چرا طالبان با شروع مذاکرات صلح مشکل دارند؟

عبدالرازق اختیاربیگ
چرا طالبان با شروع مذاکرات صلح مشکل دارند؟

یک هفته از حضور هیأت گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان و طالبان در قطر گذشته است؛ اما دو طرف تا هنوز، به دلیل اختلاف روی دستورجلسه‌ی گفت‌وگوها، نتوانسته اند گفت‌وگوهای اصلی را آغاز کنند.
اطلاعاتی که روزنامه‌ی صبح کابل به دست آورده است، نشان می‌دهد که دو طرف روی دو موضوع مشکل دارند و به همین دلیل، تا هنوز گفت‌وگوهای رو در رو آغاز نشده است.
یک؛ طالبان تأکید بر این دارند که نام گفت‌وگوهای میان‌افغانی «گفت‌وگوهای صلح قطر» باشد؛ اما هیأت دولت افغانستان روی این تأکید دارد که نام این گفت‌وگوها، «مذاکرات صلح افغانستان» باشد. این در حالی است که در روز گشایش گفت‌وگوهای میان‌افغانان، این گفت‌وگو زیر نام «مذاکرات صلح افغانستان» آغاز شد.
دوم؛ گروه طالبان، می‌خواهد که بعد شرعی گفت‌وگوها، باید بر اساس باورهای فقه حنفی به پیش برده شود. این دو نکته، موردهای اختلافی میان هیأت گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان و گروه طالبان است؛ چیزی که باعث شده است، دو طرف هنوز نتوانند روی چگونگی و آغاز گفت‌وگوهای صلح افغانستان به توافق برسند.
پیش از این حتا انتظار می‌رفت که با آغاز گفت‌وگوهای میان‌افغانان، خشونت‌ها تا اندازه‌ی قابل ملاحظه‌ی کاهش یابد و طالبان برای این که بتوانند دست بالاتری در گفت‌وگوهای صلح داشته باشند، خشونت‌ها را کاهش خواهد داد تا بتوانند خود را مخالف ادامه‌ی جنگ در افغانستان، به معرفی بگیرند. با این حال، در چند روز گذشته، نه تنها که خشونت‌ها کاهش نیافته، بلکه حملات طالبان دو برابر افزایش یافته است.
تنها در جریان یک شبانه‌روز گذشته، نزدیک به ۱۰ حمله‌ی تروریستی از سوی طالبان در چندین ولایت افغانستان، انجام شده است. طالبان روز گذشته، آمر امنیت فرماندهی پولیس پکتیکا را توسط انفجار ماین جاسازی‌شده کشتند. گذشته از این، افراد مسلح ناشناسی که برخی منابع دولتی می گویند افراد طالبان بودند، معاون شورای ولایتی پکتیا را نیز، صبح روز گذشته در مرکز این ولایت ترور کردند. در ولایت بلخ نیز، روز گذشته(شنبه، ۲۹ سنبله) در نتیجه‌ی حمله‌ی انتحاری طالبان، ده نفر کشته و زخمی شدند.
منابع امنیتی در ولایت کندز نیز، می‌گویند که جمعه‌شب (۲۸ سنبله)، تروریستان طالب، بر پاسگاه‌های امنیتی در ولسوالی خان‌آباد این ولایت، حمله‌ کردند که در نتیجه‌ی آن یک پاسگاه‌ امنیتی سقوط کرده و سه سرباز پولیس، جان باختند.
درحالی که حمله‌های طالبان با قوت تمام در برابر نیروهای امنیتی و مردم افغانستان ادامه دارد، دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده‌ی امریکا، گفته است که این گروه، از جنگ خسته شده‌اند و در حال حاضر امریکا با آن‌ها، تعامل خوبی دارد.
رییس‌جمهور امریکا، روز جمعه (۲۸ سنبله)، در یک نشست خبری در کاخ سفید، گفته است: «طالبان هوشیار و زیرک استند. بعد از ۱۹ سال، آن‌ها هم از جنگ خسته شده اند و ما با آن‌ها تعامل خوبی داریم.»
آقای ترامپ، افزوده است که تا حالا گفت‌وگوها با گروه طالبان خوب پیش رفته است.
رییس‌جمهور ترامپ، در حالی گفته است که طالبان از جنگ خسته شده‌اند و هم‌زمان گفت‌وگوهای فعلی در قطر را خوب توصیف کرده که قرار است تا کمتر از دو ماه دیگر، انتخابات ریاست جمهوری امریکا برگزار شود.
آگاهان سیاسی در افغانستان به این باور اند که آقای ترامپ، تلاش می‌کند که تا آن زمان، گفت‌وگوها میان دولت افغانستان وطالبان به نتیجه‌ی ملموسی برسد.
علی سجاد مولایی، استاد دانشگاه و آگاه روابط بین‌الملل، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که دونالد ترامپ، با سخنان امیدوار‌کننده در مورد صلح افغانستان و این که طالبان نیز از جنگ خسته شده‌اند، به دنبال پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری است، در غیر آن مصالحه‌ی امریکا با طالبان، در تضاد با دموکراسی و علیه امنیت افغانستان است.
آقای مولایی، در مورد این که طالبان از جنگ خسته شده‌اند، می‌گوید: «سرشت طالبان با جنگ گره خورده است. طالب با جنگ عادت کرده است و ترک اعتیاد برای کسانی که ۴۰ سال است می‌جنگند، امر بسیار بعید به نظر می‌رسد.»
از سویی‌هم، برخی از مقام‌های پیشین امنیت ملی امریکا نیز، از شریک بودن ترامپ با طالبان ابراز نگرانی کرده اند و گفته اند که امتیازدهی به طالبان، در حقیقت ارزان‌فروشی هزارن سرباز امریکایی‌ای است که در افغانستان کشته شده‌ اند.
اچ آر مک‌ ماستر، مشاور پیشین امنیت ملی امریکا، اخیرأ در گفت‌وگو با شبکه‌ی خبری سی بی اس، سیاست‌های دونالد ترامپ در برابر افغانستان را غیرعاقلانه خوانده و گفته است که خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، تهدیدها علیه این کشور را بیشتر کرده است.
آقای ماستر، افزوده است: «دونالد ترامپ زندگی امریکایی‌هایی را که در افغانستان کشته شده‌اند، با دادن امتیازهای زیاد به طالبان، ارزان کرده است.»
منافع و منابع عایداتی طالبان در جنگ است
در سال‌های گذشته، هم‌واره گزارش شده است که کشت و قاچاق مواد مخدر و استخراج غیرقانونی معادن از بزرگ‎‌ترین منابع عایداتی این گروه است.
به باور تحلیل‌گران، جنگ منافع طالبان را تأمین می‌کند؛ زیرا با ناامن ماندن افغانستان، این گروه می‌تواند به راحتی به کشت و قاچاق مواد مخدر پرداخته و در کنار آن به استخراج غیرقانونی معادن ادامه دهند.
گزارش تازه‌ای که از سوی ناتو – سازمان پیمان آتلانتیک شمالی- منتشر شده، نشان می‌دهد که منابع طالبان، در سال‌های اخیر، رو به رشد بوده است.
بر اساس این گزارش، درآمد سالانه‌ی این گروه ۱٫۶ بیلیون دالر است. منابع مالی طالبان، زیر نظر ملا یعقوب، پسر ملاعمر، رهبر پیشین طالبان، در سال اخیر افزایش چشم‌گیری داشته است. ملا یعقوب، به دلیل روابطی که در منطقه دارد، منابع مستقیم  مالی را برای طالبان فراهم کرده است.
در این گزارش آمده است که طالبان، سالانه ۱٫۶ بیلیون دالر دریافت می‌کنند و منابع عایداتی شان، از ۳۵ میلیون دالر در سال ۲۰۱۶ به ۴۶۴ میلیون در سال ۲۰۲۰، افزایش یافته است.
سازمان پیمان اتلانتیک شمالی، گفته است که ولایت هلمند در جنوب افغانستان، بزرگ‌ترین پایگاه تولید مواد مخدر طالبان است که ۹۰ درصد تریاک جهان را تولید می‌کند.