
پس از گذشت شصتویک روز از حملهی تروریستی بر دانشگاه کابل، دولت افغانستان از حکم دادگاه ابتدایی مبنی بر اعدام شدن یکی از طراحان حمله بر این دانشگاه خبر میدهد.
طارق آرین، ناوقت جمعهشب (۱۲ جدی) در برگهی توییترش نوشت: «عادل نام، یکی از طراحان حمله بالای دانشگاه کابل در محکمهی علنی به اعدام محکوم شد.»
همینطور، مسئولان مطبوعاتی دادگاه عالی افغانستان، روز جمعه (۱۲ جدی) در برگهی فیسبوک این دادگاه، ویدیویی بدون صدا را از جریان محکمهی ابتدایی محمد عادل -طراح حمله بر دانشگاه کابل- و پنج فرد دیگر نشر کرد.
در گزارش دادگاه عالی که در برگهی فیسبوک این نهاد نشر شده، آمده است: «پس از شنیدن دعوای سارنوال و مدافعان متهمها و آسیبدیدگان، هیئت قضایی با در نظرداشت اسناد پرونده و تکوین استدلال و ارزیابی قانونی و قضایی و با رعایت اصل تناسب جرم و جزا متکی به احکام ۲۳۷-۲۶۶-۲۷۷ و ۵۹۲ مادهی کد جزای افغانستان، محمد عادل متهم به جرم طراحی و پلانگذاری حملهی تروریستی و انجام فعالیتهای تروریستی و اختطاف به اشد مجازات یعنی اعدام محکوم میشود.»
در روند قانونی پروندههای اعدام، پروندهی مجرم محکوم به اعدام پس از محکمهی ابتدایی به دادگاه استیناف فرستاده میشود. در صورت تأیید حکم دادگاه استیناف به دادگاه عالی فرستاده خواهد شد. از سویی هم در نهایت، رییسجمهور باید حکم اعدام را امضا کند تا اجرایی شود.
در این دادگاه علنی، بر اضافهی محمد عادل، چهار نفر متهم دیگر نیز به زندانی شدن و پرداخت جریمهی نقدی محکوم شدند.
این دادگاه، متهم دومی به نام «عبیدالله» به جرم عضویت در گروه داعش، ماینگذاری و انتقال مواد انفجاری و اختطاف را به ۲۵ سال حبس تنفیذی محکوم کرد.
همچنان دادگاه عالی، متهم سومی به نام «عبدالکبار» را به جرم خیانت ملی، عضویت در گروه داعش و اختطاف و متهم چهارمی به نام «خدابخش» را به جرم عضویت در گروه داعش و اختطاف به دوازده سال زندان محکوم کرد.
همینگونه، در این دادگاه، شخصی به نام «اظهارالدین» با تغییر وصف جرمی به جریمهی نقدی محکوم به جزا شد. در گزارش دادگاه عالی همچنان آمده است که یکتن از متهمهای این پرونده نسبت به نبود دلیل کافی، بیگناه شناخته شده است.
گفتنی است که در گزارش دادگاه عالی افغانستان مشخص نشده که افراد متهم در حملهی تروریستی بر دانشگاه کابل دست داشته است و یا خیر؛ اما مسئولان این دادگاه به روزنامهی صبح کابل میگویند که تنها محمد عادل در حمله بر دانشگاه کابل دست داشته است.
احمدفهیم قویم، رییس اطلاعات حقوقی و قضایی و سخنگوی دادگاه عالی میگوید که از طراحان حمله بر دانشگاه کابل، تنها محکمهی محمد عادل سپری شده است: «افراد حمله بر مرکز آموزشی کوثر دانش هنوز محکمه نشدهاند.»
به گفتهی آقای قویم، چهار نفر دیگر؛ عبیدالله، عبدالکبار، اظهارالدین و خدابخش در حملههای مختلفی تروریستی، همکاری با گروه داعش و اختطاف شهروندان افغانستان دست داشتهاند.
گفتنی است که سه فرد مسلح انتحاری در دوشنبه، ۱۲ عقرب، بر مرکز ملی آموزش حقوقی -استاژ حقوقی- دانشگاه کابل حمله کردند. در این حمله، ۲۲ دانشجو کشته و ۴۰ دانشجوی دیگر زخمی شدند. هرچند در روزهای نخست، دولت افغانستان، طالبان را متهم به این حملهی تروریستی میکرد؛ اما شاخهی خراسان گروه داعش با نشر خبرنامهای مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.
پس از آن حمله، امرالله صالح، معاون نخست ریاست جمهوری افغانستان، در ۲۴ عقرب در برگهی فیسبوکش نوشت که طراح این حمله تا سال سوم دانشکدهی شرعیات در دانشگاه کابل درس خوانده و توسط عضو شبکهی حقانی، از سوی فردی به نام ثناءالله، جذب و در نهایت این جنایت را انجام داده است.
آقای صالح تصریح کرده است: «همانطور که گفته بودیم داعش اسم است. اینهایی که این کار را کردهاند، چند هویتی هستند؛ حزبالتحریر، طالب، داعش و همه؛ یعنی هر زمانی که نیاز بود از یک عنوان و لقب خاص کار گرفتهاند.»
همچنان در یادداشت آقای صالح آمده است که عادل در اصل از ولایت پنجشیر است و خانوادهاش در منطقه پلچرخی زندگی میکند. به گفتهی آقای صالح باشندگان محل گفتهاند که عادل سه سال مفقود بود و آوازه بود که برای جنگ و آموزش رفته است. «عادل نام میگوید که سلاح را از شبکهی حقانی از ولایت خوست به دست آورده و هدایت برایشان توسط ثناءالله داده میشد.»
در یادداشتهای جداگانهی گزارشهای جلسههای ششونیم آقای صالح از دستگیری ۴ عضو از هستهی مرکزی حمله بر دانشگاه کابل و کشته شدن یک نفر آن خبر داده شده است؛ اما تا اکنون تنها پروندهی محمد عادل دور ابتدایی رسیدگیاش -محکمهی ابتدایی- را گذرانده است. دادگاه عالی افغانستان، از جزییات پروندههای سه فرد دیگری که در حمله بر دانشگاه کابل متهم هستند، چیزی نمیگوید. با اینهمه، در ۲۰ سال گذشته، حکم کمی از اعدام عملی شده است. با آنکه محمد عادل در دادگاه ابتدایی محکوم به اعدام شده است؛ اما هنوز مشخص نیست که رییس جمهوری این حکم را امضا میکند یا خیر. از سویی هم دادگاه عالی افغانستان مشخص نکرده است که دادگاه، سه نفر دیگر حمله بر دانشگاه کابل، چه وقتی برگزار خواهد شد.
پروندههای طراحان حمله بر دانشگاه کابل در حالی دادگاهی میشود که هنوز حملههای سازماندهی شده، مراکز آموزشی را در ترس فرو برده است. از سویی هم این تغییر رویکرد گروههای تروریستی برای جنگ در برابر دولت و شهروندان است؛ رویکردی که خسارتهای بیشتری در مقایسه با جنگ رو در رو برای شهروندان جا میگذارد.