نمایندگان حکومت افغانستان و طالبان در برنامهی افتتاحیهی گفتوگوهای میانافغانان در قطر با اعلام خطونشانهایشان برای این گفتوگوها، بر آوردن صلح دایمی در افغانستان تأکید کردند.
عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحهی ملی که به نمایندگی از حکومت افغانستان در این نشست سخنرانی میکرد، تأکید کرد که مسایلی مانند قانون اساسی، حقوقزنان، انتخابات، حقوق اقلیتها، جزو دستاوردهای عمدهی حکومت افغانستان است و آنها بهنمایندگی از حکومت، خود را مکلف به حفظ آن میدانند.
آقای عبدالله همچنین تأکید کرد: «حقوق بشر، آزادی بیان و نقش قانون، خواست مردم است و راه حل سیاسی بر اساس خواستهای مردم، هیچ بازنده ندارد. ما موظف استیم که نهادهای خود را حفظ کنیم، از جمله نیروهای امنیتی افغانستان را. ما میتوانیم در مورد این موضوعها گفتوگو کنیم. به اختلافنظرها احترام بگذاریم. ما منتظر یک آتشبس بشردوستانه استیم».
رییس شورای عالی مصالحهی ملی با اشاره به حسننیت حکومت افغانستان برای آمدن صلح گفت که تلاشهای حکومت و به دست آوردن اجماع کشورهای منطقهای و جهانی از چشم کسی پوشیده نیست. به گفتهی آقای عبدالله، حکومت افغانستان بهشمول رهایی زندانیان طالب، گامهای زیادی برای صلح برداشته و مردم افغانستان قربانیهای بیشماری را متحمل شدهاند.
عبدالله عبدالله به نمایندگی از حکومت، به خطونشانهای جمهوریت در گفتوگوهای صلح اشاره کرده و تأکید کرد که حرکت به طرف آیندهی بهتر نیازمند گذشت و اولویتدادن به صلح به جای جنگ است. او گفت: «صلح با عزت و پایدار زمانی تأمین میشود که متضمن حفظ استقلال، آزادی، حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و مشارکت سیاسی فراگیر باشد و از حمایت همهجانبهی مردم افغانستان برخوردار باشد».
از سوییهم ملا عبدالغنی برادر، معاون سیاسی دفتر طالبان در قطر، که به نمایندگی از گروه طالبان در برنامهی افتتاحیهی گفتوگوهای میانافغانان صحبت میکرد، روی آمدن یک نظام اسلامی و «پیشرفته» در افغانستان تأکید کرد.
آقای برادر گفت که طالبان به اساس توافقنامهی دوحه عمل کرده و از جانب مقابل نیز میخواهند به خاطر این که روند صلح بدون هیچگونه مشکلی به پیش برود، طبق این توافقنامه عمل کنند.
او به صراحت بیان کرد که دو طرف باید به ملاحظات اسلام توجه داشته و نهتنها به منافع خود، بلکه به منافع همه توجه داشته باشند. او ادامه داد که روند مذاکرات شاید مشکلی داشته باشد؛ اما خواست طالبان این است که این مذاکرات باید با صبر، بردباری و توجه بسیار به پیش برده شود.
ملا برادر با تأکید اینکه این گروه به خواست مردم توجه دارد، گفت: «ما میکوشیم که برای صلح و برابری در افغانستان کار کنیم. میخواهیم که افغانستان مستقل، آزاد و مرفه باشد».
تأکید بیشتر این نمایندهی طالبان بر شکلگیری یک حکومت اسلامی در افغانستان بود: «باید یک نظام اسلامی داشته باشیم که در آن تمامی شهروندان خودشان را در این نظام ببینند و به گونهی برادرانه زندگی کنند».
گفتوگوها بدون آتشبس بیمعناست
در برنامهی افتتاحیهی گفتوگوهای میانافغانان، نمایندگان ۱۳ کشور به سطح وزارت خارجه و نمایندگان نهادهای بینالمللی حقوقبشری شرکت کرده بودند. اکثر این کشورها بر آتشبس فوری در افغانستان تأکید کردند و گفتند که این گفتوگوها، بدون آتشبس معنایی ندارد.
سران سازمان ملل متحد، اتحادیهی اروپا، سازمان همکاریهای اسلامی و پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) نیز خواهان برقراری آتشبس در این کشور شدند.
انتونیو گوتیرش، دبیر عمومی سازمان ملل متحد در سخنرانیاش از طریق تماس تصویری در برنامهی افتتاحیهی گفتوگوها میان حکومت افغانستان و طالبان گفت که باید صدای زنان و گروههای مختلف افغانستان در گفتوگوهای میانافغانان شنیده شود.
آقای گوتیرش افزود: «با آغاز گفتوگوی میانافغانان، از هر دو طرف میخواهیم که از جان هزاران غیرنظامی حفاظت کرده و آتشبس کنند. صلح سبب خواهد شد که میلیونها مهاجر به کشورشان برگردند. سازمان ملل آماده است که در توسعهی افغانستان کمک کند».
ینز ستولتنبرگ، دبیر عمومی پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو)، گفت که هدف نهایی این گفتوگو باید ختم خشونت باشد و از این گفتوگوها که «بهترین فرصت» است، باید استفادهی درست شود.
آقای ستولتنبرگ بر حفظ دستآوردهای دو دههی گذشتهی افغانستان تأکید کرد و گفت که خواستهای همهی شهروندان افغانستان باید در این گفتوگوها در نظر گرفته شود. دبیر عمومی ناتو همچنان در صفحهی تویترش افزوده است: «ناتو برای حفظ دستآوردها و حصول اطمینان از تبدیل نشدن دوبارهی افغانستان به پناهگاه امن تروریستان، در کنار مردم این کشور میایستد».
جوزف بورل، نمایندهی سیاست خارجی اتحادیهی اروپا نیز با استقبال از آغاز گفتوگوهای میانافغانان، تأکید کرد: «اکنون تنها کاهش خشونتها کافی نیست و دو طرف باید روی آتشبس جامع، سراسری و بیقید و شرط توافق کنند».
از سوی دیگر، یوسف بن احمد العثیمین، دبیر عمومی سازمان همکاریهای اسلامی در سخنرانیاش آغاز گفتوگوهای مستقیم میان طالبان و حکومت افغانستان را یک فرصت تاریخی خواند و تأکید کرد که این سازمان همواره از روند صلح و رسیدن به توافق سیاسی برای پایان منازعه در افغانستان حمایت میکند. دبیر عمومی سازمان همکاریهای اسلامی، همچنان بر رهبری و مالکیت افغانها در روند صلح نیز تأکید کرد.
آلمان، اسپانیا و جاپان از کشورهای دیگری بودند که در برنامهی افتتاح گفتوگوهای میانافغانان در قطر بر موضع آتشبس تأکید کردند و آن را یکی از شرطهای مبرم آغاز گفتوگوهای میانافغانان عنوان کردند.
قرار است روز دوشنبهی این هفته هیأت گفتوگوکنندهی حکومت افغانستان و طالبان رو در رو، روی یک میز بنشینند و روی اختلافات چندینسالهیشان گفتوگو کنند. سخنرانان دیروز در برنامهی افتتاحیهی این گفتوگوها با اشاره به دشواری حل چنین منازعهای، از دو طرف خواهان بردباری شدند.