اگر خبرهای داغ رسانه‌های افغانستان را رصد بکنیم و به دنبال خوانش افکار عمومی در شبکه‌های اجتماعی بگردیم، به چند موضوع عمده در محور صلح و جنگ این کشور می‌رسیم؛ سقوط ولسوالی‌ها، پیش‌روی گروه طالبان، مقاومت و بازپس‌گیری مناطق از دست‌رفته، گفت‌وگوهای صلح و آینده‌ی تاریک سیاسی و نظامی افغانستان.
با نزدیک‌شدن عید قربان اما؛ افکار عمومی کم‌ازکم در شبکه‌های اجتماعی، معطوف به سربازانی شده که علیه جنگ‌جویان طالب، می‌رزمند. شماری از شهروندان کشور، سربازانی را که دست‌آوردهایی حتا اندک در میدان نبرد دارند، ستایش می‌کنند. پیش‌روی سربازان امنیتی و دفاعی در بامیان، دایکندی، پروان، بادغیس و غزنی و مقاومت آن‌ها در شمار از ولسوالی‌ها مانند جاغوری در غزنی و بلخاب در سرپل و چهارکنت در بلخ، به ستایش‌های شهروندان و قهرمان‌خوانی این نیروها، افزوده است.
این روزها، کارزارهایی برای حمایت از نیروهای امنیتی-دفاعی، در شبکه‌های اجتماعی شکل گرفته است؛ یکی از این کارزراها، خواست نام‌گذاری عید قربان به نام «عید سرباز» است. برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی، در این کارزار، می‌گویند که به پاس جان‌فشانی‌های سربازان در خط نخست نبرد، قربانی‌های امسال به نام همین سربازان انجام شود.
تمیم عاصی، رییس انستیتیوت مطالعات جنگ و صلح افغانستان، در برگه‌ی فیسبوکش، از شهروندان دعوت کرده که به کارزار حمایت از سرباز یک‌جا شوند. به گفته‌ی او، مردم باید از فرزندان واقعی این خاک حمایت کنند. «به خانه هر سرباز و افسر نزدیک خانه‌ی تان سر بزنید و عیدی و گوشت قربانی بدهید. این عید و هر عید دیگری را با سرباز مجاهد و مدافع عزت و ناموس ما بگذرانید.»
فرهاد دریا، آوازخوان، در برگه‌ی فیسبوکش، نوشته است که او و خانواده‌اش عید قربان را در کنار نیروهای امنیتی و دفاعی سپری می‌کنند. «تصمیم گرفته ام که این عید را به نام سرباز تجلیل کنم، سربازی که از آزادی و عزت افغانستان به قیمت زندگی خود پاس‌داری و پاس‌بانی می‌کند، بر ما حق دارد تا خویش و تبار او شویم و خانواده‌اش را تنها نمانیم!»
کارزار دیگری که در شبکه‌های اجتماعی بازتاب گسترده‌ای دارد، کارزار «سلام سرباز» است. کاربران می‌گویند که این کارزار را به حمایت از نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان راه‌اندازی کرده اند.
امرالله صالح، معاون نخست رییس‌جمهور غنی، چندی پیش در یادداشت فیسبوکیاش، گفت که مشورت «بسیار نیک» و با «مفهوم»ی از یک خبرنگار مشهور کشور گرفته است. «یکی از خبرنگاران، گفت که از این به بعد، هر مقام دولتی باید سخنش را با گفتن سلام به سرباز آغاز نماید… سرباز عزیزترین عنصر در جامعه‌ی ماست. عزیزش بداریم.»
پس از یادداشت آقای صالح، شماری از کاربران شبکه‌های مجازی، در حمایت از نیروهای امنیتی، یادداشت‌های شان را با هشتگ «سلام سرباز»، نشر می‌کنند. حزب‌الله خان، کاربر تویتر، نوشته است که نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان، در برابر تروریستان جهانی مبارزه می‌کنند؛ با آن‌هایی که ده هزار افغانستانی را به قتل رساندند و در حدود ۳۰۰۰ امریکایی را در حمله‌ی یازدهم سپتمبر کشتند و تروریزم را در سراسر جهان گسترش داده اند. «بنا بر این، مسؤولیت حمایت از نیروهای امنیتی افغانستان، بر عهده‌ی تمام جهان است.»
در روی دیگر واکنش‌های شهروندان افغانستان، عمل‌کرد گروه طالبان چه در میدان جنگ و چه پس از تصرف ولسوالی‌ها است. کاربران شبکه‌های اجتماعی، می‌گویند که گروه طالبان در مناطقی که تصرف می‌کند، باشندگان آن را به رگ‌بار بسته، محدودیت‌های شدید گشت‌وگذار را به خصوص برای زنان وضع کرده و تأسیسات عامه را ویران می‌کند. این کاربران با نشر تصاویر از مناطقی که در کنترل طالبان اند، ادعا می‌کنند که طالبان جز ویرانی و نابودی زیربناها، کار دیگری ندارند.
موسا ظفر، نویسنده، در برگه‌ی فیسبوکش، نوشته است که طالبان در مناطق تحت تصرف شان، بر شماری از دختران تجاوز کرده اند. به گفته‌ی او، اگر طالبان بماند یا بمیرد، وطن صلح شود و یا نشود؛ زخمی که روان این قربانیان می‌بیند، خوب نمی‌شود.
به باور آگاهان، کارنامه‌ی سیاه گروه طالبان و برخورد «غیرانسانی» جنگ‌جویان این گروه با شهروندان کشور، باعث شده است که مردم از آن‌ها متنفر بوده و به پیروزی‌های سربازان امنیتی، خوش‌حال شوند.
مصطفا علی‌زاده، کارشناس سیاسی، به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که طالبان همان طالبان بیست سال پیش اند و هیچ تغییری در رویکرد آن‌ها در برابر تأسیسات عامه و حقوق شهروندی نیامده است. «ظلم، ستم، تبعیض قومی، مذهبی، جنسیتی، در رگ رگ طالبان است. طالبان اگر مناطق را تصرف می‌کنند، در آنجا وحشت خلق می‌کنند، اعمال ضدبشری و ضدانسانی را پیاده می‌کنند. طالب همان حیوانی است که بیست سال پیش بود.» به گفته‌ی او، مردم نمی‌توانند با رویکرد طالبانی کنار آمده و ستم‌های جنگ‌جویان این گروه را بپذیرند.
آقای علی‌زاده، هم‌چنان اضافه می‌کند که کارزارهای شبکه‌های اجتماعی در حمایت از سربازانی که برای دفاع از خاک و نوامیس کشور، می‌رزمند، کار شایسته‌ای است؛ اما کافی نیست. به گفته‌ی او، سربازان امنیتی و دفاعی، در کنار تشویق و ستایش، به حمایت‌های سیاسی و امنیتی نیازمند اند. «باید حمایت مادی و معنوی از سربازان صورت بگیرد. سربازانی که در برابر گروه‌های تروریستی می‌رزمند، نیازمند حمایت‌های سیاسی و امنیتی استند. باید، آن‌ها از لحاظ امکانات جنگی در میدان‌های نبرد، حمایت شوند.»
با این همه، هیئتی از چهره‌های سیاسی افغانستان به رهبری عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه، روز جمعه -۲۵ سرطان- برای گفت‌وگو با رهبران سیاسی گروه طالبان، به دوحه رفت و نشست مقدماتی میان دو هیئت نیز انجام شد. احتمال می‌رود که در این دور، روی آتش‌بس و چگونگی نظام سیاسی آینده و قانون اساسی کشور، صحبت شود؛ اما شماری از شهروندان افغانستان، می‌گویند؛ در شرایط کنونی که جنگ‌جویان طالب شمار زیادی از ولسوالی‌ها را سقوط داده اند، نباید آتش‌بس صورت بگیرد. به باور آن‌ها، باید طالبان سرکوب شده و ولسوالی‌های تصرف‌شده، پس گرفته شود. تأکید کاربران، این است که در صورت آتش‌بس، طالبان تجدید قوا کرده و به مرکز شهرها حمله می‌کنند و هم‌چنان با تصرف ولسوالی‌ها دست بلندتری در گفت‌وگوهای صلح پیدا کرده اند.
علی‌رضا شریفی، استاد دانش‌گاه، می‌گوید که فعلاً زمان آتش‌بس نیست. «حالا وقت زدن طالبان است، نه زمان آتش‌بس. طالبان با این آتش‌بس، مواضع خود را مستحکم خواهند کرد. اول خوب بزنید و بعد آتش‌بس و صلح کنید.»
