با توجه به انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۴ میلادی و انتخابات پارلمانی ۲۸ میزان سال گذشته، حالا بزرگ‌ترین نگرانی انتخابات ریاست‌جمهوری کنونی، عدم شفافیت در شمارش آرا و دست‌برد در آرای مردم افغانستان است.
سرانجام پس از ماه‌ها تأخیر، کمیسیون انتخابات روز شنبه (شش میزان) موفق شد انتخابات ریاست‌جمهوری را برگزار کند. هرچند، میزان شرکت مردم نسبت به انتخابات‌های قبلی کمرنگ بود؛ اما انتخابات در فضای نسبتا امن برگزار شد.
بزرگ‌ترین چالشی که پس از برگزاری هر انتخاباتی متوجه کمیسیون انتخابات می‌شود، چگونگی مدیریت آن است. کمیسیون انتخابات افغانستان روز شنبه با پایان روند رأی‌دهی اعلام کرد که شمارش آرا آغاز شده و قرار است به تاریخ ۲۷ میزان، نتایج ابتدایی انتخابات اعلام شود.
حوا علم نورستانی، رییس کمیسیون مستقل انتخابات، اطمینان داد که کارمندان این نهاد، بی‌طرفانه آرای مردم را شمارش و نتایج آن را تا سه هفته‌ی دیگر اعلام خواهند کرد.
اما به باور نهادهای ناظر بر انتخابات و آگاهان سیاسی، در صورتی که کمیسیون انتخابات نتواند این پروسه‌ی ملی را به گونه‌ی درست مدیریت کند، این بار افغانستان به بحرانی به مراتب بزرگتر ۲۰۱۴ روبه‌‌رو خواهد شد.
صغرا سادات، سخن‌گوی تیفا (بنیاد انتخابات شفاف افغانستان) به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که کمیسیون انتخابات، اگر سیاسی برخورد نکند، توانایی مدیریت انتخابات را دارد؛ به شرطی که آرای سیاه و سفید را از هم جدا کند و استقلال خود را حفظ کند.
بانو سادات هشدار می‌دهد، در صورتی که کمیسیون انتخابات نتواند شفافیت انتخابات ریاست‌جمهوری را تأمین کند، کشور به بحران می‌رود. هنگامی که کمیسیون نتایج انتخابات را اعلام کند، نامزدان پیشتاز دیگر نتایج انتخابات را نخواهند پذیرفت و این می‌تواند افغانستان را وارد یک فاز جدیدی از مشکلات بسازد.
ظاهرا بزرگ‌ترین نگرانی مردم، نهادهای داخلی و بین‌المللی، مرتبط با نتیجه‌ی انتخابات است که از سوی کمیسیون اعلام می‌شود تا سبب آغاز یک بحران جدید در کشور نشود؛ بحرانی که در سال ۲۰۱۴ میلادی باعث به وجود آمدن حکومت وحدت ملی شد؛ اما این بار هم محمد اشرف‌غنی، رییس جمهور و هم عبدالله عبدالله، رییس اجرایی، تأکید کردند که اجازه نخواهند داد تا بار دیگر حکومت وحدت ملی تشکیل شود.
تأخیر در اعلام نتایج ابتدایی، شفافیت انتخابات را صدمه می‌زند
بر اساس جدول زمان‌بندی کمیسیون مستقل انتخابات، قرار است نتایج ابتدایی انتخابات ریاست‌جمهوری به تاریخ ۲۷ میزان و نتایج نهایی آن، یک ماه بعد به تاریخ ۲۸ عقرب اعلام شود.
اما برخی از آگاهان مسایل سیاسی می‌گویند که تأخیر در اعلام نتایج ابتدایی شفافیت انتخابات را صدمه می‌زند و سبب دست‌برد در این پروسه‌ی ملی می‌شود.
احمد سعیدی، آگاه مسایل، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید: «هرچند انتخابات ریاست‌جمهوری نسبت به انتخابات پارلمانی سال گذشته بهتر برگزار شده؛ اما حضور مردم در این پروسه خیلی کمرنگ بوده است. »
آقای سعیدی با اشاره به تأخیر اعلام نتایج انتخابات گفت، هر قدر که نتایج به تأخیر بیفتد، شفافیت و سلامت انتخابات نیز متأثیر خواهد شد. او تاکید داشت: «فرهنگ پذیرفتن در این کشور وجود ندارد. در هر صورت هر دو کاندید نتایج را نخواهند پذیرفت و این کشور را به بحران خواهند برد.»
در همین حال شماری از نهادهای بین‌المللی نیز به بی‌طرفی کمیسیون انتخابات و شفافیت این پروسه تأکید می‌کنند. سفارت بریتانیا در کابل، از کمیسیون‌های انتخاباتی خواسته است که به‌گونه‌ی بی‌طرفانه، مسؤولیت خود را در قبال حفاظت از آرای مردم ادا کنند.
این سفارت، روز یک‌شنبه (۷ میزان)، در برگه‌ی تویتر خود نگاشته است: «از طرف‌های دخیل می‌خواهیم که به روند انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان مطابق قانون احترام بگذارند و کمیسیون‌های انتخاباتی نیز مسؤولیت‌های خود را به‌گونه‌ی بی‌طرفانه، کارآمد و شفاف انجام دهند.»
سرور دانش، معاوم دوم ریاست‌جمهوری و معاون تکت انتخاباتی دولت‌ساز نیز از کمیسیون انتخابات خواسته است که از آرای مردم به خوبی صیانت کرده و نتایج آن را به‌گونه‌ی شفاف و مطابق قانون اعلام کند.
این همه در حالی است که حدود ۱۳۷ هزار ناظر و مشاهده‌کننده شفافیت و سلامت انتخابات ریاست‌جمهوری را نظارت می‌کنند.
