چندین منبع معتبر در ولایت بدخشان به صبح کابل، تأیید کردهاند که طالبان استخراج معدن طلای ولسوالی یفتل این ولایت را به اویغورهای چین سپردهاند و این گروهک افراطی به گونهی غیرقانونی از این معدن، طلا استخراج میکند.
به گفتهی منابع، اویغورهایی که مسؤولیت استخراج معدن طلای بدخشان را دارند، تنها از عبدالغنی فایق، والی طالبان در بدخشان و فصیحالدین فطرت، رییس ستاد ارتش این گروه که از بدخشان است دستور میگیرند و با طالبان محلی هیچ ارتباطی ندارند.
این منابع میگویند، تا هنوز مشخص نیست که استخراج معدن طلای ولسوالی یفتل بر اساس کدام قرارداد و توافقنامه به اویغورها داده شده است.
این در حالی است که اویغورها حتا در زمان حکومت پیشین نیز، زیر چتر طالبان در ولایت بدخشان فعالیت داشتند و معادن طلای این ولایت را در آن به گونه غیرقانونی استخراج میکردند. اویغورها یک گروه اقلیت قومی مسلمان استند که در منطقه سینکیانگ در شمال غرب چین زندگی میکنند؛ اما بر اساس گزارشها، مناطق مرزی افغانستان از دیر زمانی است که پناهگاه اقلیت قومی اویغور بوده است.
منابعی پیش از این گفته بودند که جنگجویان اویغور از چین به پاکستان و از آن جا به افغانستان آمده اند و بسیاری از آنها آموزشهای نظامی را حتا در افغانستان فرا گرفتهاند.
با این حال یکی از این منابع، گفت که به تازگی روند استخراج معدن طلای ولسوالی ارغنجخواه ولایت بدخشان نیز به دلیل درگیری میان شخص والی این ولایت و طالبان محلی متوقف شده است.
به گفتهی منبع، عبدالغنی فایق همهی امور بدخشان را تحت کنترل خود گرفته و برادرش را به عنوان رییس معدن در ولسوالی ارغنجخواه تعیین کرده بود و همین مسأله سبب درگیری و توقف استخراج معدن طلای این ولسوالی شده است.
خواستیم دیدگاه مسؤولان محلی طالبان در بدخشان را نیز، در مورد استخراج غیرقانونی معادن و قرارداد با اویغورهای چین داشته باشیم؛ اما با تماسهای مکرر حاضر به پاسخگویی نشدند.
از سوییهم، برخی منابع دیگر از حضور گروهکهای تروریستی چون؛ جماعت انصارالله تاجیکستان، حرکت اسلامی اوزبیکستان، خطابه امام بخاری و اویغورهای چین در ولایت بدخشان ابراز نگرانی میکنند.
یک منبع به صبح کابل، گفت که این گروهکها پس از سقوط حکومت پیشین، ابتدا در بهارک ولایت بدخشان جمع شده بودند و پس از به ولایتهای کابل، بغلان و کندز رفته بودند و به تازگی دوباره به بدخشان برگشتهاند.
این منبع، گفت که در حال حاضر جماعت انصارالله تاجیکستان یک پایگاه یا قطعه نظامی در ولسوالی وردج بدخشان دارد که اکثر سلاح و مهمات نیروهای امنیتی پیشین در دست آنها است.
همین گونه، مولوی ابراهیم فرقان که مربوط به حرکت اسلامی اویغورها- ترکستان شرقی است نیز، در منطقه پنجه ولسوالی بدخشان پایگاه دارد و سرگرم خریدو فروش سلاح و مهمات استند.
گفته میشود که این گروهکها با مردم و طالبان محلی هیچ گونه ارتباطی ندارند.
هرچند بسیارهای از آگاهان سیاسی حضور این گروهکهای تروریستی را در بدخشان زیاد جدی ارزیابی نمیکنند و میگویند که بسیاری از فعالیتهای این گروه جنبه تبلیغاتی دارد؛ اما با این حال حضور و فعالیت گروهکهای چون جماعت انصارالله، حرکت اسلامی اوزبیکستان و اویغور ها در این ولایت را نمیتوان انکار کرد.