حملات طالبان، منجر به سقوط شاخهی خراسان داعش در ننگرهار و تسلیم شدن صدها جنگجوی این گروه به نیروهای افغان شده است. جنگجویانِ تسلیمشدهی داعش میگویند که دستور گرفته بودند تا ننگرهار را به مقصد ولایت کنر، جایی که این گروه هنوز در آن حضور دارد و ولایتهای شمالی کشور ترک کنند.»
افغانها امیدوارتر اند
ارزیابیهای ایالات متحده با اعلامیههای رسمی مقامات افغانستان که پیروزی در ننگرهار را جار میزدند، در تناقض است. رییسجمهور غنی، روز پنجشنبه در جریان سخنرانیاش در جلالآباد گفت: «سال قبل هیچ کسی فکر نمیکرد که روی پایهای مان بایستیم و در ننگرهار بمانیم. الحمدالله امروز ما توانستیم داعش را نابود کنیم.» شاهمحمود میاخیل، والی ننگرهار اضافه کرد: «امکان ندارد که این گروه دوباره در مناطق دیگر کشور تجهیز شود و تهدیدی به وجود بیاورد.»
تنها دو روز پیش از آن، مقامات طالبان هم ادعای پیروزی بر شاخهی داعش در افغانستان را داشتند و شکست این گروه را مدیون عملیات «تعیینکننده و گسترده» ای دانستند که در ماه سپتامبر آغاز شده بود.
«ریشهکن شدنِ سیستماتیک»
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، روز شنبه در بیانیهای گفت: «طی پنج سال اخیر، گروه داعش به گونهی سیستماتیک، ریشهکن شده است. طالبان مردم مظلوم ننگرهار را از این آفت نجات داده اند.
مقامات طالبان و دولت افغانستان میگویند که نزدیک به ۶۰۰ جنگجوی داعش، همراه زن و کودک تسلیم شده اند. با این وجود، مقامات امریکایی میگویند که تهدید داعش، گروهی که بین ۴٫۰۰۰ تا ۵٫۰۰۰ جنگجو در سراسر افغانستان دارد، هنوز از بین نرفته است.
موج اخیری از بیعتها با رهبر جدید دولت اسلامی (داعش)، ابو ابراهیم الهاشمی القریشی، یکی از دلایل آن است. مقامات، شاخهی خراسان داعش را – آخرین شاخهی این گروه که از ابو ابراهیم الهاشمی القریشی اعلام حمایت کرده – یکی از بزرگترین نگرانیها میدانند. مقام ارشد ضد تروریزم گفت: «قصد جنگجویان تسلیمشدهی داعش برای رفتن به کنر و ولایتهای شمالی کشور، نشاندهندهی آن است که این گروه با وجود از دست دادن قلمرو در ننگرهار، هنوز در افغانستان فعال است.»
وزارت دفاع امریکا از اظهار نظر در مورد اعلامیههای دولت افغانستان در رابطه به وضعیت شاخهی خراسان داعش، امتناع کرد؛ اما گفت که تلاشها برای شکست دادن این گروه تروریستی ادامه خواهد داشت. سرهنگ دوم توماس کمپبل، سخنگوی پنتاگون، به صدای امریکا گفت: «نیروهای ما در افغانستان با نیروهای دفاعی و امنیتی این کشور کار میکنند تا مطمئن شوند که داعش در افغانستان از میان رفته است.»
هدف، «شکست پایدار» است
او اضافه کرد: «ایالات متحده به شکست پایدار داعش، به شمول شاخهی خراسان آن متعهد است و امنیت فراوانی برای امنیت ملی مان دارد.»
طی این سالها، شاخهی خراسان داعش، خیلی خوششاس نبوده و گاهی شمار نیروهایش به تنها چندین صد تن کاهش پیدا کرده است؛ اما این شاخه از داعش، همیشه راهی برای احیای مجدد پیدا کرده است و بنا بر همین موضوع، مقامات اطلاعاتی، این گروه را «تهدیدی پایدار» هم برای امریکا و هم برای غرب میدانند. سقوط خلافت خودخواندهی داعش در سوریه و عراق، ضربهی کافیای به شاخهی این گروه در افغانستان نزده است.
اطلاعات جدید و طبقهبندی نشدهی مقامات ارتش میگوید که شاخهی خراسان داعش، هم در برنامه و هم در شمار جنگجویانش رشد کرده است و هماکنون ۵٫۰۰۰ جنگجو دارد که پنج برابر تخمینهای سال گذشته است. این گروه روی حملات گستردهتر و قویتری تمرکز کرده است.
داوید گارتِستاین، تحلیلگر ضد تروریزم و رییس شرکت «Valens Global» میگوید: «شاخهی خراسان داعش، نیرویی بوده که قدرت ماندگاری داشته است. برخی از این قدرت ماندگار به دلیل بستر مناسب رشد گروههای شورشی در افغانستان است. کسانی که به گونهای با طالبان مشکل پیدا میکنند، بدیلی به نام داعش دارند.» برخیها نیز میگویند به علت جاهطلبی و قابلیت جهندگی شاخهی خراسان داعش، جنگجویان این گروه که شمار شان به هزاران تن میرسد، میتوانند از رهبری اصلی این گروه در عراق و سوریه، انگیزه و روحیه بگیرند.
کولین کلارک، محقق ارشد در «سوفاین سنتر»، گروه جهانی تحلیل امنیت؛ میگوید: «با سقوط خلافت در عراق و سوریه، به نظر میرسد که رهبری این گروه، برخی از منابع و توجهش را معطوف به شاخههای فرعیاش کرده است. افغانستان یکی از جاهای مهمی است که شاخهی خراسان داعش میتواند با استفاده از آن، دوباره احیا شود. آنها میدانند که ایالات متحده برای همیشه در آنجا نخواهد بود؛ به همین خاطر، شروع به ساخت پایههای اساسی کار کرده اند.»
