نوشته: مجیب مشعل و فهیم عابد – نیویورک تایمز
۳۰ سپتامبر ۲۰۱۹
ترجمه: مهدی غلامی
در حالی که هنوز شمارش آرا به درستی آغاز نشده، هر دو رقیب اصلی در انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان، ادعا کردند که آرای بالاتری نسبت به دیگری دارند. این ادعا باعث ترس مردم از خلق یک بحران جدید در کشوری شده است که متشنج از جنگی دنباله‌دار است.
ادعاهای متناقض تیم‌های رییس‌جمهور اشرف‌غنی و رقیبش عبدالله‌عبدالله، دو روز پس از انتخاباتی صورت گرفت که طالبان در استقبالش صدها حمله را سازمان‌دهی کردند، آن را نامشروع خواندند و به افغان‌ها هُشدار دادند که در آن شرکت نکنند.
کمیسیون انتخابات افغانستان که این روند را مدیریت می‌کند و مسؤول اعلام کردن برنده می‌باشد، حتا قبل از این که این دو رقیب خود شان را برنده بدانند، سنگینی کارش را احساس کرده بود. انتخابات سال ۲۰۱۴ با تقلبی گسترده همراه بود؛ اما انتخابات ۶ میزان امسال را می‌توان، نسبتا سالم دانست.
هرچند بی‌نظمی‌هایی در سراسر کشور گزارش شد و نزدیک به ۲۵۰۰ شکایت نیز به ثبت رسید؛ اما کارشناسان نیز به مانند تیم‌های رقیب می‌گویند، تقلب گسترده در این دور کاهش پیدا کرده و تشخیص کردنش نیز به دلیل تأیید بایومتریکی آرا، آسان‌تر بوده است.
با این هم، هرچند هنوز دست‌کم دو هفته تا اعلام شدن آرای ابتدایی باقی مانده است؛ اما بر اثر این ادعاها، مردم از این که یکی از این دو کاندید نتایج پایانی را نپذیرند، نگران استند.
آقای عبدالله گفت: «ما آرای بالایی داریم و در شرایط موجود، انتخابات به دور دوم نخواهد رفت و ما حکومت بعدی را تشکیل خواهیم داد.»
پس از این که رقابت میان او و اشرف‌غنی در سال ۲۰۱۴ به بن‌بست کشیده شد، عبدالله، شریک حکومتی شد که امریکا آن را ایجاد کرد.
چند ساعت بعد، امرالله صالح، معاون آقای غنی؛ در یک کنفرانس مطبوعاتی از نامزدان خواست که به قوانین احترام گذاشته و به نتیجه‌گیری نپردازند. او سپس تیمش را اساسا برنده اعلام کرد.
آقای امرالله صالح گفت: «نهادی که مسؤولیت اعلام برنده و بازنده را دارد، کمیسیون مستقل انتخابات است. آماری که ما داریم نشان می‌دهد که تیم ما با اختلاف زیادی پیروز است. دور دومی در کار نخواهد بود. من پیشینه‌ی اطلاعاتی دارم و قبل از گفتن چیزی به آن فکر می‌کنم.»
انتخابات، چند هفته پس از فروپاشی گفت‌وگوهای صلح میان طالبان و ایالات متحده برگزار شد. نیروهای امریکایی، از ۱۸ سال پیش، و پس از اشغال افغانستان در سال ۲۰۰۱ در این کشور حضور داشته اند و حکومتِ طالبان که به القاعده، سازمان‌دهنده‌ی حملات یازده سپتامبر، پناه داده بود را از میان برداشتند.
سازمان ملل، دولت ایالات متحده و اتحادیه‌ی اروپا از کمیسیون انتخابات خواستار بی‌طرفی و بهره‌وری شدند و کاندیدان را به احترام و خویشتن‌داری دعوت کردند.
جنرال اسکات میلر، فرمانده‌ی کل نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان، از نیروهای افغان ستایش کرد که با وجود صدها حمله‌ی طالبان در روز انتخابات، امنیت را تأمین کردند.
او گفت: «برای من یک‌پارچگی میان مقامات محلی و ستون‌های گوناگون امنیتی برای تأمین امنیت، بیشتر از هر چیز دیگری تحسین‌برانگیز بود.» جنرال میلر در مورد انتخابات به خبرنگاران گفت: «با وجود تهدید خشونت‌ها، مردمی که تصمیم گرفته بودند رأی بدهند، توانستند به پای صندوق‌های رأی بروند و رأی بدهند.»
نزدیک به یک سوم از مراکز رأیدهی کشور، یا به علت تأمین نشدن امنیت شان بسته شدند یا در مناطق تحت کنترل طالبان بودند. آمارها از نزدیک به ۸۰ درصد از مراکز رأیدهی که مردم در آن‌ها رأی داده بودند، نشان می‌دهد که در حدود ۲٫۱ ملیون نفر در انتخابات شرکت کرده اند.
یکی از دلایل به تعویق افتادن محاسبه‌ی مجموعی از سطح اشتراک مردم، خراب شدن بُرج‌های مخابراتی در بخش‌هایی از کشور به دست طالبان بود. مقامات انتخاباتی آمار اشتراک را در حدود ۲٫۵ ملیون نفر تخمین می‌زنند که پایین‌ترین سطح اشتراک در تاریخ انتخابات کشور محسوب می‌شود.
محاسابه‌ها و سنجش‌ها از میزان اشتراک مردم در انتخابات کار ساده‌ای نیست. گفته می‌شد در انتخابات گذشته، میزان اشتراک مردم به دلیل تقلب‌های گسترده، دست‌کاری و بلند برده شده بود. در یکی از موارد مشهورِ پرکردن صندوق‌های رأی، لنگه کفشی از یک متقلب در یکی از صندوق‌های رأی پیدا شد.»
برای جلوگیری از تکرار این اتفاقات، لیست‌های ثابتی از رأیدهندگان و دستگاه‌های بایومتریک که اثر انگشت و عکس رأیدهندگان را ثبت می‌کرد، به کار برده شد.
در بخش‌های بزرگی از کشور، دشواری‌هایی در رابطه با لیست رأیدهندگان و کار نکردن دستگاه‌ها وجود داشت. ویدیوهایی نیز از پُرکردن صندوق‌های رأی نشر شد؛ اما میزان چنین تقلب‌هایی به اندازه‌ی انتخابات گذشته نبود.
کمیسیون انتخابات تأکید کرد که تنها آرای تأییدشده توسط دستگاه‌های بایومتریک که در ساعات رأیدهی ثبت شده باشد، حساب خواهد شد. آن‌ها پافشاری کردند که دستگاه‌های بایومتریکِ تهیه شده توسط شرکت آلمانی «درمالوگ»، اطلاعات دروغین را تولید نمی‌کند.
رحیمه ظریفی، عضو کمیسیون انتخابات گفت: «این شرکت تضمین کرده است که این دستگاه‌ها، توانایی ثبت زمان و مکان رأیدهی را دارند. اگر موقعیت دستگاه‌ها تغییر پیدا کند، آن رأی توسط سرور پذیرفته نمی‌شود.» خانم ظریفی در پاسخ به این نگرانی که ممکن است یک فرد چندین بار با استفاده از عکس‌های تکراری یا انگشت‌های مختلف، رأی داده باشد، گفت که سرورهای مرکزی آن‌ها قادر به تشخیص آرای تکراری است.
سطح پایین اشتراک یعنی این که حاشیه‌های کوچکی از آرا مشخص خواهد کرد که انتخابات به دور دوم می‌رود یا خیر. برنده باید ۵۰ درصد آرا به علاوه‌ی دست‌کم یک رأی دیگر را داشته باشد، در غیر این صورت؛ انتخابات به دور دوم کشانده خواهد شد.
نگاه‌های موشکافانه روی کمیسیون انتخابات متمرکز خواهد بود تا ببینیم که آرا به چه اندازه شفاف شمارش خواهد شد و این کمیسیون با استفاده از ابزارهای فنی، تقلب‌ها را شناسایی می‌کند.
هر چند مقامات تأکید می‌کنند که برنامه‌های امنیتی غیر سیاسی بوده؛ اما هواداران آقای عبدالله از بسته بودن مراکز رأیدهی، در مناطقی مانند ولایت‌های شمالی، بلخ و هرات که کاندید محبوب شان، شانس بیشتری داشته، ابراز نگرانی کرده اند.
در مقابل، هواداران آقای عبدالله می‌گویند که مراکز رأیدهی زیادی در ولایت‌های ناامن به مانند ننگرهار و کندهار که آقای غنی در آن‌ها شانس بیشتری داشته، باز بودند.
در مورد مدیریت انتخابات، کارشناس‌ها و تیم‌های انتخاباتی این دو رقیب، توافق دارند که کمیسیون در این زمینه پیش‌رفت داشته است.
عبدالله احمدزی، رییس پیشین انتخابات افغانستان گفت: «تا حالا و بر اساس مشاهدات من، این انتخابات کیفیت بهتری نسبت به سال گذشته یا سال ۲۰۱۴ داشته و تنها نشانه‌های کوچکی از تقلب سیستماتیک وجود دارد.»
