واکنش‌ها به اعلام نتایج ابتدایی انتخابات

سرانجام، کمیسیون انتخابات پس از نزدیک به سه ماه جنجال، موفق به اعلام نتیجه‌ی ابتدایی انتخابات ریاست‌جمهوری شد. بر اساس اعلام نتیجه‌ی این کمیسیون، محمداشرف غنی، نامزد ریاست‌جمهوری، ۵۰٫۶۴ درصد و عبدالله عبدالله نامزد دیگر ریاست‌جمهوری، ۳۹٫۵۲ درصد آرا را در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۸، به دست آوردند.
حوا علم نورستانی، رییس کمیسیون انتخابات، در جریان اعلام نتیجه، سقف مشارکت مردم در انتخابات را بیشتر از یک‌ونیم میلیون اعلام کرد و گفت که ۴۱ درصد آن را زنان تشکیل می‌دهند. رییس کمیسیون مستقل انتخابات، تأکید کرد که نامزدان معترض می‌توانند تا سه روز آینده، اعتراض و شکایت خود را در کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی، به ثبت برسانند.
اعلام نتیجه‌ی ابتدایی انتخابات، با واکنش‌های گسترده‌ی مردم افغانستان روبه‌رو شد که شماری را به جبهه‌ی پیروزی سوق داد و شمار دیگری را به جبهه‌ی مخالف؛ به این معنا، آنانی ‌که هوادار دسته‌ی انتخاباتی «دولت‌ساز» بودند، از همین اکنون به خوش‌حالی پرداخته و ادعای پیروزی کردند و همین طور، آنانی ‌که هوادار دسته‌ی انتخاباتی «ثبات و همگرایی» بودند، نتیجه‌ی ابتدایی را پر از تقلب عنوان کرده و نپذیرفتند.
واکنش‌ها
دسته‌ی انتخاباتی ثبات و همگرایی به رهبری عبدالله عبدالله، نتیجه‌ی اعلام‌شده از سوی کمیسیون انتخابات را فاقد مشروعیت دانست. ثبات و همگرایی تأکید کرد، نتیجه از سوی آن‌ها پذیرفته نمی‌شود. این دسته‌ی انتخاباتی، طی اعلامیه‌ای گفته است: « می‌خواهیم به صراحت و روشنی یک‌ بار دیگر به شهروندان عزیز کشور، حامیان ثبات و همگرایی، کمیسیون‌های انتخاباتی و متحدان بین‌المللی افغانستان اعلان کنیم که ثبات و همگرایی نتیجه‌ی استوار بر تقلب را بدون رسیدگی به خواست‌ها و تقاضاهای قانونی این جریان هرگز قبول نمی‌کند.»
این دسته‌ی انتخاباتی همچنان اعلام کرد که با استفاده از تمام ابزار و وسائل قانونی از آرای پاک مردم دفاع می‌کند و حکومت برخواسته از تقلب را هرگز قبول نخواهد کرد. ثبات و همگرایی اطمینان داد که بر تعهد خود استوار است و نتیجه‌ی تقلبی اعلام‌شده از سوی کمیسیون مشروعیت ندارد.
محمد محقق، رهبر حزب وحدت مردم افغانستان و یکی از حامیان دسته‌ی انتخاباتی ثبات و همگرایی، در پیوند به اعلام نتیجه واکنش نشان داده و گفته است: «حواخانم نان حلال کرد.» آقای محقق گفته است که کمیسیون انتخابات با اضافه کردن «سه صد هزار رأی تقلبی» اشرف‌غنی را پنجاه‌ونیم درصد اعلام کرد و با جدا شدن رأی‌های باطل از سوی کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی، درصدی آقای غنی به کم‌تر از چهل درصد خواهد رسید که در این صورت، تیم ثبات و همگرایی پیروز خواهد بود.
«عطامحمد نور» رییس اجرایی حزب جمعیت اسلامی و حامی دسته‌ی انتخاباتی دولت‌ساز، اعلام نتیجه‌ی ابتدایی را «جسارت» اعضای کمیسیون انتخابات دانسته و از آن استقبال کرد.
آقای نور در صفحه‌ی فیس‌بوک خود نوشت: «مردم افغانستان با قبول تهدیدها و چالش‌ها به پای صندوق‌های رأی رفتند و حق داشتند که زودتر از نتیجه‌ی انتخاب خود باخبر می‌شدند. با وجود تمام موانع یک گام به پیش گذاشته شد و امیدواریم به زودی شاهد نشر نتایج نهایی باشیم.»
رییس اجرایی حزب جمعیت اسلامی، اشتراک مردم در انتخابات را یک تمرین بزرگ دموکراسی دانسته و آن را خجسته‌ باد گفته است؛ او در صدر قرار گرفتن دسته‌ی انتخاباتی دولت‌ساز را یک پیروزی برای این دسته‌ی انتخاباتی عنوان کرد و مبارک باد گفت.
از سویی هم، شماری از متحدان دولت افغانستان نیز از اعلام نتیجه‌ی ابتدایی انتخابات ریاست‌جمهوری استقبال کردند. «جان‌بس» سفیر امریکا در کابل گفته است که تمام افغان‌ها باید به یاد داشته باشند که این نتیجه‌ی ابتدایی است و بسیاری از مراحل دیگر تا اعلام نتیجه‌ی نهایی باقی مانده است. سفیر امریکا هم‌چنان تأکید کرده که باید اعتماد مردم بالای نتایج انتخابات به دست آید.
در همین حال، تدامیچی یاماموتو، نماینده‌ی خاص سازمان ملل‌متحد در کابل، گفته است که نامزدان ریاست‌جمهوری فرصت دارند تا نگرانی ‌شان را از طریق مکانیزم شفاف و در زمان تعیین شده مطابق به چارچوب و طرزالعمل‌های قانونی، مطرح کنند. نماینده‌ی خاص سازمان ملل‌متحد در کابل، هم‌چنان از کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی خواسته که در خصوص ثبت شکایت‌ها و اعتراض‌ها به صورت شفاف و دقیق قضاوت کند تا روند انتخابات به طور معتبر تکمیل شود. یاماموتو، هم‌چنان تأکید کرده است، هر تصمیمی که توسط نهادهای برگزارکننده‌ی انتخاباتی در مرحله‌ی نهایی روند انتخابات گرفته می‌شود، باید از توجیهات قانونی و فنی برخوردار باشد.
بنیاد انتخابات شفاف و عادلانه‎‌ی افغانستان (تیفا) از اعلام نتیجه‌ی ابتدایی انتخابات استقبال کرده و گفته است که کمیسیون بعد از ۸۴ روز و نقض دو بار تقویم انتخاباتی، سرانجام توانست که نتیجه‌ی ابتدایی را اعلام کند. تیفا گفته است که نتیجه‌ی اعلام‌شده، ابتدایی است و امکان تغییر این نتیجه پس از رسیدگی به شکایت‌ها، وجود دارد.
تیفا، مدعی است، کمیسیون انتخابات در جریان سه ماه گذشته، هیچ نوع اطلاع موثق و نهایی را در خصوص تعداد مراکز و محلات باز و بسته، تعداد رأی‌دهندگان با تفکیک مرد و زن با درنظرداشت هر محل رأی‌دهی، فهرست مراکز و محلات مسدود و اطلاعات دیگری از این دست را با نهادهای ذی‌دخل انتخاباتی، شرکای بین‌المللی، رسانه‌ها و مردم افغانستان شریک نکرد. این نهاد ناظر انتخاباتی انتظار داشت که کمیسیون، هنگام اعلام نتیجه‌ی ابتدایی از اطلاعات ضروری انتخابات یاد کرده و این اطلاعات در سایت کمیسیون به نمایش گذاشته می‌شد تا مردم در جریان سه روز آینده که فرصت ثبت شکایات و اعتراضات را دارند، بتوانند در روشنایی اطلاعات، شکایت‌های شان را ثبت و پی‌گیری کنند.
پس از اعلام نتیجه‌ی ابتدایی، کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی، خواستار خودداری نامزدان ریاست‌جمهوری از پیش‌داوری در مورد نتیجه‌ی انتخابات شد. زهره بیان شینواری، رییس این کمیسیون گفته است که روند ثبت شکایت‌ها، از روز سه‌شنبه (۳ جدی) در مرکز و ولایت‌ها آغاز می‌شود.