ولایت بامیان در مرکز افغانستان موقعیت دارد، که مساحتش ۱۸۰۲۹٫۲ کیومتر مربع می‌باشد. مرکز این ولایت شهر بامیان است. این ولایت از شمال با ولایت سمنگان، از شرق با ولایات بغلان، پروان و میدان وردک، از جنوب‌شرق با ولایت غزنی، از جنوب‌غرب با ولایت دایکندی و از غرب با ولایات غور و سرپل مرز مشترک دارد. نفوس مجموعی این ولایت ۴۴۷۲۱۸ تن می‌باشد. بامیان هشت ولسوالی دارد که عبارت‌اند از: ورس، پنجاب، یکاولنگ، یکاولنگ دو، سیغان، کوهمرد، شیبر و مرکز بامیان.
این ولایت از جمله‌ی ولایت‌های مشهور افغانستان است که بیشتر به خاطر تاریخ کهن و آثار به جامانده از ادوار تاریخی این شهرت را کسب کرده است. با وجود این که سیاحان بسیاری از اقصا نقاط جهان به این ولایت سفر می‌کنند؛ اما توجه خاصی به آبادانی این ولایت صورت نگرفته است. این موضوع ما را واداشت تا در پی دلایل آن برآمده و گفت‌وگویی با والی این ولایت انجام بدهیم.
صبح کابل: با اولین گشت‌وگذار در بامیان دو چیز توجه من را به خود جلب کرد. اول فقر و دوم تغییر. اگر مایل باشید من می‌خواهم نخست موضوع گفت‌وگوی من و شما به‌عنوان والی ولایت بامیان موضوع فقر باشد؛ چون تغییر برایم یک موضوع امیدوارکننده است و در بخش دوم گفت‌وگوی مان به آن خواهیم پرداخت. آقای زهیر! چرا زندگی در بامیان با توجه به گذشت هژده سال از حکومت‌داری هنوز تغییر چندانی نکرده است؟
طاهر زهیر: با تأسف باید بگویم که فقر در بامیان مختص به امروز نیست و فقر یک میراث تاریخی است که با بامیان عجین شده است. فقر در مناطق مرکزی و به خصوص در بامیان، عوامل زیاد دارد؛ اما سه علت، مهمترین آن است. دلیل اول زمستان طولانی در بامیان است؛ همان‌طور که می‌دانید تغییر در اقتصاد روستایی بستگی به حرکت نیروی انسانی است. شش ماه زمستان زندگی را در بامیان سخت کرده است و دلیل دوم نبود زمین‌های کشاورزی مناسب است؛ در نقاط دیگر کشور به خصوص در شمال کشور، وضعیت به گونه‌ی دیگر است. در شمال کشاورزان به اندازه‌ی کافی از زمین‌های کشاورزی برخوردار استند و در فصل کشت، کشاورزان شمال کشور از یک زمین در چندین نوبت کشت و زرع استفاده می‌کنند.
متأسفانه در بامیان این‌گونه نیست و تنها کشاورزان این ولایت یک نوبت می‌توانند کشت کنند که آن هم با عوامل چون آفت و کم‌آبی و غیره روبه‌رو می‌شود.
دلیل سوم این است که بامیان متأسفانه از هیچ شاهراه مواصلاتی برخوردار نیست و جغرافیای بامیان محصور به کوه‌ها و کوتل‌های بلند خود مانده است. بامیان با هیچ شهر بزرگ کشور متصل نیست و تنها راه مواصلاتی کابل است که آن هم هر دو مسیر منتهی به پایتخت، متأسفانه از امنیت برخوردار نیست.
بامیان اگر بخواهد در مسیر پیشرفت قرار بگیرد، باید راه‌های مواصلاتی اش هر چه زودتر وصل شود و سیستم کشاورزی نیز در بامیان باید مورد بازنگری قرار بگیرد که در حیطه‌ی صلاحت وزارت زراعت است و ما در ارتباط با وزیر زراعت این خواسته را از ایشان داشته ایم که به سیستم کشاورزی در بامیان توجه جدی‌تر کنند.
صبح کابل: نکته‌ی اصلی هم همین است که با توجه به صحبت‌های شما چرا با این که ولایت بامیان پتانسیل این را دارد که پیشرفت کند و ظرفیت مدرن شدن را دارد، تا هنوز این روند در بامیان شروع نشده است و سرمایه‌گذاری در این ولایت رشد چشم‌گیر نداشته است. آیا شما برای رشد و ترقی بامیان برنامه‌ای روی دست دارید؟
طاهر زهیر: نکته‌ای که من می‌خواهم در جواب شما به آن اشاره داشته باشم هم همین متصل شدن بامیان از طریق شاهراه و راه‌های مواصلاتی است که در سوال پیش نیز من به آن اشاره داشته ام. سرک گردن دیوال باید به بهره‌برداری سپرده شود و ساخت و تکمیل این سرک یکی از آرزوهای دیرین مردم بامیان است. اگر این سرک کار اجرایی اش تکمیل شود، ولایت بامیان به هرات وصل می‌شود و وصل‌شدن به هرات؛ یعنی دسترسی بامیان به یکی از نقاط ترانزیتی کشور که به چندین کشور دیگر وصل است. سرک گردن دیوال در چهارده سال تنها ۴۰ کیلومتر آن قیرریزی شد و رییس جمهور غنی در همین دوره‌ی کاری خود ۶۰ کیلومتر دیگر آن را به بهره‌برداری سپرده است که این کافی نیست و فعلا تنها از این سرک به مسافت سه کیلومتر آن داخل ولایت بامیان قیرریزی شده است. سرک دره‌ی صوف و یکاولنگ کار قیرریزی اش به شدت ادامه دارد و در همین مدت کوتاه شرکت پیمان‌کار این سرک توانسته است دو کیلومتر این سرک را قیرریزی کند و امسال ما امیدورار استیم که کار قیرریزی این سرک تا پایان سال اتمام پیدا کند. کارهای زیرساخت این سرک تا ۹۰ کیلومتر پیش رفته است و با اتمام کار این سرک، بامیان به مزار شریف وصل خواهد شد. در کنار این سرک دوشی – بامیان نیز تحت کار است.
اگر این سه سرک کارش به اتمام برسد، یک نفس تازه به ولایت بامیان داده خواهد شد.
صبح کابل: در نگاه اول در ولایت بامیان، متوجه این می‌شویم که تاکنون این ولایت در بخش سرمایه‌گذاری خصوصی نیز فقیر مانده است و این‌گونه به نظر می‌آید با وجود این که ولایت بامیان ظرفیت سرمایه‌گذاری خصوصی را دارد؛ اما تاکنون هیچ سرمایه‌گذاری حاضر به این کار نشده است؛ مشکل در چیست؟
طاهر زهیر: من به این قضیه نگاه دیگری دارم و کاستی در این زمینه را از زمانی که من به‌عنوان والی بامیان مشغول به کار شدم خواستم به طور دیگری جبران و رسیدگی کنم. ما در اولویت برنامه‌های خود سیمنارهای ملی و جشنوارهای فرهنگی و اقتصادی را راه‌اندازی کردیم تا سرمایه‌گذاران بیشتر با پتانسیل اقتصادی بامیان آشنا شوند؛ اما متأسفانه تا کنون به جز پنج هوتل دیگر هیچ سرمایه‌گذار خصوصی در هیچ عرصه‌ای سرمایه‌گذاری نکرده است.
صبح کابل: دلیل این بی‌رغبتی سرمایه‌گذاران خصوصی برای سرمایه‌گذاری در ولایت بامیان چه بوده؟
طاهر زهیر: یکی از دلایل و مهمترین دلیل این بی‌میلی برای سرمایه‌گذاری از سوی سرمایه‌گذاران خصوصی، می‌تواند ناامن‌بودن راه‌های مواصلاتی بامیان به پایتخت و دیگر شهرها باشد. سرمایه‌گذار خصوصی یکی از نیازهای مبرم اش برای سرمایه‌گذاری امنیت است و متأسفانه راه‌های مواصلاتی به بامیان از امنیت لازم برخوردار نیست و بقیه راه‌ها هم که وصل نیستند. دلیل دوم برای عدم سرمایه‌گذاری در بامیان طولانی بودن زمستان‌های بامیان است و این شرایط اقلیمی بامیان هم یکی از دلایل است.
صبح کابل: حالا اگر بخواهیم از وضعیت اقتصادی در بامیان گذر کنیم، موضوع دیگری که می‌تواند پرسش بعدی من باشد این است که امنیت در ولایت بامیان چگونه است؟ بیشترین‌ها بر این باور استند که ولایت بامیان امنیت نسبی خوبی دارد و این ویژگی ولایت بامیان به شمار می‌آید. چطور ولایت بامیان دارای این امنیت است زمانی که از اگر نگاهی بیندازیم ولایات همجوار بامیان از چنین امنیتی برخوردار نیستند و همواره ناامنی در پشت مرزهای جغرافیایی این ولایت باقی مانده است؟
طاهر زهیر: این سوال بسیاری از کسانی است که در بامیان حضور پیدا می‌کنند و با این امنیت مثال‌زدنی روبه‌رو می‌شوند و جواب من در این زمینه تنها می‌تواند این باشد که مردم بامیان در قسمت تأمین امنیت همکاری گسترده و بی دریغی با حکومت دارند. اگر این همکاری نباشد بدون شک پولیس نیروی کافی ندارد که در تمام نقاط بامیان سرباز بگذارد.
صبح کابل: تشکیلات پولیس در ولایت بامیان چه تعداد است؟
طاهر زهیر: ما در ولایت بامیان با تمام پرسونل اداری و نظامی ۱۲۰۰ نیروی امنیتی پولیس داریم.
صبح کابل: در برخی از ولسوالی‌های کهمرد و سیغان گزارش‌هایی مبنی بر ناامنی مخابره شده است، آیا این نقاط با ناامنی روبه‌رو استند؟
طاهر زهیر: در خود ولسوالی‌ها ناامنی وجود ندارد؛ اما چون این دو ولسوالی با دو ولایت سمنگان و بغلان هم‌مرز است، متأسفانه در برخی از نقاطی که با ولایت بامیان مرز مشترک دارند، این ناامنی‌ها مشاهده شده است.
صبح کابل: آیا شما نگران این نیستید که از همین نقاط برای ناامن‌سازی بامیان استفاده کنند و این ولایت را به‌عنوان مرکز افغانستان دستخوش ناامنی سازند؟
طاهر زهیر: تلاش‌ها برای ناامن‌ساختن بامیان از خیلی سال‌ها بدین سو از سوی طالبان و داعش جریان دارد و در همان سال‌های اول حضور خود به‌عنوان والی بامیان، من این نگرانی را حس کرده بودم و به همین خاطر امنیت را در همان ساحات مثل دره‌ی شکاری بالا بردیم تا میزان تهدیدات هراس‌افکنان کاهش پیدا کند.
صبح کابل: اگر بخواهیم نگاهی به کارنامه‌ی شما به‌عنوان والی بامیان در چهار سال گذشته بیندازیم، آیا آماری در دست دارید که چه تعداد پروژه‌های عام‌المنفعه در سطح ولایت بامیان روی دست گرفته شده است و به بهره‌برداری رسیده است؟
طاهر زهیر: در چهار سالی که من والی بامیان بودم، تلاشم این بوده است تا با مدیریت منابع و عواید شهرداری یک استودیوم ورزشی و دروازه‌های ورودی شهر و پخته‌کاری سرک ملا غلام و چندین سرک دیگر و همچنین در عرصه‌ی معارف ما چندین مکتب در سطح ولایت ساخته ایم و همچنین برای دانشگاه بامیان یک تعمیر معیاری خوابگاه ساخته ایم. در بسیاری از زمینه‌ها مثل صحت، معارف، زراعت و آبیاری و سرک‌سازی و انکشاف دهات پروژه‌های بسیاری را تاکنون برای سهولت مردم بامیان به بهره‌برداری رساندیم.
صبح کابل: اگر بخواهید آماری برای مصرف بودجه‌ی انکشافی ولایت بامیان در چهار سال گذشته بدهید چه مقدار افغانی خواهد بود؟
طاهر زهیر: ما بر اساس گزارش کاری سالانه‌ی خود هر سال به میزان سه و نیم تا چهار میلیارد افغانی بودجه‌ی انکشافی ولایت بامیان را توانسته ایم برای پیشبرد پروژه‌های اقتصادی، صحت، معارف و غیره … مصرف کنیم که در مجموع چهار سال حضور کاری من در این ولایت مبلغی در حدود پانزده – شانزده میلیارد افغانی می‌شود که صرف باسازی و راه‌اندازی پروژه‌های شده است که از آن یادآوری کردم.
صبح کابل: این یک مبلغ قابل ملاحظه است؛ اما همیشه اعتراضاتی مبنی بر بی‌توجهی حکومت مرکزی نسبت بامیان بوده است. آیا واقعن این‌گونه است؟ حکومت مرکزی نسبت به بامیان بی‌توجه است یا توجه دارد و دیده نمی‌شود؟
طاهر زهیر: نه خیر! من فهمم از این قضیه این‌گونه نیست. من درمورد پیش از دوره کاری خود نمی‌توانم حرفی بزنم؛ اما در مدت چهار سالی که من به‌عنوان والی بامیان ایفای وظیفه می‌کنم، نظرم بر این است که حکومت مرکزی همواره توجه خاصی به ولایت بامیان داشته است؛ اما نکته‌ای که می‌خواهم به ان اشاره داشته باشم، این است که توسعه دو ماشین دارد و یک ماشین سکتور خصوصی است و ماشین دیگر سکتور دولتی که این دو ماشین باید در کنار هم کار کنند تا به توسعه دست یابیم. حتی من می‌توانم به یقین بگوییم که هم اکنون ولایت بامیان یکی از ولایت‌های است که بیشترین بودجه انکشافی را دارا است و اداره محلی بامیان توانسته است با شفافیت سازی در روند مصرف بودجه انکشافی درصد قابل توجهی از بودجه انکشافی ولایتی خود را به مصرف برساند و بامیان از ولایت‌هایی می‌باشد که تعداد بی‌شماری پروژه‌های عمرانی و ساختمانی در این ولایت احداث شده یا در دست احداث است.
اما متأسفانه در ولایت بامیان تنها ماشین سکتور دولتی در حرکت است و این می‌تواند بعدها به‌عنوان یک چالش جدی فراروی حکومت قرار بگیرد. ما در سکتور دولتی به کار خود ادامه می‌دهیم و همین روند سبب شد که شهرداری بامیان ۶۰ میلیون افغانی بودجه‌ی تشویقی دریافت کند که قرار است این بودجه در دو سال و هر سال ۳۰ میلیون افغانی به این نهاد داده شود تا یک هوتل شش طبقه و پنج ستاره در مرکز ولایت بامیان ساخته شود.
صبح کابل: از غصب زمین در بامیان برای مان بگویید؛ معضلی که در تمام کلان‌شهرهای افغانستان، حکومت همیشه با آن دست و پنجه نرم می‌کند. گزارش‌هایی وجود داشت که در بامیان نیز مواردی از غضب زمین از سوی شماری زورمندان رخ داده بود. واکنش شما با این قضیه چه بوده و آیا توانستید جلو این غاصبین را بگیرید؟
طاهر زهیر: بله من تمام تلاش خود را انجام داده ام و در آینده هم از تلاش خود برای ایستادگی در برابر غاصبین زمین دریغ نخواهم کرد؛ چون من بر این باورم که در کنار طالبان و هراس‌افکنان که دشمن این کشور و مردم استند، همین غاصبین زمین و مافیای اقتصادی که می‌خواهند نظام اقتصادی کشور را در چنگال خود بگیرند، دشمن افغانستان و مردم به شمار می‌آیند. در این بخش با اطمنان می‌گویم که غصب زمین را به صفر رسانده ام و تا زمانی این جا استم اجازه نمی‌دهم هیچ کسی زمین‌های دولتی را غصب کنند.
صبح کابل: به‌عنوان سوال آخر و حرف آخر آیا آقای زهیر خود را یک والی موفق می‌داند در چهار سال گذشته؟
طاهر زهیر: اگر نگاهی به این چهار سال بیندازیم در مورد موفقیت من باید مردم قضاوت کنند؛ اما اگر جواب این سوال را بخواهید از من داشته باشید باید بگویم که حس موفقیت را در خود دارم نسبت به این که از چهار سال کاری خود راضی باشم؛ اما این رضایت از خود نیز بر می‌گردد به شیوه‌ی کاری که تا کنون برای خود برگزیدم تا بتوانم در یک رابطه‌ی دو طرفه با دونرهای حکومت، خواسته‌های مشروع مردم بامیان را مطالبه کنم.
