
گفتوگوی شبکهی جامعهی مدنی و حقوق بشر با عبدالباقی رشید، رییس شورای جوانان ولایت لوگر
احتمال وضع محدودیت در مورد حقوق زنان در گفتوگوهای صلح، به یک نگرانی جدی برای زنان و فعالان مدنی بدل شده است. بسیاری به این باورند که حکومت افغانستان در گفتوگوهای صلح، نباید برای تسهیل توافق صلح، با محدودیتهایی در مورد حقوق زنان که ممکن است از سوی طالبان وضع شود، موافقت کند.
عبدالباقی رشید، رییس شورای جوانان ولایت لوگر، در گفتوگویی با شبکهی جامعهی مدنی و حقوق بشر (شبکه) میگوید، از آنجا که تعلیم و تحصیل حق مسلم زنان است، هیچکس نمیتواند این حق را از آنان بگیرد: «تعلیم و تحصیل از حقوقی است که دین و قانون برای زنان قایل شده است و محرومشدن آنان از این حق، برای هیچکس قابل قبول نیست.»
شبکه: به نظر شما هیئت گفتوگوکنندهی دولت در گفتوگوهای صلح، توانایی دفاع از چنین موضوعهایی را خواهد داشت؟
رشید: این گفتوگوها به بحث زیاد و استدلالهای منطقی نیاز دارد؛ به نظر من، شماری از اعضای هیئت، توانایی ارایهی استدلالهای منطقی در چنین گفتوگوها را ندارند. مردم نگران معاملهشدن حقوق زنان و دستآوردهای سالهای اخیر استند. باید هرچه در این گفتوگوها بحث میشود، با مردم و رسانهها شریک شود.
شبکه: به نظر شما موضوعهای مهم دیگری که مربوط به زنان است و باید در گفتوگوها مورد توجه و تاکید قرار بگیرد، چیست؟
رشید: مشارکت زنان در فعالیتهای سیاسی و اجتماعی، یکی از این موضوعهای مهم است، موضوع دیگر محکمههای صحرایی است-که در زمان طالبان اجرا میشد و هنوز هم در مناطق تحت تسلط آنان، وجود دارد- که باید برای همیشه متوقف شود.
شبکه: به نظر شما گفتوگو با گروهی که پیشینهی خوبی ندارد، نتیجهی دلخواهی خواهد داشت؟
رشید: به نظر من، موقف طالبان اکنون کمی بهتر شده است. آنان درک کرده اند که زنان، در پیشرفت اجتماع نقش مهمی دارند و باید اجازهی تحصیل و فعالیتهای مدنی داشته باشند؛ هر چند ممکن است، طالبان در بخش تعلیم و تحصیل زنان محدودیتهایی را طرح کنند که امیدوار استیم روی آن بیشتر بحث شود و از سوی گروه گفتوگوکنندهی دولت، پذیرفته نشود. امیدواریم این گروه به حقوق زنان احترام بگذارند و زنان، وضعیت دوران حاکمیت طالبان را دوباره تجربه نکنند.
شبکه: به نظر شما مشارکت طالبان در قدرت، چه اثری بر وضعیت زنان خواهد گذاشت؟
رشید: همانگونه که پیشترگفتم، به نظر من ذهنیت طالبان تا اندازهای تغییر کرده است و آنان به این موضوع پی برده اند که زنان به عنوان بخش بزرگی از جمعیت کشور، در پیشرفت جامعه نقش مهمی دارند. حقوق زنان، هم از لحاظ قوانین حاکم در کشور و هم بر اساس کنوانسیونهای جهانی تضمین شده است؛ بنا بر این نقضشدن آن، برای هیچکس پذیرفتنی نیست و طالبان هم، باید به آن احترام بگذارند.
شبکه: در جریان گفتوگوها، برای تقویت تلاشها در راستای صلح چه کارهایی باید شود؟
رشید: فعالان مدنی، شوراها و در مجموع نهادهای ملی، باید برای تامین صلح تلاشهای بیشتری روی دست بگیرند و از طریق حرکتهای مدنی و رسانهها، صدای رسای دفاع از حقوق زنان باشند. حکومت و طالبان نیز، باید به حقوق زنان احترام بگذارند. موضوع دیگر، به نظر من، بهتر بود در هیئت گفتوگوکنندهی طالبان نیز چند زن حضور میداشتند تا میتوانستند خواستهای خود را مطرح و در مورد موضوعهای مهم، بحث و استدلال کنند.
دولت باید بر نگهبانی دستآوردهای سالهای اخیر؛ از جمله قانون اساسی، مشارکت سیاسی و حق تحصیل زنان و آزادی بیان، تاکید و از گروه مخالف، تضمینی برای نگهداشتن این ارزشها پس از توافق صلح، دریافت کند.