دانشگاه امریکایی افغانستان (AUAF) پس از تأییدی رییس‌جمهور غنی مبنی بر تبادله‌ی سه عضو ارشد طالبان با دو استاد این دانشگاه، روز سه‌شنبه اعلام کرد که این خبر برای آنها خوشحال‌کننده است.
در بیانیه‌ی این دانشگاه که به روزنامه‌ی صبح کابل فرستاده شده، آمده است که «از شنیدن گزارش‌هایی در مورد آزادی احتمالی دو همکار ما (کوین کینک و تیموتی ویکس) نهایت خرسند استیم.»
دانشگاه امریکایی افغانستان در ادامه تأکید کرده است که این دانشگاه هیچ‌گاه بخشی از مناقشه در افغانستان نبوده و خواستار بازگشت هرچه سریع و ایمن اعضای هیأت علمی خود است که بیشتر از سه سال به دور از دوستان و خانواده‌های شان در اسارت طالبان به سر برده اند.
محمد اشرف‌غنی، رییس‌جمهور افغانستان، روز سه‌شنبه (۲۱ عقرب) در یک نشست خبری اعلام کرد که برای رهایی دو استاد دانشگاه امریکایی از چنک طالبان و برای زمینه‌سازی گفت‌وگوهای مستقیم صلح با طالبان، سه زندانی این گروه را به گونه‌ی مشروط از زندان دولت افغانستان رها می‌کند.
آقای غنی گفت که در مشورت نزدیک و همه‌جانبه با شرکای بین‌المللی افغانستان و دولت امریکا و برای زمینه‌سازی مذاکرات رودررو با طالبان که خواست هر افغان است، سه تن از زندانیان طالبان را که در کشورهای بیرون دستگیر شده و از مدتی پیش به این سو در توقیف‌خانه‌ی بگرام زیر نظارت دولت افغانستان بودند، رها می‌کند.
انس حقانی، برادر رهبر گروه حقانی، حاجی مالی‌خان و عبدالرشید زندانیانی استند که قرار است رها شوند.
استادان امریکایی چگونه ربوده شدند؟
به تاریخ هفتم ماه اگست سال ۲۰۱۶ میلادی، افراد مسلح با لباسهای شبیه لباسهای مأموران امنیتی، موتر حامل کوین کینگ شهروند استرالیایی و تیموتی ویکس شهروند امریکایی از استادان دانشگاه امریکایی افغانستان (AUAF) را در اطراف این دانشگاه در غرب کابل متوقف کرده و این دو استاد را ربودند.
وزارت دفاع امریکا گفت نیروهای امریکایی مدت کوتاهی بعد از آن تلاش کردند آنها را نجات دهند؛ اما آن مأموریت ناکام ماند.
پس از آن گروه طالبان در ماه جنوری سال ۲۰۱۷، تصاویر ویدیویی این دو گروگان را منتشر کرد که آنها از دونالد ترامپ، رییس‌جمهور منتخب امریکا خواسته بودند با مبادله‌ی زندانیان طالبان، به آزادی آنها کمک کند.
یکی از گروگان‌ها در این ویدیو، تاریخ ضبط آن را اول جنوری گفته است. آنها اصرار دارند که اگر تبادله‌ی زندانیان صورت نگیرد، به قتل خواهند رسید.
در این ویدیو ویکس با چشم‌های اشک‌آلود از خانواده‌اش خواست که با حکومت برای آزادی او صحبت کند. او گفت: «من نمی‌خواهم اینجا بمیرم.»
ویکس همچنان در این ویدیو تأکید کرد: «ما اگر زیاد این جا بمانیم، کشته می‌شویم. من تنهایم و ترسیده ام.» او گفت ترس دارد، مادر مریضش را که در شفاخانه است، هرگز نبیند.
کینگ، دیگر گروگان در این ویدیو می‌گوید: «ما در این جا خوبیم؛ اما باید به خانه برگردیم. من نمی‌دانم که طالبان تا چه وقت با ما صبور خواهند بود.»
اسیران امریکایی همچنین از دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا در این ویدیو می‌خواهند که راجع به تبادله‌ی آنها با زندانیان طالبان در بازداشت‌گاه بگرام و زندان پل چرخی گفت‌وگو کند.
کوین کینگ در پیام تصویری اصرار می‌کند: «آقای دونالد ترامپ، خواهش می‌کنم، لطفاَ (کمک کنید)، این به دست شماست. از شما خواهش می‌کنم لطفا با طالبان مذاکره کنید. اگر مذاکره نکنید، ما کشته می‌شویم.»
وزارت خارجه‌ی امریکا از اظهار نظر در باره‌ی این ویدیو یا تأیید اصالت آن خودداری و تنها گروگان‌گیری را محکوم کرد.
وزارت خارجه‌ی استرالیا گفت که «دولت استرالیا مشغول همکاری نزدیک با سایر دولت‌ها برای تضمین آزادی مرد استرالیایی ربوده شده در افغانستان است.» اما وزارت خارجه‌ی این کشور برای رعایت امنیت آقای ویکس از اظهار نظر بیشتر خودداری کرد.
با نزدیک شدن انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا، تلاش‌های واشنگتن مبنی بر مبادله‌ی زندانیان طالبان با این استادان دانشگاه امریکایی، افزایش یافت؛ تا آن که مقام‌های کابل را وادار به این کار کردند. آزادی این استادان پس از سه سال از چنک شبکه‌ی حقانی می‌تواند دست‌آورد بزرگ در آستانه‌ی شروع مبارزات انتخاباتی امریکا باشد و ترامپ را به شروع دوباره‌ی مذاکرات قانع کرده و افزون بر آن حمایت بخشی از جامعه‌ی بین‌المللی را برای گفت‌وگوهای صلح نیز جلب کند.
فشار امریکا برای رهایی استادان
کوین کینگ استرالیایی و تیموتی ویکس امریکایی، استادان دانشگاه امریکایی افغانستان در سال ۲۰۱۶ از سوی افراد مسلح در کابل ربوده شدند. منابع امریکایی معتقد اند که شبکه‌ی حقانی این دو نفر را به صورت گروگان نگه داشته است.
آقای غنی در نشست روز سه‌شنبه گفت تلاش مشترک دولت افغانستان برای ردیابی آقایان کینگ و ویکس در سال‌های گذشته نتیجه نداده و اطلاعات به دست آمده می‌رساند که صحت و سلامت آنها نزد آدم‌ربایان رو به وخامت است.
دو هفته پیش زلمی خلیل‌زاد، نماینده‌ی ویژه‌ی ایالات متحده‌ی امریکا در امور صلح افغانستان، به کابل و اسلام‌اباد سفر کرد. برخی رسانه‌ها گزارش دادند که آقای خلیل‌زاد به خاطر بحث در مورد دور جدید گفت‌وگوهای صلح، به این دو کشور سفر کرده است؛ اما بعدا کاخ ریاست‌جمهوری افغانستان اعلام کرد که سفر آقای خلیل‌زاد به کابل هیچ ربطی به موضوع صلح نداشت.
حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان، اعلام کرد که سفر این نماینده‌ی امریکا به کابل تلاش برای رهایی دو استاد دانشگاه امریکایی افغانستان است.
پس از آن شماری از رسانه‌ها گزارش دادند که طالبان در ازای این استادان، خواستار رهایی انس حقانی، برادر رهبر شبکه‌ی حقانی شده اند؛ اما صدیق صدیقی، سخنگوی ریاست‌جمهوری افغانستان، اعلام کرد که رهایی انس حقانی از زندان، خط سرخ دولت و مردم افغانستان است. او، در ادامه تأکید کرد که «ما در قبال رهایی زندانیان سیاست‌های خود را داریم و این صلاحیت مردم افغانستان می‌باشد که با زندانی‌ها چگونه برخورد شود.»
رییس‌جمهور افغانستان در نشست دیروز نیز گرفتن این تصمیم را دشوار خواند؛ اما گفت: «در مشورت با شرکای بین‌المللی افغانستان به خصوص امریکا مکانیزم رهایی مشروط این سه نفر را طوری ترتیب کردیم که سبب تقویت صفوف دشمن و تقویت حملات آنها نشود، تدابیری روی دست گرفتیم که تصمیم دشوار و قابل درک ما و هم قوت ما را نمایش دهد، هم نیت ما را که برای اعتمادسازی به خاطر آغاز مذاکرات رو در رو توان گرفتن تصامیم سخت را هم داریم.»
آقای غنی همچنین بار دیگر تأکید کرد که دولت افغانستان در گفت‌وگوهای صلح ارزش‌ها و دست‌آوردهای سال‌های اخیر کشور را قربانی نخواهد کرد.
