«کُندکاری کمیسیون شکایات» و سرنوشت نامعلوم انتخابات ریاست‌جمهوری

عبدالرازق اختیاربیگ
«کُندکاری کمیسیون شکایات» و سرنوشت نامعلوم انتخابات ریاست‌جمهوری

کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی، در پنجمین روز از آغاز روند بررسی شکایت‌های انتخاباتی اطمینان می‌دهد که به تمام شکایت‌ها در زمان تعیین‌شده‌ی آن رسیدگی خواهد شد.
زهره‌بیان شینواری، رییس این کمیسیون، روز یک‌شنبه (۱۵ جدی) در نشستی گفت که شکایت‌های ثبت‌شده از سوی دسته‌های انتخاباتی، در ۱۶ دسته از لحاظ موضوعی، دسته‌بندی شده است.
بانو شینواری هم‌چنان گفت که دسته‌ی انتخاباتی ثبات و همگرایی ۵۵۶۴ مورد شکایت، دسته‌ی انتخاباتی صلح و عدالت اسلامی ۳۷۱۱ شکایت، دسته‌ی انتخاباتی دولت‌ساز ۳۳۰۲ مورد شکایت و دسته‌ی انتخاباتی امنیت و عدالت، یک مورد شکایت ثبت کرده است.
هرچند کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی در پایان روند ثبت شکایت‌ها، اعلام کرده بود که نامزدان ریاست‌جمهوری بیش از ۱۶ هزار و ۵۰۰ شکایت را ثبت کرده اند؛ اما حالا گفته می‌شود که حدود ۱۲ هزار و ۱۹۶ شکایت آن از سوی کمیسیون شکایات انتخاباتی معتبر شناخته شده و چهار هزار و ۳۰۴ شکایت بی‌اعتبار دانسته شده است که از مجموع ۱۲هزار و ۱۹۶ شکایت در حدود دو هزار و ۹۷۷ مورد شکایت وصف جرمی دارد و شامل جرائم انتخاباتی می‌شود.
هم‌چنان از میان شکایت‌هایی که از سوی نامزدان ریاست‌جمهوری به ثبت رسیده بود؛ حدود ۹۰۱ مورد شکایت از تیم دولت‌ساز و بیش از سه هزار و ۵۰۰ شکایت تیم ثبات و همگرایی از سوی کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی بی‌اعتبار شناخته شده است.
کمیسیون مستقل انتخابات، روز یک‌شنبه (اول جدی) نتیجه‌ی ابتدایی انتخابات را اعلام کرد و به طور رسمی مسؤولیت بررسی شکایت‌ها را به کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی سپرد. درست پنج روز از روند بررسی شکایت‌ها وقت می‌گذرد؛ اما این کمیسیون تا کنون توانسته فقط روند دسته‌بندی شکایت‌ها را تکمیل کند؛ با آن که‌ کمیسیون در مجموع ۱۵روز فرصت دارد تا به تمام شکایت‌ها رسیدگی کند.
با توجه به حجم بلند شکایت‌ها در کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی و از سویی‌هم موجودیت مشکلات در اعلام نتیجه‌ی ابتدایی و اعتراض شدید نامزدان ریاست‌جمهوری، کار برای این کمیسیون بسیار مشکل شده و ممکن است که اعلام نتیجه‌ی نهایی را با تأخیر مواجه کند.
در همین حال، نهادهای ناظر انتخابات نیز به این باور اند که روند کاری کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی به کُندی پیش می‌رود و اگر این وضعیت هم‌چنان ادامه پیدا کند، ممکن است پروسه‌ی اعلام نتیجه‌ی نهایی به تأخیر بیفتد.
زبیر حبیب‌زاده، سخن‌گوی تیفا، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید: «چالش‌های که ما دریافته ایم، کندکاری کمیسیون شکایات واقعا خیلی جدی است و اگر این‌ها به همین منوال ادامه دهند، به همان چیزی که قانون پیش‌بینی کرده، به تمام موارد رسیدگی نخواهد شد و این پروسه را بیشتر به درازا خواهد کشاند و چالش‌های جدی‌ای را در نتیجه‌ی نهایی انتخابات به وجود خواهد آورد.»
آقای حبیب‌زاده، تأکید می‌کند که کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی به قانون انتخابات مراجعه کند تا از بحرانی که در نتیجه‌ی عدم شفافیت در بررسی شکایت‌ها به وجود می‌آید، جلوگیری شود. «قانون انتخابات، صلاحیت‌های کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی را مشخص کرده. خواست ما این است که با توجه به حجم زیاد شکایت‌ها، که به بیش از ۱۶ هزار شکایت ثبت شده، باید با سرعت و دقت مطابق به قانون عمل شود تا اعتماد از دست‌رفته دوباره احیا شود.»
رسیدگی به ۳۰۰ هزار رأی جنجالی
بخش بزرگ‌ شکایت‌ها برمی‌گردد به ۳۰۰ هزار رأی جنجالی که به گفته‌ی تیم ثبات همگرایی باید تفتیش‌ ویژه‌ صورت گیرد. عبدالله عبدالله، رهبر این تیم، بارها گفته است که کمیسیون مستقل انتخابات باید فورا ۳۰۰ هزار رأی غیر بایومتریک و جعلی را از دور خارج و استقلالیت و بی‌طرفی‌اش را در روند انتخابات ثابت کند.
زهره‌بیان شینواری، رییس کمیسیون رسیدگی به شکایت‌های انتخاباتی، در نشست روز گذشته گفت که برخی از شکایت‌های ثبت‌شده در مورد ۳۰۰ هزار رأی، بی‌اساس است و بعضی از شکایت‌ها تأثیرگذار است؛ اما تأکید کرد که پیش از وقت است تا در مورد ۳۰۰ هزار رأی جنجالی حرفی زده شود؛ زیرا پس از بررسی شکایات مشخص خواهد شد.
تیفا نیز می‌گوید که با توجه به حجم گسترده‌ی شکایت‌ها، اگر کمیسیون شکایات به شکل درست و مطابق به قانون به شکایت‌ها به ویژه شکایت‌هایی که در مورد ۳۰۰ هزار رأی جنجالی وجود دارد، رسیدگی کند، احتمال دارد انتخابات به دور دوم کشانده شود.
حالا باید منتظر ماند که این کمیسیون به شکایت‌ها رسیدگی کند تا مشخص شود که انتخابات در دور اول برنده دارد و یا آن چه شماری از نامزدان ریاست‌جمهوری ادعا می‌کنند و نهادهای ناظر باور دارند، انتخابات به دور دوم خواهد رفت.