اشاره: علیظفر عاطفی، یکی از دو داور بینالمللی افغانستان است که در رقابتهای بینالمللی مویتای توانسته است، عضو هیأت برگزاری رقابتها باشد و پلههای ترقی را یکی پس از دیگری طی کند. او که تحصیلکردهی دانشکدهی ژورنالیزم است، در داوری و مربیگری خوش درخشیده و عنوان بهترین داور رقابتهای مویتای قهرمانی آسیا را به دست آورده است؛ رقابتهایی که چندی پیش در ابوظبی امارات متحدهی عربی برگزار شد.
صبح کابل: جناب عاطفی، در نخست کامل خود را معرفی کنید.
عاطفی: علیظفر عاطفی استم، سال ۱۳۶۸ در قریهی «پاواز» ولسوالی شیخعلی ولایت پروان به دنیا آمدم. ده سال است که مویتای کار میکنم. از مکتب «حکیم ناصرخسرو بلخی» کابل فارغ شدم و رشتهی ژورنالیزم یا خبرنگاری را در دانشگاه کابل خاندم. در نخست نزد استاد «فرامرز رحمانی» کیکبوکس کار میکردم؛ سپس در سال ۱۳۸۷ مویتای را نزد استاد «امیرحسین حسینی» فرا گرفتم و از همان زمان، همکار فدراسیون مویتای استم. در ابتدا یک مبارز بودم و در ردههای سنی مختلف مسابقه دادم؛ اما به دلیل استعداد چاقی که داشتم، هیچ وقت نتوانستم مبارز خوب باشم؛ تصمیم گرفتم که اگر نمیتوانم مبارز خوب باشم، در زمینههای مربیگری و داوری پیشرفت کنم؛ برای همین، در دورههای آموزشی که در فدراسیون برگزار میشد، شرکت کردم و مدرک داوری و مربیگری درجه۳ را در سال ۱۳۹۲ گرفتم.
صبح کابل: ترتیب مدارک مربیگری و داوری در مویتای چگونه است؟
عاطفی: مدارک به این ترتیب است: درجه۳، درجه۲، درجه یک و بعد از آن شما به رقابتهای جهانی راه مییابید که در آنجا نیز در ابتدا مدرک «نیشنل انترنیشنل» است، بعد «کانتننتال» و سپس «انترنیشنل» را باید بگیری. من فعلا مدرک انترنیشنل آی تی او (ITO) دارم که به معنای عضو هیأت فنی و برگزاری رقابتهای موی است؛ یعنی من نه تنها داور بینالمللی که عضو هیأت برگزاری رقابتها نیز استم.
صبح کابل: بالاتر از مدرک داوری «آی تی او» هم در دنیا وجود دارد؟
عاطفی: نه، این بالاترین مدرک داوری مویتای در جهان است. وقتی من مدارک داوری و مربیگریام را گرفتم، مربی شدم و شاگردانی را تا سطح تیم ملی نیز تربیه کردم؛ چون در داوری و مربیگری خوب کار کردم و خبرنگاری نیز خاندم، فدراسیون مسؤولیت کمیتهی نشرات را به من واگذار کرد.
صبح کابل: چند سال طول کشید تا داور بینالمللی شوید؟
عاطفی:اگر از دورهی ارتقای ظرفیت حساب کنم، ده سال میشود. سال ۲۰۱۴ یک فرصت بسیار خوب پیش آمد که من به عنوان مربی تیم ملی مویتای به بازیهای ساحلی رفتم که یک مدال نقره و یک برنز گرفتیم. در همان مسابقات بود که تصمیم گرفتم، داور بینالمللی خوب باشم؛ چون اگر شما قوانین داوری را بدانید، میتوانید مربی خوبی هم باشید. سال ۲۰۱۵ نخستین داوریام را در رقابتهای جهانی بانکوک انجام دادم. مسابقات سیزده روز، دورههای آموزشی و سمینارها نیز ۱۵ روز طول کشید که واقعا مفید و ارزنده بود؛ برنامهای که در دانشگاه تربیت بدنی تایلند زیر نظر فدراسیون جهانی مویتای برگزار شد و من نخستین مدرک مربیگری و داوری مویتای را به دست آوردم.
صبح کابل: مدارک بعدی تان را چگونه به دست آوردید؟
عاطفی: پس از آن دوره که بسیار خوب بود، در سال ۲۰۱۷ بار دیگر به عنوان داور در رقابتهای مویتای که از سوی فدراسیون جهانی برگزار شده بود، شرکت کردم و پلههای ترقی را یکی یکی طی کردم. پس از آن که کارم مورد پسند فدراسیون جهانی واقع شد، ایمیل زدند که تبریک باشد، شما پس از این «ITO» یا انترنشنال تکنیکال آفیشال استید و در سال ۲۰۱۸ این رویدادها در مویتای وجود دارد، شما در هر کدام شرکت میکنید، میتوانید اعلام کنید؛ چون در ابتدای سال باید داوران در تورنمنتهایی که میتوانند شرکت کنند به فدراسیون جهانی اعلام میکنند تا لیست و برنامه ترتیب شود.
صبح کابل: در سال ۲۰۱۸ شما کدام رویدادها را انتخاب کردید و چرا؟
عاطفی: چون تجربهی زیاد نداشتم، دو رویداد را انتخاب کردم؛ یکی رقابتهای جهانی جوانان در تایلند و دیگری قهرمانی آسیا در ماکائو. در آن دو رویداد هم فدراسیون جهانی از کارم راضی بود و در سال ۲۰۱۹ نیز به عنوان «عضو هیأت برگزاری رقابتها» انتخاب شدم. ابتدا رقابتهای جهانی جوانان در ترکیه و بعد از آن مسابقات ابوظبی!
صبح کابل: در رقابتهای ابوظبی راندمان کاری تان چگونه بود؟
عاطفی: در رقابتهای ابوظبی، باز هم عضو هیأت برگزاری بودم و در بخشهای فنی، برگزاری مسابقات، داوری، کارهای گروهی و نظارت بر روند برگزاری رقابتها با فدراسیون جهانی همکاری کردم که موجب شد به مراسم پایانی انتخاب بهترینها دعوت شوم که بهترین ورزشکار، بهترین داور، بهترین مربی، بهترین تیم، روح ورزش، جایزهی جوانمردانه و… اهدا میشود.
صبح کابل: بهترین داور مسابقات ابوظبی شدید؟ یا بهترین داور سال؟
عاطفی: خبر نبودم، رییس کمیتهی داوران فدراسیون جهانی به من گفت در این مراسم شرکت کنید؛ اما نگفت که داستان چیست. من رفتم که ناگهان اعلام شد، بهترین داور و یا «ITO» علیظفر عاطفی از افغانستان است؛ چون من در تمام رویدادهای مویتای دنیا حضور نداشتم، این جایزه مربوط به رقابتهای ابوظبی است، نه تمام سال!
صبح کابل: دلیل این که بهترین داور رقابتهای ابوظبی انتخاب شدید، چه بود؟
عاطفی: عوامل بسیاری در اینگونه انتخابها دخیل است؛ مثلا شما باید از نظر فنی بر داوری مسلط باشید، در بخشهای فنی و کارهای گروهی خوب کار کنید، زبان بدانید و توانایی برقرار ارتباط داشته باشید، مدیریت درست بر جریان رقابت و زمین داشته باشید، با انترنت کار با سایت و برنامهریزی و کمپیوتر کاملا آشنا باشید، در قرعه و وزنکشی، حضور داشته و حاضری منظم داشته باشید، در داوری عادل باشید، دید و مدیریت مسابقه را بلد باشید که موجب صدمه ندیدن ورزشکار شود و …
صبح کابل: در رقابتهای ابوظبی، چند مسابقه را داوری کردی؟
عاطفی: هر روز بیش از ۳۰ بازی برگزار میشد که من یا داور وسط بودم و یا داور کنار که نمیدانم تعداد بازیهایی که قضاوت کردم چند بازی بوده است.
صبح کابل: چند داور در مویتای افغانستان داریم که برای قضاوت، قابلیت حضور در سطح اول مویتای جهان را دارند؟
عاطفی: یک چیزی را بگویم، با وجودی که این جایزه یک تکه شیشه است؛ اما برایم بسیار ارزش دارد. برای آن که یکی از آرزوهایم بود. در افغانستان ما فعلا فقط دو نفر داور «ITO» داریم. استاد عیسا احمدی که از سال ۲۰۱۲ به بعد داور بینالمللی است و من نفر دوم استم. ما چهارده داور داریم که از فدراسیون جهانی مدرک گرفته اند؛ اما تنها دو نفر به عنوان «ITO» دعوت شده اند.
صبح کابل: از این نظر میتوان فدراسیون مویتای را با سایر فدراسیونهای ورزشی افغانستان مقایسه کرد؟
عاطفی: سایر فدراسیونها هم شاید داوران بینالمللی داشته باشند؛ اما شاید عضو هیأت برگزاری نباشند. من زیاد ندیده و نشنیدهام که داوران افغانی به چنین سطحی رسیده باشند. این یک واقعیت است که فدراسیون مویتای در بسیار زمینهها نسبت به دیگران بهتر و بابرنامهتر کار کرده است.
صبح کابل: عیسا احمدی نیز مثل شما داوری میکند یا مصروف کارهای دیگر است؟
عاطفی: بلی، در سال ۲۰۱۹ ایشان به رقابتهای مویتای که در استرالیا و کوریای جنوبی برگزار شد، ایشان داوری کردند. او در حال حاضر سکرترجنرال فدراسیون مویتای است.
صبح کابل: حضور داورانی که عضو هیأت برگزاری مسابقات باشند، چقدر میتواند موجب رشد مویتای در کشور شود و نگاه فدراسیون جهانی را به این سمت معطوف کند؟
عاطفی: پیشتر هم گفتم که یک داور خوب میتواند مربی بسیار خوبی نیز باشد؛ چون داوران از قوانینی که در مویتای وجود دارد، بهتر آگاه استند؛ این که کدام ضربهها امتیاز دارد، کدام ندارد، چه حرکتهایی خطا محسوب میشود و … اگر ورزشکاران ما حالا در مقابل تایلند پیروز میشوند، دانستن این مسائل است. داوران ما خوب آموزش دیده اند، حتا داورانی که تجربهی بینالمللی ندارند، فدراسیون جهانی میپذیرد که داوری کنند؛ در حالی که داوران بسیار کشورها را دیدهام که داوری اول شان، آخرین داوری شان میشود. به ندرت پیش میآید که ورزشکاران ما در داخل رینگ، اخطار بگیرند؛ چون ما پیش از پیش همه چیز را برای شان میگوییم.
صبح کابل: حضور داوران یک کشور در تورنمنتهای جهانی و بینالمللی چقدر تأثیر دارد که داوران نتوانند حق ورزشکار آن کشور را بخورند؟
عاطفی: حتا حضور یک داور عادی نیز مؤثر است؛ چه رسد به این که شما عضو هیأت برگزاری مسابقات باشید. آگاهی از قوانین داوری موجب میشود که سطح اعتراضهای تیم شما نسبت به داوری نیز کم شود؛ مثلا کم پیش آمده است که ورزشکاران ما در صورت باخت، معترض بوده باشند. حضور داور از یک کشور در رقابتها در همهی زمینهها تأثیر دارد.
صبح کابل: دانستن زبان انگلیسی برای رشد داوری و مربیگری در مویتای چقدر مؤثر است؟
عاطفی: بسیار مهم است. امروز همه چیز با زبان انگلیسی است و شما جدا از آن که باید توانایی برقراری ارتباط در زمان داوری داشته باشید، بتوانید جزوههای تازه و به روز شده را بخوانید و همیشه در سطح خوب باشید.
صبح کابل: رییس فدراسیون روزی به ما گفته بود، کسانی که عضو فدراسیون مویتای اند، دارای تحصیلات عالی باشند، این شعار است و یا در عمل نیز پیاده شده است؟
عاطفی: با وجودی که به دلیل مسائل اجتماعی و مشکلاتی که در افغانستان است، ورزشکاران ما کمتر درس خوانده اند؛ اما در فدراسیون مویتای تلاش شده است که به این مسأله اهمیت داده شود. ما تلاش میکنیم برای ورزشکاران بورسیهی تحصیلی بگیریم و آنان را ملزم و تشویق کنیم که درس بخوانند.
صبح کابل: در بارهی اختلافهایی که در مویتای وجود دارد نظر تان چیست؟ منشأ این اختلافها در کجا است؟
عاطفی: تصور میکنم منشأ اختلافها از یک سفر ایجاد شد؛ انگیزهها همه شخصی بودند، نه برای منافع ورزشکاران و یا رشد مویتای. برخی دوستان میخواستند همه چیز در انحصار خود شان باشد، در حالی که روش فدراسیون چرخشی است و این که همه رشد کنند. دوستان ما در این سالها تلاش کردند که حتا از طریق انتخابات سکان هدایت فدراسیون مویتای را به دست بگیرند؛ اما موفق نشدند و همچنان به عنوان اپوزیسیون باقی ماندند.
صبح کابل: چرا اتهامهای مثل قومگرایی و انحصارطلبی از سوی مخالفان مطرح است؟
عاطفی: برای آن که این اتهامها دمدستترین چیزهایی اند که معمولا به یکدیگر نسبت میدهیم. دلیل دیگرش غرور کاذب بود که میگفتند، فلانی کی است که به عنوان داور یا مربی، عازم سفر شود، من که موهایم را در مویتای سپید کردهام باید بروم. حالا من داور بینالمللی استم و دوستان ما نیستند. بین ۳۰ تا ۴۰ مربی و داور ما سفر رفته و دنیا را دیده و یاد گرفته اند. کدام فدراسیون دیگر را سراغ دارید که چنین کرده باشد؟ به جز رییس، معاون، سکرتر جنرال و چند نفر محدود، انگار که دیگر کسی در آن حق رشد ندارد.
صبح کابل: اگر صادقانه پاسخ دهید، این اختلافها استعداد چند ورزشکار مستعد را در این سالها تلف کرده است؟
عاطفی: پیش از شروع اختلافها، تیم بسیار خوبی داشتیم که میتوانست نیروی خوبی برای مویتای ما باشد. تلاش شد که ورزشکاران وارد این اختلافها نشوند و بازیکنان آسیب نبینند؛ اما وضعیت افغانستان به گونهای است که مربیان میخواهند شاگردان قسمخوردهی او باشند که اگر مربی نبود، ورزشکار هم نباشد.
صبح کابل: میشود چند نفر را نام ببرید که اگر اختلافها نبود، میتوانستند برای افغانستان افتخارآفرین باشند؟
عاطفی: دروازهی فدراسیون همیشه به روی ورزشکاران باز بوده است، نمیتوانم از کسی نام ببرم؛ اما قطعا افرادی بوده اند که اگر اختلافها نمیبود، میتوانستند بهتر باشند.
صبح کابل: آیا فدراسیون به ورزشکاران گفته است که اختلافهای مربیان و افراد مسؤول سر جایش، شما بیایید و کاری به این چیزها نداشته باشید؟
عاطفی: بلی، صد در صد. افرادی بودند که فدراسیون مدتها عصریهی شان را میداد و گفته شد که شما کاری به اختلافها نداشته باشید، روزی یا حل میشود یا نمیشود، شما کار تان را انجام دهید؛ چون ورزشکار استید؛ اما به دلیل تعهدی که به استاد خود داشتند، نیامدند. طبیعی است که وقتی یک چالش در یک اداره به وجود میآید، بدون آسیب نیست.
صبح کابل: راستی در تایلند چند مرجع برای مویتای وجود دارد؟ یکی یا چند تا؟
عاطفی: بالاترین مرجع جهانی مویتای «IFMA» است که از سوی کمیتهی بینالمللی المپیک و شورای المپیک آسیا به رسمیت شناخته شده است. در گذشته مویتای آماتور بود و این مشکل که حالا در افغانستان است، در تایلند نیز بود که سال گذشته، تمام سازمانهای مهم مویتای در تایلند، زیر مجموعهی سازمان جهانی آمدند و مشکل حل شد؛ اما سازمانهای خصوصی مویتای نیز در تایلند است که در دنیا پذیرفته شده نیستند، اگر مسابقات هم برگزار کنند، در سطح چند باشگاه و خصوصی است.
صبح کابل: فدراسیون مویتای حرفهای افغانستان نظر کاملا مغایر با شما دارد و میگوید سازمانهایی که آنها با آن ارتباط دارند نیز اعتبار جهانی دارد.
عاطفی: نمیخواهم در این ارتباط زیاد پرحرفی کنم؛ کافی است به سایت کمیتهی بینالمللی المپیک و شورای المپیک آسیا بروید که کدام مویتای رسمی است. نیاز به تبصرهی اضافی نیست. فقط برای ورزشکاران ناراحت استم که عمر شان را هدر میدهند و در مسیری عرق میریزند که درست نیست.
صبح کابل: خاطرهی جالب دارید؟ از داوری و یا از مربیگری در مویتای؟
عاطفی: کار پدرم در ابوظبی است؛ وقتی رقابتهای ابوظبی تمام شد، ایشان آمدند که مرا با خود ببرند. گفتم اگر ممکن باشد بماند تا مراسم اهدای جوایز بهترینها نیز به فرجام رسد، موافق نبود و اصرار کرد که برویم. به هر صورت ایشان ماند و زمانی که نام من به عنوان بهترین داور اعلام شد، پدرم از خوشحالی اشک ریخت و این برایم بسیار ارزشمند بود. رییس فدراسیون آقای حسینی نیز زیر تأثیر این فضا بسیار خوشحال بود و آن شب یکی از آرزوهایم برآورده شد.
صبح کابل: هدف نهایی تان در مویتای، به خصوص داوری چیست؟
عاطفی: دوست دارم که مرحله به مرحله در مویتای و در مسؤولیتهایی که از سوی فدراسیون جهانی به من محول میشود، پیشرفت کنم و حالا که جزو هیأت برگزاری استم، به زودی جزو هیأت ژوری و مدیریتی رقابتها باشم. دوست دارم یک مدرس جهانی مویتای باشم و برای تدریس به کشورهای گوناگون سفر کنم.
