فقط چند روز محدود پس از امضای توافق‌نامه میان طالبان و امریکا، حالا قصه‌های جدیدتری در راه است. مایک پمپئو، وزیر خارجه‌ی امریکا از دو عنصر محرم دیگری حرف می‌زند که ظاهرا میان امریکا و طالبان وجود دارد. هیچ کسی نمی‌داند محتوای این دو عنصر دیگر چیست و در کدام موارد است؛ اما آنچه را مایک پمپئو گفته است، این مسأله به حفاظت از سربازان امنیتی امریکا ارتباط دارد. حتا همین نیز خیلی مشخص نیست که حفظ جان سربازان امنیتی امریکا و یا حفظ حضور آن‌ها در افغانستان.
هرچند یکی دو روز مانده به امضای توافق نامه‌ی صلح میان طالبان و امریکا، خوشبینی‌های زیاد میان افغان‌ها در افغانستان وجود داشت که شاید امضای این توافق‌نامه، راهی برای حل مشکل چند دهه جنگ در افغانستان پیدا کند؛ اما هر چه ساعت‌ها و روزهای بیشتر می‌گذرد، نگرانی‌ها نیز بیشتر می‌شود که امریکا در نهایت با مردم افغانستان چه خواهد کرد، مردم را تنها می‌گذارد و افغانستان در کام طالبان سقوط خواهد کرد، یا نه مردم شاهد ختم جنگ خواهند بود.
حرف‌های وزیر خارجه‌ی امریکا نیز ظاهرا این نگرانی‌ها را بیشتر کرده است. آقای پمپئو که یک‌شنبه (۱۱حوت) با تلویزیون سی‌بی‌اس امریکا صحبت می‌کرد، گفت که متن موافقت‌نامه‌‌ی صلح با طالبان دو «عنصر اجرایی» دارد که جزء اسناد محرم نظامی به شمار می‌رود و برای حفاظت از نیروهای امریکایی مهم است. هرچند که او جزئیات بیشتری در مورد این دو عنصر نداده؛ اما گفته است که این اسناد در اختیار اعضای کانگرس امریکا قرار خواهد گرفت.
توافق‌نامه‌ی صلح امریکا و طالبان سه روز قبل در قطر امضا شد. این توافق‌نامه حاوی چهار بخش است که شامل حصول اطمینان از طالبان برای این که از خاک افغانستان علیه امریکا استفاده نمی‌شود، خروج سربازان امریکایی در مدت زمان مشخص، آزادی زندانیان طالب و آغاز مذاکرات بین‌الافغانی می‌شود.
هرچند امریکا روی این توافق‌نامه با طالبان حدود یک سال و نیم کار کرد؛ اما برخی موارد که در این توافق‌نامه آمده، ظاهرا خلاف میل حکومت افغانستان و از چهارچوب صلاحیت‌های امریکا بیرون است.
به گونه‌ی نمونه، امریکا به طالبان وعده سپرده است که زمینه‌ی آزادی زندانیان این گروه را فراهم می‌کند، مسأله‌ی که حکومت افغانستان گفته این از صلاحیت امریکا نیست. با این حال شماری از آگاهان سیاسی نیز معتقداند که پروسه‌ی تکامل توافق‌نامه‌ی صلح امریکا و طالبان شفاف نبود. حکومت ومردم افغانستان از زوایای پنهان این توافق‌نامه آگاهی ندارند.
این آگاهان می‌گویند، یکی از زوایای پنهان توافق‌نامه‌ی امریکا و طالبان این است که دوطرف، روی نقش طالبان در امر مبارزه با گروه‌های تروریستی چون القاعده و داعش توافق کردند، زیرا پس از طالبان این دو گروه، از بزرگ‌ترین تهدیدها برای امریکا شمرده می‌شود.
سید علی‌رضا محمودی، آگاه سیاسی به روزنامه‌ی صبح کابل گفت: «بحث این جا است که دو طرف در مدت ۱۸ ماه، تنها روی این چهار ورق بحث و توافق نکردند؛ بلکه حرف‌های پنهانی بسیاری وجود دارد، قطعا یکی از مسائلی که در این توافق‌نامه آمده، نقش طالبان در مبارزه با القاعده و داعش است؛ به شکلی امریکا، طالبان را یک نیروی جنگی برای مبارزه با داعش، القاعده و دیگر گروه‌های تروریستی ساخته است. یکی از توافقات شان همین است، با کسانی که منافع امریکا و متحدین شان به خطر مواجه می‌کند، طالبان باید مبارزه کنند. حکومت و مردم افغانستان از زوایای پنهانی که در این توافق‌نامه است، آگاهی ندارند».
آقای محمودی معتقد است، توافق‌نامه‌ی که میان طالبان و امریکا امضا شده، توافق‌نامه‌ی امریکا با پاکستان است نه با طالبان، زیرا خوشحالی که پاکستان پس از این توافق‌نامه داشته، همین حقیقت را بازگو می‌کند. «امریکایی‌ها به این زودی به دنبال پایان جنگ و جنجال در افغانستان نیست. تنها این توافق برای انتخابات ریاست‌جمهوری ترامپ بود. شفافیت در این پروسه وجود نداشت. توافق‌نامه یک چیز است؛ اما اظهارات مقام‌های امریکایی چیز دیگر.»
این درحالی است که پیش از این مایک پمپئو تأکید کرده بود که توافق با گروه طالبان، بسیار شفاف بوده و هیچ‌گونه معامله‌ی پنهان در آن وجود ندارد. بحث آزادی زندانیان اما هنوز نامشخص است. وزیر خارجه‌ی امریکا درگفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «سی‌بی‌اس» در پیوند به رهایی این پنج‌هزار زندانی طالبان گفته است که برای اعتمادسازی با همه‌ی طرف‌ها به صورت مشترک کار می‌کند.
آقای پمپئو گفته است: «شما دیدید که در سند چه نوشته بود. ما با همه‌ی طرف‌های دخیل کار می‌کنیم تا اعتمادسازی کنیم. ما می‌خواهیم که حکومت و مردم افغانستان در این روند دخیل باشند. ما می‌خواهیم که زنان سهم داشته باشند. بسیاری هستند که چیزهایی می‌گویند، سروصداهایی بسیار است و همه تلاش می‌کنند که برای جلب توجه رسانه‌ها و مردم رقابت کنند، کاری که ما می‌کنیم، مهم است.»
با این حال؛ اما آگاهان سیاسی می‌گویند، مطابق به قانون، امریکا صلاحیت آزادی زندانیان را ندارد و نمی‌تواند هم در مدت یک هفته‌ی این شمار از زندانیان را رها کند. آقای محمودی می‌گوید، مسأله‌ی آزادی زندانیان یک بحث حقوقی است که به دولت افغانستان بر می‌گردد، زیرا زمینه‌ی اجرایی توافق‌نامه‌ی امریکا به دست حکومت این کشور است. «امریکا که نمی‌تواند به یک بارگی دوازه‌ای زندان پل‌چرخی را باز کرده و ۵هزار زندانی را رها کند. همین هم نیاز به مکانیزم دارد، باید مراحلی را طی کند که چگونه آزاد شوند. بحث دیگر این است که اگر امریکا سر از امروز آزادی زندانیان را آغاز کند، نمی‌تواند در ظرف ۷ روز دیگر، این شمار زندانی را آزاد کند.»
تماس تلفونی غنی و ترامپ
دونالد ترامپ، رییس جمهور امریکا، گفته بود شخصا توافق‌نامه‌ی صلح زلمی خلیل‌زاد و طالبان را امضا می‌کند؛ اما او در روز امضای این توافق‌نامه حضور نداشت و حتا وزیر خارجه‌ی امریکا این کار را نکرد. آقای ترامپ، ساعاتی پس از امضای توافق‌نامه، در یک نشست خبری حضور یافت و گفت که خود او، شخصا در همین نزدیکی‌ها با رهبران طالبان، ملاقات خواهد کرد. او افزود که وقت آن فرا رسیده تا پس از سال‌ها، سربازان امریکایی دوباره به خانه‌های خود برگردند. «ما می‌خواهیم که شهروندان مان را به خانه بیاوریم. این یک سفر بلندمدت در افغانستان بوده است.»
اکنون که سه روز از امضای توافق‌نامه گذشته؛ آقای ترامپ، یک‌شنبه شب (۱۱حوت) با رییس جمهور غنی در تماس تلفونی صحبت کرده و گفته است که به ظرفیت نظام افغانستان به خاطر عملی‌سازی گام‌های بعدی در پروسه‌ی صلح افغانستان، باور دارد.
بحث‌های مطرح شده بود که گویا؛ دونالد ترامپ در این تماس تلفونی با آقای غنی در مورد آزادی ۵هزار زندانی طالب بحث کرده؛ اما رییس جمهور در مصاحبه با شبکه‌ی خبری سیانان، گفته است: «ترامپ، از من نخواسته تا پنج هزار زندانی طالب را آزاد کنم. ما در این مورد هیچ تعهدی نکرده‌ایم. این تصمیم مربوط به افغان‌ها می‌شود.»
با این همه، باورها در افغانستان بر این است که یگانه راه بیرون رفت از سردرگمی و موفق شدن مذاکرات بین‌الافغانی، اجماع ملی در داخل افغانستان است و تیم مذاکره کننده که قرار است تعیین شود، باید همه شمول باشد و بتواند از تمام مردم افغانستان نمایندگی کند. خواستی که برای حکومت خوشایند نیست.
