مقامهای محلی ننگرهار، اخیرا اعلام کردند که هستهی گروه داعش در شرق افغانستان برچیده شده و آن چه را که این گروه به عنوان پایتخت خلافت اسلامی در این ولایت بنا نهاده بودند، توسط ارتش افغانستان نابود شده است.
نهادهای امنیتی افغانستان تأیید میکنند که در این ولایت شرقی، بیشتر از ۸۰۰ عضو گروه داعش که شامل زنان و کودکان نیز میشوند، در اثر فشارهای نظامی به دولت تسلیم شده اند.
در گفتوگو با شاهمحمود میاخیل، والی ننگرهار، از او در مورد چگونگی شکست داعش در این ولایت و سرنوشت این جنگجویان و خانوادههای آنها پرسیده ایم. این گفتوگو با آقای میاخیل در دفتر کاری او در ولایت ننگرهار در شرق افغانستان انجام شده است.
صبح کابل: نیروهای امنیتی و در کل حکومت افغانستان چگونه هستهی داعش را از اچین برچید؟
میاخیل: در کل یکی از دلیلهایی که ما توانستیم هستهی داعش را در شرق افغانستان شکست بدهیم و در کل ننگرهار را امنتر کنیم، برنامههای دقیق امنیتی ما بود. ما برنامهریزی کردیم که کدام مناطق را از چه طریقی، امن کنیم. نخستین استراتیژی ما این بود که چطور بتوانیم اقشار مختلف مردم و علما را به حکومت نزدیک کنیم تا بتوانیم یکجایی کار کنیم. استراتیژی دوم ما به کارگیری فرمول تصفیه، حفظ کردن و ساختن بود. ما تا زمانی که توانایی حفظ یک ساحه را پیدا نمیکردیم، در آن منطقه عملیات نمیکردیم. تا حال عملیاتی که صورت میگرفت، ساحه از وجود دشمن تصفیه می شد؛ اما به محضی که نیروها بر میگشت، ساحه دوباره در تسلط نیروهای مخالف در میآمد و یک همکاری دوطرفه میان مردم و حکومت وجود نداشت.
مبارزه با فساد، قطع منابع عایداتی شورشیان، ایجاد تغییر فرهنگی و فکری در میان مردم از استراتیژیهای دیگر ما در این جنگ بود.
نتیجه همین شد که ما در قدم نخست، شاهراه جلالآباد-تورخم را مصؤون کنیم و موفق شویم که عاید ۱۴میلیون دالری طالبان را از این مسیر در کنترل بگیریم. ما همچنان برای قطع عواید طالبان تلاش کردیم که شرق ننگرهار را امن کنیم؛ همین شد که ولسوالی لعلپور را بگیریم. شما میدانید که حدود ۹۵ درصد از این ولسوالی، در ۱۲ سال گذشته در کنترل حکومت افغانستان نبود. در پسگرفتن لعلپور، ولسوالیای که طی ۱۲ سال در کنترل مخالفان مسلح حکومت بود، یک قطره خون ریخته نشد. این بدان معنا نبود که طالبان، توان مقابله با نیروهای امنیتی را نداشتند؛ آنها فکر میکردند که این عملیات نیز مانند عملیاتهای گذشته، تنها یک عملیات تصفیهای است و پس از آن نیروهای امنیتی دوباره ساحه را ترک میکند؛ اما استراتیژی ما مشخص است که هر منطقه را بگیریم در آنجا پوستههای امنیتی خود را ایجاد میکنیم و آن ساحه را حفظ میکنیم.
پس از آن ما بر چپرهار تمرکز کردیم؛ ولسوالیای که در ۱۵ کیلومتری مرکز ننگرهار قرار دارد و تعداد نیروهای مخالف دولت که در این ولسوالی فعالیت میکردند بیشتر از پنجاه تن نمیشدند؛ اما سالها بود که این ولسوالی نیز ناامن بود. در این ولسوالی نیز ما همان فورمول، تصفیه، حفظ و ساختن را عملی کردیم که در حال حاضر از وجود مخالفان کاملا پاک شده است. همچنان در منطقهی سرخرود در چهارکیلومتری شهر جلالآباد کارخانهی ماینسازی چسپکی وجود داشت که ما توانستیم این کارخانه را نابود و این منطقه را نیز از وجود شورشیان تصفیه کنیم.
صبح کابل: این برنامههایی را که شما گفتید، در واقع برای تأمین امنیت کلی ننگرهار بوده، میشه مشخصا روی داعش صحبت کنید که برنامههای تان برای شکست دادن این گروه، چه بود؟
میاخیل: تحلیل ما از ختم داعش در ننگرهار این بود که میتوانیم این گروه را زمانی شکست دهیم که ارتباط درهی باندر را که خاستگاه داعش است با آن طرف خط دیورند قطع کنیم. داعشیان درهی باندر در ولسوالی اچین با اوروگزاییها در آن طرف مرز، رفتوآمد دارند و از آن طرف تمویل و اکمالات میشدند؛ اما زمانی که ما راه اکمالات آنها را قطع کردیم، مواد خوراکی و غذا برای آنها نرسید و زندگی برای آنان در این دره، دشوار شد. من چند روز پیش که با یکی از تسلیمشدگان داعش صحبت کردم، گفتم که چرا تسلیم شدی، گفت که آرد تمام کردیم.
درهی باندر مرکز خلافت خراسان داعش بود که رادیوی این گروه نیز از همین محل نشرات میکرد. مسألهی دیگر یک هماهنگی باورنکردنی میان نیروهای امنیتی افغانستان از جمله اردوی ملی، پولیس ملی، خیزشهای مردمی و همچنان کمکهای هوایی نیروهای قاطع یا (RS) به وجود آمده بود. نقش خیزشهای مردمی را در شکست داعش نمیتوان نادیده گرفت. مردم واقعا از ظلم این گروه به ستوه آمده بودند و در یک حرکت انقلابی علیه این گروه سلاح بر دوش گرفتند و جنگیدند.
صبح کابل: حالا که داعش به گونهی کلی از اچین ننگرهار شکست خورده است، آیا برنامهای دارید که مردم این محل بتوانند دوباره به خانههای شان بر گردند؟
میاخیل: مشکل بزرگی که در حال حاضر در درهی باندر و ولسوالی اچین وجود دارد، مشکل ماین است. ما تا کنون حدود ۱۱ نفر به خاطر انفجار این ماینها، قربانی داده ایم که شامل هفت تن خیزش مردمی، سه تن اردو و یک نفر کارگر سرک را شامل میشود. ما در حدود ۳۰۰ ماین را تنها از سرکها انفجار دادیم.
حتا یک کارخانهی ماین این گروه را بمبارد کردیم. از مجموع بیش از ۸۰۰ نفر که تسلیم شده اند، ۲۴۳ تن آنها، جنگجو استند و حدود ۶۰۰ تن دیگر آنها را زنان و کودکان تشکیل میدهند.
صبح کابل: حکومت افغانستان با کسانی که تسلیم شده اند، چه برخوردی خواهد کرد؟
میاخیل: در قدم نخست باید اینها یک تصفیهی اطلاعاتی شوند، که چطور به افغانستان آمده اند، از کدام ممالک استند، چه جرمهایی را مرتکب شده اند. تعدادی از این افراد از خود افغانستان، تعداد دیگر آنها از اقوام مختلف پاکستان مانند اوروگزایی، باجور، پنجابی و افریدی استند. افرادی از کشورهای قزاقستان، اوزبیکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، اردن و مالدیو نیز در میان آنها وجود دارد.
احتمال وجود دارد که ۲ هزار تن دیگر نیز به حکومت افغانستان تسلیم شود. دیدگاه من این است که اعضای تسلیمشده باید بر اساس قانون اساسی افغانستان، بر اساس جرم شان مرحلهی قضایی خود را سپری کنند؛ اما این که چگونه در مورد شان تصمیم گرفته خواهد شد، هنوز بحثها روی آن جریان دارد. به نظر من از شهروندان خارجی این گروه باید تحقیق شود که آیا آنها از سوی حکومت شان حمایت میشوند یا خیر. سفیرهای این کشورها باید خواسته شده و از آنها پرسیده شود. همچنان در مورد برخی از اعضای این گروه که از اقوام مختلف پاکستان است باید با بزرگان این اقوام تماس گرفته شود.
صبح کابل: آنها چگونه وارد افغانستان شده اند؟
میاخیل: من با چند تبعهی خارجی این گروه از جمله شهروندان اردنی صحبتهایی که داشتم، با آنها یک شوخی هم کردم که شما هممرز با اسرائیل استید، پس به خاطر جهاد چرا این قدر راه دور را طی کرده اید و به افغانستان آمده اید؟ آنها گفتند که از راه ترکیه به گونهی قاچاقی وارد خاک و بعد از آن طریق وارد افغانستان شدهاند.
صبح کابل: شما گفتید که بخشی از اعضای داعش را در افغانستان شهروندان خارجی تشکیل میدهند، چه تضمینی وجود دارد که شهروندان خارجی بار دیگر به خاطر هدفهای تروریستی داخل خاک افغانستان نشوند؟
میاخیل: تمام شورشیان چه طالب و چه داعش اگر هستهی داخلی برای حمایت نداشته باشند، نمی توانند دست به فعالیت بزنند؛ به این معنا که مرکز رهبری و هستهی اصلی گروه داعش که در شرق افغانستان بود، کاملا نابود شده است. از سویی هم در حال حاضر مردم و خیزشهای مردمی با حکومت افغانستان در همکاری نزدیک قرار دارند و آنها نمیخواهند که تجربهی تلخ حضور داعش دوباره در مناطق شان تکرار شود. خیزشهای مردمی و نیروهای امنیتی در حال حاضر در آن مناطق برای دفاع از خاک شان حضور دارند.
صبح کابل: در مورد امنیت عمومی ننگرهار بگویید، در حال حاضر چند ولسوالی این ولایت ناامن است؟
میاخیل: ننگرهار۲۲ ولسوالی دارد و ۹ ناحیه. در ۲۱ ولسوالی میتوانیم شب و روز برویم. ۲۰ ولسوالی آن امنیت کامل دارد؛ اما در دو ولسوالی از جمله شیرزاد را نو گرفته ایم و پوستهها ایجاد میشود. تنها حصارک مانده که تنها مرکز آن به دست ما است و از طریق هوا اکمال میشود. همچنان در ولسوالی خوگیانی تنها یک حصهی این ولسوالی ناامن است. تعداد نیروهای امنیتی حدود ۴ هزار تا ۵ هزار میرسد. لوای اردو و قطعات خاص داریم و تا ۳ هزار خیزش مردمی داریم. این که در ننگرهار به امنیت بهتری دست یافتیم، نقش خیزشهای مردمی برجسته بود.
