روز گذشته اولین روز کارزار نامزدان انتخابات ریاست جمهوری بود. از میان هجده نامزد، تیم انتخاباتی «دولت ساز» به رهبری محمد اشرف غنی و «ثبات و همگرایی» به رهبری عبدالله عبدالله، پیش از چاشت دیروز با برگزاری محفل رسمی با اشتراک هواداران شان کارزارهای انتخاباتی را آغاز کردند.
پیش از آغاز کارزارهای انتخابات ریاست جمهوری، تصور این بود که اولین کارزارهای نامزدان گرم و پرشور باشد؛ تصاویر و شعارهای آنها در شهرها و محلهای عمومی نصب شده باشد؛ اما روز گذشته که آغاز کارزارهای انتخاباتی بود، به غیر از اشرف غنی و عبدالله، نامزدان دیگر، کارزارهای انتخاباتی شان را آغاز نکردند. تنها تصاویر تبلیغات این دو نامزد در شبکههای اجتماعی منتشر میشد و تنها هواداران این دو تیم، کارزارهای انتخاباتی انجام میدادند.
اشرف غنی و عبدالله، رهبران «حکومت وحدت ملی» اند که در انتخابات ریاست جمهوری گذشته از میان جنجالهای انتخاباتی و تقلبهایی که صورت گرفت، پس از ماهها تنش در نتیجهی فشارهای داخلی و بینالمللی این حکومت ایتلافی را بهوجود آوردند. اختلاف داخلی از چالشهای بزرگ دورهی «حکومت وحدت ملی» بود.
رهبران جهادی و قومیای که در دولت از نفوذ و قدرت برخوردار بودند، در دورهی حکومت غنی جایگاه شان را از دست دادند. به غیر از تیم «دولتساز» تیمهای انتخاباتی دیگر به شمول تیم «ثبات و همگرایی» متشکل از رهبران قومی و تکنوکراتهایی اند که در حکومت کرزی اقتدار داشتند؛ اما پس از آن که اشرف غنی قدرت را به دست گرفت، به دلیل اختلاف داخلی این حکومت یا توسط اشرف غنی از حکومت رانده شده اند یا امتیاز شان را از دست داده اند. در میان چهرههای جهادی، رهبران قومی بیشتر از گروههای دیگر، جایگاه شان را در دولت و سیاست افغانستان از دست داده اند و آنها بزرگترین مخالفان اشرف غنی محسوب میشوند.
اشرف غنی، در کارزار دیروز خود، تلاش کرد که کارنامهی حکومت خود را درخشان جلوه دهد و به اتهامات کلیای که در پنج سال گذشته نسبت به او مطرح شده بود، با کنایه پاسخ داد و گفت که اگر شریک فساد میشد و امتیاز دالری به رهبران قومی و سیاسی میداد یا فرزندان آنها را بهعنوان سفیر مقرر میکرد، این اتهامات مطرح نبود. اشرف غنی، با زیرکی در اولین روز کارزار انتخاباتی خود، اعتیاد را بزرگترین مشکل خواند و گفت که با این پدیده مبارزه میکند و به معلولان و خانوادههای شهدا و قربانیان نیروهای امنیتی نیز رسیدگی میکند.
عبدالله عبدالله، با خنده و طنز آغاز کارزار انتخاتی اشرف غنی را سوژه قرار داد و گفت که تیم انتخاباتی او متشکل از اقوام مختلف بوده و نمایندگی از جامعهی افغانستان میکند و به این دلیل نام آن را «ثبات و همگرایی» انتخاب کرده اند. عبدالله عبدالله، اظهار کرد که در حکومت آینده، ریاست اجرایی و سه معاون خواهد داشت که یکی آنها زن خواهد بود و این تیم با انگیزههای شخصی تشکیل نشده است. عبدالله با کنایه گفت: «مثال یکی از تیمهای انتخاباتی نیست که معاون اول آن گفته که نفر اول آنها مریض است به زودی فوت میکند، او به جایش ریاست جمهوری را میگیرد.» این کنایهی عبدالله عبدالله، متوجه امرالله صالح، معاون اول تیم انتخاباتی «دولت ساز» بود.
عبدالله عبدالله با کنایه، از سیاستهای اشرف غنی در حکومت وحدت ملی انتقاد کرد و گفت که به اعتبار افغانستان آسیب رسانده است. او این بار با تجربه از گذشته به میدان آمده و میخواهد جلو خودگامگی را در سیاست بگیرد.
همچنان عبدالله عبدالله گفت، کسانی که در گذشته با تقلب توانستند به قدرت برسند؛ اما این بار این خیال را نداشته باشند.
تیمهای «دولتساز» و «ثبات و همگرایی» که از با نفوذترین تیمهای انتخاباتی اند؛ آنچه تشریح شد، اولین روز کارزارهای انتخاباتی آنها بود که بدون مطرحکردن برنامههای سیاسی آغاز شد. ابزارها و توجیههای تبلیغاتی اشرف غنی و عبدالله، بیشتر گزافه گویی بود. اشرف غنی و عبدالله، بهعنوان رهبران حکومت وحدت ملی، در پنج سال گذشته کارنامهی سیاسی شان معلوم است. اگر اشرف غنی از دولتسازی شعار میدهد و ادعا دارد که «سیاست تضرع» را پایان داده است، در حکومت او تضرع و عوامفریبی کمتر از گذشته نبوده است. «اقتصاد، قانون و امنیت» که شعار تیم دولتساز است و نسبتی به اشرف غنی، دانش و صالح دارد، نمیتواند رضایت مردم را بگیرد. در دورهی حکومت وحدت ملی ناامنی و فقر، بزرگترین مشکل افغانستان بوده است. عبدالله عبدالله با آنکه میپذیرد حکومت وحدت ملی ناکامیهایی داشته؛ اما در تمامی شکستها و اشتباههای حکومت وحدت ملی شریک است. در پنج سال گذشته آنچه برایش مهم بوده، حفظ موقف و امتیازش در حکومت بوده است.
واقعیتی را که باید نامزدان انتخابات ریاست جمهوری بدانند، این است که با شعار نمیتوانند تغییر بیاورند؛ باید برنامههای تعریف شده و عملی را برای حکومت آینده به مردم معرفی کنند و در غیر آن شعاردادن و کارزارهایی که به منظور اغوای مردم انجام شود، موفقیت آنها را در انتخابات یا در حکومتداری تضمین نمیکند.