نزدیک به سه ماه از زمان برگزاری انتخابات ریاستجمهوری و بیش از دو ماه از موعد اعلام نتیجهی ابتدایی انتخابات گذشته است؛ اما هنوز نتیجهی آن اعلام نشده است. وقتی کمیسیون انتخابات نتوانست به دلیل مشکلات فنی، جنجالها و ناهماهنگیهای که وجود داشت، در زمان مشخص شده (۲۷ میزان) نتایج ابتدایی را اعلام کند، دستهی انتخاباتی «ثبات و همگرایی» به رهبری عبدالله عبدالله، نزدیک به یکماه به دلیل آنچه تقلب گسترده و سازمان یافته در انتخابات و متأثر بودن کمیسیون از تیم «دولتساز» به رهبری محمد اشرف غنی گفته شد، جلو روند بازشماری آرا را در چند ولایت گرفت. این مشکل حالا بر طرف شده و بازشماری آراء تکمیل شده است.
کمیسیون انتخابات اعلام کرده است که آماده است، امروز (شنبه ۳۰ قوس) نتایج اولیهی انتخابات را اعلام کند. به نظر میرسد که از تمام هفت ولایت باقی مانده، تنها نتایج ولایت بغلان باقی مانده بود تا روند بازشماری آراء به فرجام رسد. البته نتایج برخی ولایتها به دلیل مشکلات مثل نامناسب بودن هوا و … به کمیسیون نرسیده اند.
سوال اصلی این است که وقتی بازشماری آراء تمام شود، آیا کمیسیون توانایی اعلام نتیجه را خواهد داشت یا خیر؟ چون از قرائن و شواهد پیدا است که تیم «ثبات و همگرایی»، این بار بازشماری آرای ۲۷ ولایتی را که در غیاب ناظرین آن شمارش شده است، قبول ندارد و خواهان بازشماری دوبارهی آن است. با توجه به تنشها و کشمکشهای که حتا بین اعضای خود کمیسیون مثل کمیشنران آن وجود دارد، عقدههای شخصی که در این مدت به وجود آمده است، شاید بار دیگر اعلام نتیجهی ابتدایی انتخابات به تعویق بیفتد.
از سویی دیگر، «محمدسرور دانش»، معاون تیم «دولتساز» دیروز در یک همایش دانشجویی اعلام کرد که برخی تیمهای انتخاباتی (ثبات و همگرایی) انتخابات و آرای مردم را به گروگان گرفته اند. او مدعی شد که ادعای تقلب و حرف شنوی کمیسیون انتخابات از تیم «دولتساز» تلاش برای توجیه شکست تیم ثبات و همگرایی است، نه چیز دیگر. او ادعای تیم آقای عبدالله را تلاش برای ناکامی و بیاعتبار ساختن انتخابات دانست؛ در حالی که انتخابات نه تنها در این دوره که در دورههای گذشته نیز عاری از تقلب و دستکاری گسترده نبوده و کاملا نزد مردم بیاعتبار شده است.
دغدغهی اصلی مردم این است که نتیجهی انتخابات آیا بحران را بیش از این خواهد کرد یا به حل بنبست سیاسی که زندگی مردم را کاملا فلج کرده است کمک خواهد کرد؟ وقتی تیمها مدام یکدیگر را متهم به تقلب، زورآزمایی و برنده شدن از مسیر فشار میکنند، هر کسی برنده شود، طرف دیگر هزار دلیل برای نپذیرفتن نتیجهی انتخابات خواهد داشت که انتخابات را بیش از هر زمان دیگر ضربه خواهد زد.
در زمانی که گفتوگوهای صلح امریکا و طالبان به صورت موازی با انتخابات افغانستان در جریان است، نتیجهی نا معلوم انتخابات، نشستهای صلح بینالافغانی، آتش بس، خروج سربازان امریکایی از افغانستان، شایعات شکل گیری حکومت موقت و برگزاری انتخابات دوباره، کار و زندگی مردم افغانستان به شدت متأثر کرده است.
چنین فضای نامشخص و موهوم سیاسی را شاید در تمام این سالها مردم تجربه نکرده اند. هر کسی مدام از خود و دیگران میپرسد که غایت این همه نابسامانی و سر درگمی چه خواهد شد؟
در حالی که پس از بازشماری آرای تمام ولایتها، هنوز کمیسیون انتخابات افغانستان سرنوشت باطل شدن یا نشدن بیش از ۳۰۰ هزار رأی را مشخص نکرده است، برخی از امریکاییها خواستار نظارت جهانی بر توافق صلح شده اند. این اظهار نظرها در زمانی صورت میگیرد که سرنوشت و مفاد گفتوگوهای صلح امریکا و طالبان به درستی مشخص نیست؛ اما آن چه مشخص است این که طالبان در دورههای گذشتهی مذاکرات صلح قطر، به دنبال مشروعیت و پیروزی در جنگ بودند. گفتوگو برای صلح و اصولا نشستن دور میز مذاکره زمانی به نتیجه خواهد رسید که هر دو طرف در پی صلح و دوری از جنگ باشند، در حالی که تا حالا اینگونه نبوده است.