حکایت معروفی است که میگویند: «وقتی در شهر پنیر پیدا نمیشد، او پنیر را به خانهی خود میبرد تا ذخیره کند و در زمان فاجعه چند برابر از قیمت اصلی بفروشد و در مسیر راه با مردی مواجه میشود که پنیر ذخیره داشتهی خود را به بازار میبرد تا مردم به کمبود پنیر دچار نشوند.»
خبر شیوع کرونا در افغانستان هم نگرانیهای زیادی را برای مردم به باور آورده است که بسته شدن بندر تجاری تورخم با افغانستان، این نگرانیها را بیشتر کرد و عدهای زیادی از تاجران و فروشندهها با سوءاستفاده از مجبوریت مردم مبنی بر نیاز شدید شان به مواد غذایی، قیمت آنرا چندین برابر افزایش دادند.
ابتدای روز گذشته، پاکستان گذرگاه مرزی تورخم را به روی رفتو آمد بست. با نشر این خبر، قیمت بهای مواد خوراکی در بازارهای کابل نیز افزایش چند برابر داشت. هرچند تنها سبزیجات و میوههای تازه از این کشور وارد افغانستان میشود، با این حال اما، قیمت آرد و روغن به گونهی بیپیشنهی افزایش داشته است.
احمدرضا، باشندهی غرب کابل است. او میگوید: «یک بوجی آرد در قلعهی نو، به ۲۶۰۰ افغانی رسیده، قبلا ما یک بوجی آرد را به ۱۵۰۰- ۱۶۰۰ افغانی میخریدیم. بچه کاکایم برایم زنگ زد که بیا شار، یک بوجی آرد، ۲۱۰۰ افغانی است. حالی هم شار میروم تا چند بوجی آرد و چندین پیپ روغن بگیرم.»
جلال، باشندهی پلسرخ کابل، است. او میگوید که برای تهیهی آرد به یکی از مارکیتها رفته بود؛ اما به دلیل افزایش بیش از حد قیمتها نتوانسته است، آرد تهیه کند. به گفتهی او، قیمت یک بوجی آرد به ۲۹۰۰ افغانی رسیده است.
در همین حال، فروشندگان نیز افزایش قیمتها را تأیید میکنند و میگویند، خبرهای که در مورد بسته شدن مرز تورخم، به نشر رسیده، به یک بارگی قیمت مواد خوراکی را چند برابر افزایش داده است.
صالح، در قلعهی نو دشت برچی عمدهفروشی دارد. او میگوید در شرایطی که مردم کسب و کار مناسب ندارند، افزایش چند برابر مواد خوراکی نگرانیهای زیادی را به بار آورده است. با تماسهای مکرر موفق نشدیم با مسؤول اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان در این مورد صحبت کنیم؛ اما این نهاد ناوقت روز یکشنبه (۲۵ حوت)، در خبرنامهای گفته است: «در نتیجهی تلاشهای هیأت رهبری اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان، در همکاری با وزارت ترانسپورت، تبادل کالاها از طریق بنادر افعانستان-ترکمنستان به حالت عادی برگشته و عبور مرور جریان دارد. به هموطنان ما که به خاطر کمبود مواد اولیه نگرانی داشتند، اطمینان میدهیم که اعضای اتاق و متشبثین تلاش میکنند با واردات بیشتر مواد غذایی، از افزایش قیمتها جلوگیری کنند.»
با این حال، وزارت داخله و پولیس میگوید که جلو تاجران و دکانداران گرانفروش را میگیرد و با آنها برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.
پیش از این نیز به دلیل شیوع ویروس کرونا و نگرانیهای ناشی از این ویروس، قیمت ماسک، لیمو، میوههای تازه در کابل و شماری از ولایتهای افزایش چهار برابر داشته است.
از شیوع ویروس کرونا در چین، حدود دو ماه و چند روز میگذرد؛ این ویروس درحال حاضر در بیش از ۱۳۰ کشور جهان شیوع پیدا کرده است. در افغانستان، نیز ۲۱ نفر به این ویروس مبتلا شده اند.
وحیدالله مایار، سخنگوی وزارت صحت عامه، اعلام کرده که به تازگی، پنج مورد مثبت ویروس کرونا، در ولایتهای هرات، لوگر و بادغیس ثبت شده است. تاکنون نمونهی ۲۶۳ مورد مشکوک به ویروس کرونا، آزمایش شده و از این میان، ۲۴۲ مورد، منفی تثبت شده است.
به دنبال گسترش موارد مثبت ویروس کرونا در افغانستان، تمام برنامههای ورزشی لغو، جشن نوروز در مزارشریف و مراسم جهندهبالا در سایر نقاط افغانستان لغو، تمام دانشگاهها و مکاتب تا آخر ماه حمل تعطیل و برگزاری امتحانات کانکور نیز به تعویق افتاده است. به ادارات دولتی نیز دستور داده شده است که تمام موارد صحی برای پیشگیری از این ویروس را در نظر بگیرند.
آمادگیها برای مبارزه با ویروس کرونا، از زبان چهار والی
تاکنون ۲۱ مورد مثبت ویروس کرونا، در ولایتهای هرات، سمنگان، بادغیس، کاپیسا، لوگر، مزارشریف و دایکندی ثبت شده است. بیشترین واقعهی مثبت در هرات بوده و در سایر ولایتها یکی دو مورد ثبت شده است. در این گزارش با مقامهای محلی چهار ولایت گفتوگو شده است.
والی دایکندی
مسؤولان محلی در دایکندی میگویند که تا کنون یک مورد مثبت ویروس کرونا، در این ولایت ثبت شده است. سید انور رحمتی، والی این ولایت میگوید، یک مورد مثبت که در دایکندی ثبت شده بود، در قرنطین وزارت صحت عامه به سر میبرد.
آقای رحمتی، در مورد آمادگی مقامهای محلی دایکندی میگوید: «یک شفاخانهی ۲۰ بستر آماده شده و دو پاسگاه صحی داریم. یکی در قسمت شمالی دایکندی و یکی دیگر در مسیر ولایت بامیان وجود دارد. مورد اخیر که تثبیت شد، نیز از ولایت هرات به دایکندی فرار کرده بود. وقتی خانه میرسد، خانمش اجازه نمیدهد، بعد با تیمهای صحی تماس میگیرد و قرنطین میشود.»
والی دایکندی تأکید کرد، قرار است دو پاسگاه صحی به یک مرکز مجهز تبدیل شود و در کنار آن یک مرکز جدید دیگر صحی با امکانات خوب ایجاد شود.
والی سمنگان
در ولایت سمنگان نیز چند مورد مثبت کرونا ثبت شده است. عبدالطیف ابراهیمی، والی این ولایت میگوید که تیمهای صحی به منظور مبارزه با این ویروس، توظیف شده و در کنار مراقبتهای صحی، آگاهیدهی عامه از طریق علما، مدارس و رسانهها به شدت ادامه دارد و پروسهی دواپاشی نیز تطبیق میشود.
آقای ابراهیمی گفت: «به کمک فوری نیاز داریم، از مرکز نیز کمک خواسته شده است. درحال حاضر، صرف شفاخانهی سابقه در شهر ایبک، فعال است و ۵۰ بستر دارد. پیشنهاد این بود که یک مرکز صحی خارج از شفاخانه ساخته شود که از سوی دولت مرکزی منظور شده و منتظر رسیدن تجهیزات استیم.»
والی کاپیسا
عبدالطیف مراد، والی کاپیسا میگوید که تا کنون یک مورد مثبت در این ولایت ثبت شده؛ اما موارد مشکوک زیاد است. به گفتهی او، همین اکنون یک شفاخانه ۲۰ بستر در این ولایت فعال است.
آقای مراد گفت: «در شفاخانهی مرکزی نیز یک شفاخانه ۲۰ بستر دیگر آماده است. آمادگی عام و تام گرفته است. ما در صورتی که نیاز ببینم، دوا پاشی در نقاط مهم آغاز شده. محبس، قطعات نظامی نیز دواپاشی شده است.»
آنچه والی کاپیسا میگوید، تاکنون بیش از ۳۰۰ مهاجران افغان از ایران به این ولایت آمده اند که همهی در قرنطین به سر میبرند.
والی بادغیس
ولایت بادغیس نیز از ولایتهای است که یک مورد مثبت کرونا ثبت شده است. عبدالغفور ملکزی، والی این ولایت به روزنامهی صبح کابل میگوید که برای مراحل ابتدایی یک شفاخانهی ۲۰ آماده شده است.
والی بادغیس اما به این باور است که به جای ساختن مراکز صحی، بیشتر باید برای سیستم وقایهوی کار شود، زیرا این ویروس باید پیش از شیوع بیشتر، نابود شود.
برخلاف سایر ولایتهای که مسؤولان محلی از عدم همکاری طالبان انتقاد میکنند، والی بادغیس اما میگوید که گروه طالبان اطمینان داده اند که مراکز صحی، به گونهی نرمال میتوانند به مریضان رسیدگی کنند.