سرانجام انتظار به پایان رسید و قرار است نمایندگان امریکا و طالبان، امروز شنبه (۱۰ حوت) توافقنامهی صلح را با حضور نمایندگان بیش از ۳۰ کشور در دوحه، پایتخت قطر امضا کنند.
زلمی خلیلزاد، نمایندهی ویژهی وزارت خارجهی امریکا، نزدیک به یکونیم سال پیش مذاکره با گروه طالبان را آغاز کرد تا به طولانیترین جنگ امریکا، در خاورمیانه پایان دهد.
آقای خلیلزاد، پس از هشت دور مذاکره با طالبان، سرانجام در نهمین دور این گفتوگوها اعلام کرد، ما در آستانهی توافقی استیم که خشونتها را در افغانستان کاهش داده و راه را برای یک صلح باعزت و پایدار در این کشور باز کند؛ اما این حرف آقای خلیلزاد از سرخط روزنامهها کنار نرفته بود که دونالد ترامپ، رییسجمهور امریکا، به دلیل کشته شدن یک سرباز این کشور در کابل، ادامهی این مذاکرات را متوقف کرد و گفت: «مذاکره با طالبان مُرد.»
مذاکرهای که نزدیک به یک سال میان نمایندگان امریکا و طالبان جریان داشت و خوشبینیهای زیادی را برای مردم افغانستان خلق کرده بود، سرانجام با یک توئیت آقای ترامپ، از هم پاشید و برای مدتی از صفحهی رسانههای جهان محو شد؛ اما پس از مدتی، دهمین دور گفتوگوها، میان دو طرف در (۷ دسامبر) ۲۰۱۹ میلادی آغاز شد و در همین دور گفتوگوها آقای خلیلزاد، دوباره اعلام کرد که موضوع اصلی این دور، توافق روی کاهش خشونتها و آتشبس در افغانستان بوده است؛ اما دولت افغانستان، در واکنش به سخنان آقای خلیلزاد، گفته بود که تنها کاهش خشونت از سوی گروه طالبان کافی نیست و این گروه باید به آتشبس تن دهد. طالبان اما به این خواست حکومت افغانستان نه گفتند.
دیری نگذشت که یازدهمین دور مذاکرات امریکا و طالبان برگزار شد؛ مرحلهی که به گفتهی زلمی خلیلزاد، سرنوشتساز بود؛ زیرا دو طرف در این دور، روی کاهش یکهفتهای خشونتها در افغانستان به توافق رسیدند.
مرحلهی کاهش یکهفتهای خشونتها از سوی طالبان، بامداد روز شنبه (۳ حوت) آغاز شد که برای یک هفته ادامه داشت و در این مرحله، گروه طالبان حملات خود را در مسیر شاهراهها، اماکن عمومی، مراکز شهرها و مواضع ارتش و پولیس، متوقف کرده بود.
ظاهرا امریکا با طالبان بر سر کاهش یکهفتهای خشونتها در افغانستان به این دلیل توافق کرد، تا مطمئن شود، این گروه برای کاهش خشونتها و توافقنامهی صلح، متعهد است. دونالد ترامپ، رییسجمهور امریکا، هفتهی پیش گفت که امضای توافقنامهی صلح با طالبان، وابسته به مؤثر بودن اجرای مرحلهی یکهفتهای کاهش خشونتها است. او همچنان تأکید کرده بود که اگر مرحلهی کاهش خشونتها با موفقیت به پایان برسد، توافقنامهی صلح با طالبان را خودش امضا خواهد کرد.
هرچند حملات طالبان در جریان یک هفتهی گذشته به گونهی کامل متوقف نشده بود؛ اما کاهش چشمگیری داشت. این که طالبان چقدر در هفتهی «کاهش خشونتها» متعهد بودند، شماری از آگاهان سیاسی میگویند، طالبان آنچه را که وعده داد بودند، انجام داده اند و امریکا امروز توافقنامهی صلح را در قطر با حضور بیش از ۳۰ کشور امضا میکند.
جعفر مهدوی، نمایندهی پیشین مجلس نمایندگان، روز جمعه (۹ حوت) به روزنامهی صبح کابل گفت: «قرار است که توافقنامهی صلح میان نمایندگان امریکا و طالبان روز شنبه (۱۰ حوت) به امضا برسد؛ چون روند یکهفتهای کاهش خشونتها مورد قبول امریکاییها واقع شده و زمینه از لحاظ سیاسی و امنیتی آماده است تا این توافقنامه، میان دو طرف امضا شود.»
آقای مهدوی، افزود که بدون شک آقای خلیلزاد، به عنوان یک دیپلمات امریکایی در این مدت موفقانه عمل کرده است.
در آستانهی امضای توافقنامهی صلح، یک هیأت ششنفری روز پنچشنبه (۸ حوت) به نمایندگی از حکومت افغانستان، برای گفتوگو با طالبان، به دوحه، پایتخت قطر رفته تا با گروه طالبان گفتوگو کنند؛ اما آقای مهدوی گفت که به احتمال زیاد این هیأت که از سوی حکومت افغانستان به دوحه فرستاده شده است، مأمورین دولتی استند که احتمالا برای مکانیزم آزادسازی پنچهزار زندانی طالبان از زندانهای افغانستان بحث خواهند کرد، نه روی مسألهی صلح.
مذاکرات امریکا و طالبان از آغاز تا کنون
نخستین نشست میان طالبان و امریکا در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۸ میلادی در دوحه پایتخت قطر، برگزار شد و این نسشت تنها برای شناخت بهتر دو طرف بود.
دور دوم نشست دو طرف، در ۱۶نوامبر ۲۰۱۸ به میزبانی دوبارهی قطر برگزار شد. دور سوم مذاکرات میان دو طرف در تاریخ ۱۷ دسامبر ۲۰۱۸ در شهر ابوظبی امارات متحدهی عربی برگزار شد و در این دور، یک هیأت از سوی دولت افغانستان نیز رفته بود؛ اما گروه طالبان حاضر به مذاکره با این هیأت نشد.
دور چهارم مذاکرات امریکا و طالبان در تاریخ ۱۹ جون ۲۰۱۹ در شهر دوحه، پایتخت قطر برگزار شد. دور پنجم مذاکرات در ۲۵ فبروری ۲۰۱۹ در دوحهی قطر برگزار شد و در این دور، ملا عبدالغنی برادر، معاون رهبر طالبان نیز حضور داشت که ۱۶ روز ادامه یافت.
دور ششم مذاکرات صلح امریکا و طالبان در ۳۰ اپریل ۲۰۱۹ برگزار شد و ۹ روز دوام کرد و دور هفتم گفتوگوها در ۲۹ جون ۲۰۱۹ میلادی در دوحه برگزار شد.
دور هشتم مذاکرات میان نمایندگان امریکا و طالبان نیز در ۳ آگست ۲۰۱۹ میلادی در دوحه، پایتخت قطر برگزار شد که طرفهای گفتوگو برای ۹ روز با هم چانهزنی کردند.
نهمین دور مذاکرات میان نمایندگان امریکا و طالبان در ۲۲ آگست ۲۰۱۹ بازهم در قطر برگزار شد که این دور گفتوگوها ده روز به طول انجامید. آقای خلیلزاد در این دور از گفتوگوها گفت که ما در آستانهی توافقی استیم که خشونت را کاهش داده و راه را برای یک صلح باعزت و پایدار در افغانستان باز کند.
دور دهم مذاکرات در ۷ دسامبر ۲۰۱۹ میلادی در قطر برگزار شد و هفت روز ادامه داشت؛ موضوع اصلی این دور از گفتوگوها، توافق روی کاهش خشونتها و آتشبس بود.
دور یازدهم و تازهترین دور مذاکرات امریکا و طالبان در ماه جنوری ۲۰۲۰ میلادی در قطر برگزار شد. مقامهای امریکایی و طالبان در پایان این دور گفتند که دو طرف بر سر پیشنهاد یکهفتهای کاهش خشونتها توافق کرده اند. مایک پمپئو، وزیر خارجهی امریکا گفته بود: «ما امیدوارم به نقطهای برسیم که خشونتها به گونهی قابل ملاحظهای کاهش یابد و توافقی که صورت گرفته، تنها روی کاغذ نماند.»
حال باید منتظر امضای توافقنامهی صلح امریکا و طالبان بود تا دیده شود، طالبان واقعا به تأمین صلح و آتشبس پایدار در افغانستان متعهد استند و یا خیر؟
