نزدیک به بیست سال میشود که نیروهای امنیتی افغانستان بهویژه ارتش با گروه طالبان میجنگد و در درازای این دو دهه هزاران کشته و زخمی داده است.
دولت افغانستان سال گذشته در بازی سیاسی دولت امریکا، ناچار شد از خشونت در برابر گروه طالبان کوتاه آمده و به هر قیمتی باید با این گروه به صلح برسد؛ چیزی که افغانستان برای آن تاوان زیاد جانی و اقتصادی پرداخته است.
دولت افغانستان در یک سال پس از امضای توافقنامهی صلح دوحه که صلح میان امریکا و گروه طالبان را به وجود آورد، برای اینکه به با گروه طالبان به صلح برسد، بیشتر از ۵ هزار زندانی این گروه را از زندانهای افغانستان آزاد کرد؛ زندانیانی که دوباره با تفنگ در برابر ارتش افغانستان ایستادند.
شاهمحمود میاخیل، معاون وزیر دفاع افغانستان، دوشنبه (۱۱ حوت)، در نمایشگاهی که به مناسبت گرامیداشت از روز ملی سرباز برگزار شده بود، گفت که گروه طالبان در گفتوگو با امریکا و دولت افغانستان، هویت پیدا کرد.
او در بخش دیگر حرفهایش میگوید که گروه طالبان در گفتوگوهای صلح امتیاز بیشتری به دست آورد تا این که در میدان جنگ به دست بیاورد.
این گفتههای آقای میاخیل در کنار اینکه حقیقت جنگ و صلح افغانستان را در برابر گروه طالبان برجسته میکند، این را نیز میرساند که گزینش راه مسالمتآمیز در برابر گروه طالبان اشتباه است؛ زیرا این گروه که گروهی جنگی است، بیشتر دنبال به دست آوردن امتیاز از راه جنگ است نه صلح؛ زیرا این گروه زیر سایهی گفتوگوهای صلح به جنگ در برابر شهروندان افغانستان ادامه داد. در سوی دیگر ماجرا، این اعتراف آقای میاخیل به اشتباه تلاش به صلح با طالبان است؛ زیرا این گروه به بهانهی رسیدن به صلح هم که شده از جنگ دست برنمیدارد.
گروه طالبان به بهانهی رسیدن به صلح، در یک سال گذشته زیر چتر محافظتی توافقنامهی صلح خود با امریکا، توانست برای خودش نیروسازی کند و همینگونه در آرامی و بدون نگرانی از حملهی نیروهای ناتو و دولت افغانستان به پاسگاههایشان، برای حملههای مرگبارشان برنامهریزی کنند.
گروه طالبان در جریان گفتوگوهای صلح هویت فراتر از یک گروه جنگی که هویت سیاسی یافت و امریکا با دور زدن دولت افغانستان در امضای توافقنامهی دوحه، رابطهی غیرحقوقی و نادرست را با گروه طالبان در پیش گرفت؛ چیزی که به دولت افغانستان و شهروندان این کشور، آسیب زیادی رساند.
آقای میاخیل در بخش دیگر حرفهایش میگوید: «در حالت دفاع فعال تلفات دادیم؛ اما طالبان بازهم خشونتها را کاهش نداده و فکر کردند که در میدان جنگ بیشتر امتیاز گرفتهاند.» او در ادامه میگوید که طالبان در میدان جنگ نه بل که در میدان صلح امتیاز گرفتند. هدف میاخیل از میدان صلح، فضایی است که در یک سال گذشته به اثر توافقنامهی صلح امریکا-طالبان برای گروه طالبان و ارتش افغانستان ایجاد شد.
به اثر گفتوگوهای صلح، ارتش افغانستان که بایستی حالت تعرضی در برابر گروه طالبان داشته باشد به حالت دفاعی درآمد؛ چیزی که باعث شد آسیبپذیری ارتش و شهروندان افغانستان بیشتر شود.
حالا که جنگ بهاری با گروه طالبان نیز پیش رو است، برای دولت افغانستان نیاز است که جای راهبرد میانتهی صلح با گروه طالبان، راهبردی جنگی قدرتمندی را برای نابودی این گروه در پیش بگیرد.
گروه طالبان که در یک سال گذشته در سایهی امن صلح با امریکا توانسته است، قدرت بیشتری بگیرد و همینگونه بیشتر از ۵ هزار زندانی خود را از بند دولت افغانستان آزاد کند، حالا با انگیزهی بیشتری در برابر ارتش افغانستان خواهد جنگید و جنگ بهار پیش رو، شاید یکی از خونینترین جنگهای بهاری با طالبان در سالهای اخیر باشد؛ زیرا از یکسو گروه طالبان در یک سال گذشته توانسته است نیروی جنگی خود را سامان بدهد و از سویی هم با بیرون نشدن ناتو از افغانستان، گسترهی جنگ نیز افزایش خواهد یافت؛ زیرا گروه طالبان تعهد سپرده است که در صورت بیرون نشدن ناتو از افغانستان، این گروه دوباره با آنها نیز وارد جنگ خواهد شد؛ جنگی که در قلمرو افغانستان اتفاق میافتد و قربانیانی نیز از شهروندان خواهد گرفت.
حالا اما از آنجایی که گروه طالبان نشان داده است که به هیچ تعهدی جز ادامهی جنگش در برابر شهروندان افغانستان پابند نیست، بدون شک بهار پیش رو بهار سختی برای شهروندان افغانستان و بهویژه نیروهای امنیتی خواهد بود.
با توجه به شرایط دشوار این روزهای جنگ در افغانستان، برای آمادگی در جنگ بهاری با گروه طالبان و دیگر گروههای تروریستی هم سو با آن، نیاز است که دولت افغانستان، جای چسبیدن به دامن صلح، میل تفنگش را داغتر نگه دارد.
دولت افغانستان باید برای تقویت نیروهای امنیتی و تجهیز ارتش افغانستان به اسباب جنگی روز و ایجاد نیروی هوایی ضربتی، هزینه کند؛ زیرا تنها راه پیروزی بر طالبان، راه جنگ و از راه نظامی است.
حالا پس از یک سالی که برای رسیدن به صلح با گروه طالبان هدر رفت، نمایندهی امریکا برای صلح افغانستان –زلمی خلیلزاد- دور تازهی سفرهایش را برای صلح افغانستان به کشورهای منطقه و جهان شروع کرده است. در دنبالهای این سفر خلیلزاد با اشرفغنی و عبدالله عبدالله –رییس شورای مصالحهی ملی- نیز گفتوگو کرده است. هرچند مقامهای دولت افغانستان از شروع سفرهای خلیلزاد استقبال کردهاند؛ اما با توجه برآیند و دستآورد سفرهای قبلی خلیلزاد در منطقه و جهان برای صلح افغانستان، دور سفرهای امسال او نیز یک دور باطل برای صلح افغانستان است؛ سفرهایی که صلح افغانستان از راه آن نه بلکه منافع امریکا از آن میگذرد.
در یک سال گذشته به اثر توافقنامهی صلح امریکا و طالبان، دولت و شهروندان افغانستان قربانی داد؛ اما امریکا و طالبان باهم در صلح به سر بردند و از مواد توافقنامهی صلح دوحه نیز، تنها آن بخشهایی که به سود امریکا و گروه طالبان بود عملی شد.
گروه طالبان خطرناکترین زندانیهایش از زندانهای افغانستان به میدان جنگ برد، امریکا و کشورهای عضو ناتو نیز توانستند از حملههای گروه طالبان در امان ماند.
با توجه به کارکرد گروه طالبان در یک سال گذشته و ماهیت توافق این گروه با امریکا، بهسادگی میتوان به این نتیجه رسید که تلاش برای رسیدن به صلح با گروه طالبان، تلاشی باطل است.
گروه طالبان که بیشتر با انگیزهی دینی میجنگد و هدف از جنگ در برابر شهروندان افغانستان را، پاکسازی افغانستان از اشغال غیرمسلمانان میداند، خود با امریکا بر سر این توافق بست که به نیروهای ناتو در افغانستان حمله نکند و همین تور پاسبان منافع امریکا نیز در این کشور باشد؛ توافقی که پشت کردن به اسلام و آموزههای اسلامی نیز است. با این حال این گروه از کشتن نیروهای امنیتی افغانستان و شهروندان ملکی دست بر نداشت.
اینکه گروه طالبان از کشتن شهروندان بیدفاع افغانستان که خود مسلماناند دست برنمیدارد نیز بهروشنی بیانگر ماهیت حقیقی این گروه است؛ گروهی که برای رسیدن به قدرت سیاسی میجنگد؛ البته زیر نظر کشورهای منطقه و جهان.
حالا اما بر دولت افغانستان است که این بار به بهانهی صلح با گروه طالبان در دام سیاست تازهی امریکا و گروه طالبان نیفتاده و جای تلاش برای رسیدن به صلح با گروه طالبان، ابزارهای بیشتر و قدرتمندتری برای جنگ با این گروه را به دست بیاورد و زمینههای دوام و سربازگیری این گروه را در درون کشور از میان بردارد. دولت افغانستان برای پاسبانی از حقوق بشری شهروندان مکلف است که زمینههای پیشگیری از آسیبپذیری شهروندان از سوی گروه طالبان را از میان بردارد و برای این کار نیاز به جنگی بزرگ با طالبان است؛ گاه صلح تنها پس از یک جنگ فراگیر ممکن است.