کابل سومین روز قرنطینش را میگذارند؛ در این سهروز، زندگی در کابل، به گونهی کامل رنگ عوض کرده است؛ فروشگاههای بزرگ و ورزشگاهها همه بسته است درِ هیچ کافهای به روی دلتنگی باشندگان کابل، باز نیست و کسی پشت پیشخوان هیچ رستوارنتی از تو با پیشانی باز پذیرایی نمیکند.
روز نخست قرنطین کابل، شماری از مردم، معنای قرنطین را درک نکرده به خیابانها ریخته بودند؛ اما امروز شهر به گونهی دیگری است؛ جادهها خالی و کوچه و پسکوچهها خالیتر از همیشه اند.
از زمان قرنطین کابل، فراه، زرنج و هرات، حضور مردم در رسانههای اجتماعی به ویژه فیسبوک بیشتر شده است؛ هر کسی بنا به آگاهی و موقفی که در برابر ویروس کوید-۱۹ دارد، در مورد آن مینویسد.
شماری، مردم را به ماندن در خانه و رعایت دستورهای پزشکی برای پیشگیری از گرفتار شدن به ویروس کوید-۱۹، تشویق میکنند، در مورد روند گسترش ویروس کرونا در افغانستان و جهان مینویسند و تلاش دارند عمق فاجعه را نشان بدهند؛ اما شماری دیگر، در نقطهی مقابل این گروه قرار گرفته و حرفهای ملاها و شماری از دینداران که برای مسلمانبودن شان نمیخواهند، به خطرناک بودن ویروس کوید-۱۹، اهمیت داده و از گرفتارشدن به آن بترسند را، اشتراکگذاری میکنند.
عزتالله جمال، استاد در یکی از مکاتب خصوی، در صفحهی فیسیوکش تصویر دختری را گذاشته است که یک بنر در دست دارد؛ در آن بنر نوشته است: «پدر من یک داکتر است؛ او بیرون از خانه است تا شما را کمک کند؛ آیا شما میتوانید در خانه بمانید تا او را کمک کنید؟» در پایانش نوشته است: «لطفا کرونا را جدی بگرید.»
در سه روز اخیر که شمار گرفتار شدگان به کوید-۱۹، در هرات بیشتر شده است، روی روان مردم در کابل نیز اثر گذاشته و پیامد آن در رسانههای اجتماعی نیز رخنه کرده است. در روزهای اخیر بیشتر مردم در رسانههای اجتماعی، کرونا را جدی گرفته و میکوشند در مورد خطرهای کرونا و راههای پیشگیری از گرفتارشدن به این ویروس آگاهیدهی کنند.
در میان آنهایی که کرونا را به ظاهر جدی گرفته اند، کسانی هم هستند که مردم را به ماندن در خانه تشویق میکنند؛ اما پای همان متن شان تصویری از خود شان را در فضای باز و مکانهای تفریحی میگذارند.
علی مصلح، دادگستر در دستگاه دادگستری، در صفحهی فیسبوکش نوشته است: «تشویش کرونا را ننمایید، فقط قرنطین شوید و نظافت را رعایت کنید.»؛ اما پای همین متن، تصویری از خودش را در یکی از تبههای کابل گذاشته است.
برای بیشتر خوانندگان این متن روشن است؛ که از دو روز پیش ماجرای به حرفآمدن کودک نوزاد و تجویز چای سیاه از سوی وی سر زبانها شده است؛ اما واردشدن این ماجرا در فیسبوک واکنش متفاوتی را در پی داشت.
در فیسیوک شمار زیادی از مردم ماجرای چای سیاه را به سخره گرفته و کاریکاتورها و ویدیوهای طنزی و نقادانهای را برای رد این دست باورها ساخته اند.
در گوشهی دیگری از فضای مجازی، سهراب، شهروند افغانستان، در صفحهی فیسبوکش در واکنش به بیتوجهی سرمایهداران برای نیازمندان نوشته است که ثروتمندان، هنرمندان، حتا باندهای مافیایی شماری از کشورها با درک اوضاع وخیم کشور شان با کمکهای مالی هنگفت به سراغ مردم شان شتافتند و ثابت کردند که روز بد برادر دارد؛ اما در افغانستان آن شمار سیاستمداران و سرمایهدارانی که با پشتوانهی مردم سالهای سال از خون و مال همین مردم فربه شدند، کجا استند تا در چنین موقع باز به مردم رجوع کنند؟
شماری هم در رسانههای اجتماعی از قرنطین کابل انتقاد کرده و میگویند که در صورت نرسیدن کمک به خانوادههای نیازمند، گرسنگی پیش از کوید-۱۹، مردم را خواهد کشد.
از سوی دیگر از چند روز به این سو، شماری کاربران فیسبوک، کارزار نیمشدن کرایهی خانه را راهاندازی کرده اند؛ اما تا هنوز از سوی دولت، در این زمینه اقدامی صورت نگرفته است.
در یکی از پستهای فیسبوکی، به بستهی ویدیویی وزیر صحت سر میخورم که از سوی عبدالهادی جبران، کارمند در وزارت اقتصاد، به اشتراک گذاشته شده است. «طوری که هویدا است و به همه معلوم است؛ شیوع ویروس کرونا در سطح جهان، رو به افزایش است و در افغانستان هم تعداد واقعات روز تا روز رو به افزایش است…»
با تا و بالا رفتن در شبکهی فیسبوک، به برگهی انجنیر خالد ظفریاب سر میخورم که از گروهی زیر نام «گروه مبارزه در برابر کرونا» نوشته است.
در تماسی که با ظفریاب، رییس کمیتهی ارتباط این گروه داشتم، گفت که این گروه برای پیشگیری ازگسترش ویروس کرونا در افغانستان، شکل گرفته است که به گونهی رضاکارانه با مردم و دولت همکاری میکند.
یک هفته از شکلگیری گروه مبارزه در برابر ویروس کرونا میگذرد و هر روز به شمار اعضای این گروه افزوده میشود.
گروه مبارزه در برابر کرونا، در صفحههای اجتماعی مثل فیسبوک به آگاهیدهی میپردازد و همینگونه در تلاش آن است که درکنار هزینهگذاشتن از خود، با گردآوری کمک از تاجران و آنانی که توانایی مالی خوبی دارند، به مردم نیازمند و آسیبپذیر، بستههای بهداشتی و دیگر کمکهای لازم را فراهم آورد.
ظفریاب میگوید که این گروه برای آگاهیدهی بهتر ویدیو میسازد و در تلاش ساختن بروشرهای آگاهیدهنده نیز است.
این همه در حالی است که در روزهای اخیر شمار گرفتار شدگان به ویروس کرونا در افغانستان پیوسته در حال افزایش است.
به اساس آخرین آمار وزرات صحت، در افغانستان، ۱۴۱ نفر به کوید-۱۹، گرفتار شده اند که چهار نفر در اثر این ویروس جان خود را از دست داده و پنج نفر بهبود یافته اند.
