سال روان به‌دلیل کاهش بارندگی، سال سختی برای شمار فراوانی از دهقانان و روستانشینان افغانستان بود. ریاست هواشناسی افغانستان، می‌گوید که در سال روان، بارش برف و باران در مقایسه با سال گذشته -۱۳۹۸- در سراسر کشور ۳۵ درصد کاهش داشته است.
کاهش بارندگی در افغانستان که کشوری زراعتی است، باعث می‌شود که برداشت فرآورده‌های کشاورزی نیز کاهش یابد و دهقانان برای برآوردن نیازهای‌شان با سختی روبهرو شود.
هرچند وزارت زراعت تا هنوز مشخص نکرده که در تولید فرآورده‌های کشاورزی در سال روان چه اندازه کاهش آمده است؛ اما کمبود بارش برف و باران، کشت‌وکار در بیشتر ولایت‌های افغانستان را متأثر کرده است. اکبر رستمی، سخنگوی وزارت زراعت و مالداری، می‌گوید که پس از پایان بررسی‌های سال روان، روشن می‌شود که چه اندازه در فرآورده‌های کشاورزی کشور در این سال -۱۳۹۹- کاهش آمده است.
از روی سنتی بودن کشاورزی در افغانستان، کاهش بارندگی، تأثیر مستقیمی روی میزان فرآورده‌های کشاورزی، به‌ویژه فرآورده‌های للمی دارد.
پس از نزدیک به یک سال کاهش برف و باران، ریاست هواشناسی افغانستان، پیش‌بینی کرده است که در سه ماه نخست سال پیش رو -۱۴۰۰- نیز در مقایسه با سال‌های دیگر، افغانستان بارندگی کمی دارد.
محمدنسیم مرادی، آمر تدارکات ریاست هواشناسی افغانستان، می‌گوید: «پیش‌بینی‌های این اداره در سه ماه نخست سال پیش روی خورشیدی – حمل، ثور، جوزا- بارندگی‌های کمتری را نشان می‌دهد.»
ادامه‌ی کمبود بارندگی از امسال به سال پیش رو، می‌تواند سال خشک‌تری را برای افغانستان رقم بزند؛ چیزی که باعث می‌شود، ذخیره‌ی آبی کوه‌ها و سرچشمه‌های کشور کاهش یافته و آب کمتری به زمین‌های کشاورزی برسد. از سویی هم کاهش بارندگی باعث می‌شود که تولید فرآورده‌های للمی که به گونه‌ی مستقیم از آب باران تغذیه می‌کند نیز کاهش پیدا کند.
آقای رستمی می‌گوید: «کاهش میزان بارش برف و باران در سال روان و در صورت تداوم برای سال ۱۴۰۰ تأثیر مستقیم روی سکتور زراعت، به‌خصوص گندم للمی و مالداری خواهد داشت.»
بر بنیاد گفته‌های آقای رستمی، بر اثر خشک‌سالی در سال پیش رو، میزان تولید گندم للمی در مقایسه با سال‌های گذشته کاهش خواهد یافت و همین‌گونه ممکن است، علف‌چرها در شماری از ولایت‌های کشور با کاهش آب روبهرو شود و بخشکد. خشکیدن علف‌چرها باعث می‌شود که مالداران افغانستان، برای تأمین خوراک و علوفه‌ی حیوانی‌شان به مشکل بخورند.
با این‌که بخش‌های مختلف افغانستان از لحاظ بافت جغرافیایی و آب‌وهوایی از هم تفاوت می‌کند؛ اما مشخص نیست در خشک‌سالی سال پیش رو کدام ولایت‌ها بیشتر آسیب‌پذیر است. وزارت زراعت بدون مشخص کردن ولایت‌های آسیب‌پذیر، می‌گوید که خشک‌سالی سال پیش رو، بیشتر روی کاشت گندم للمی و مالداری در کشور تأثیر منفی خواهد گذاشت.
آقای رستمی می‌گوید که در سال پیش رو، برداشت گندم للمی در ۴۸۲ ولسوالی در یازده ولایت کاهش خواهد یافت و همین‌گونه علف‌چرها و چمن‌زارها در ۳۰ ولایت کشور، با خشکی روبهرو خواهد شد.
از دیرباز به این‌سو، شمار زیادی از کشاورزان در افغانستان، به‌ویژه در ولایت‌هایی که بارندگی بهاری بیشتری دارد، گندم للمی می‌کارند که سهم باارزشی در تولید گندم در افغانستان دارد. از سویی هم به دلیل نیاز کم به وقت‌گذاشتن و زحمت کم، گندم للمی ارزش زیادی برای کشاورزان دارد و سالانه در هزاران هکتار زمین در ولایت‌های مختلف کشور، کاشت و برداشت می‌شود.
به اساس آمار وزارت زراعت و مالداری، در سال ۱۳۹۹، سهم گندم للمی در کشاورزی افغانستان یک‌میلیون متریک تن و سهم گندم آبی نیز ۴٫۱ میلیون متریک تن بوده است.
بخش زیادی از نیروی کاری فعال کشور، درگیر کشاورزی است و از این راه زندگی خود و خانواده‌شان را تأمین می‌کند.
رستمی می‌گوید که ۵۶ درصد شهروندان مشغول کار کشاورزی‌اند و درصدی کمی هم با مالداری زندگی‌شان را می‌گذرانند. این در حالی است که به اساس آمار وزارت اقتصاد، تنها ۵۴٫۵ درصد نیروی کاری فعال افغانستان مشغول کشاورزی است.
به اساس بررسی‌های وزارت اقتصاد که یک ماه پیش با رسانه‌ها شریک شد، افغانستان ۱۶ میلیون شهروند دارای شرایط کار دارد که از این میان، تنها ۶ میلیون آن کار می‌کند و ده میلیون دیگر بیکار است.
به اساس آمار این دو نهاد، نزدیک به سه میلیون شهروند افغانستان درگیر کشاورزی است و به گونه‌ی مستقیم از خشک‌سالی آسیب‌پذیر.
کشاورزی در افغانستان به دلیل توسعه‌نیافتگی، هنوز هم نقش مهمی در تأمین زندگی شهروندان دارد.
در کنار سکتورهای صنعت و سرمایه‌گذاری‌های تجاری، کشاورزی بخشی مهمی از تولید ناخالص ملی کشور را تشکیل می‌دهد. به اساس آمار بانک جهانی، در سال ۲۰۲۰، سهم کشاورزی در تولید ناخالص ملی افغانستان، ۶ درصد بوده است.
افغانستان در حالی برای سال دوم قرار است خشک‌سالی را به تجربه بگیرد که در سال روان، با رشد منفی اقتصادی و افزایش میزان فقر روبهرو بوده است.
همه‌گیری ویروس کرونا در سال روان و محدودیت‌های ناشی از آن، باعث شد که میزان فعالیت‌های اقتصادی در کشور پایین آمده و میزان فقر افزایش یابد.
کریمه حامد فارابی، وزیر اقتصاد افغانستان در ۵ دلو سال روان که در برنامه‌ی حساب‌دهی دولت به ملت حرف می‌زد، گفت که در سال ۲۰۲۰، میزان فقر در شهرهای کشور ۴ درصد و همین‌گونه در میان کوچی‌های کشور نیز ۳ درصد افزایش یافته است.
کاهش بارندگی در سال پیش رو و ادامه‌ی خشک‌سالی می‌تواند در سال ۱۴۰۰ دهقانان را با وضعیت بدتری روبهرو کرده و همین‌گونه رشد اقتصادی کشور را کندتر کند؛ اما درنهایت، خشک‌سالی به دلیل پایین آوردن میزان تولید فرآورده‌های کشاورزی –آبی و للمی- به دهقانان و مالداران بیشتر از دیگران زیان وارد می‌کند.
رستمی می‌گوید؛ مال‌دارانی که در سال پیش رو به دلیل کمبود علف و خوراک برای حیوان‌های‌شان با مشکل روبهرو می‌شوند را زیر پوشش کمکی قرار خواهد داد. «ما روی تدابیری برای سال ۱۴۰۰ کار می‌کنیم که در جاهایی که مالداران ما با کمبود علوفه و خوراکه‌ی حیوانی روبهرو می‌شوند، علوفه و خوراکه‌ی حیوانی تا حد امکان برای‌شان توزیع شود.»
برای رسیدگی به کشاورزانی که به دلیل خشک‌سالی آسیب‌پذیر می‌شوند، وزارت زراعت اما هنوز برنامه‌ی مشخصی روی دست ندارد.
این در حالی است که به اساس گزارش سازمان بین‌المللی حمایت از کودکان –که در ۳۰ جدی سال روان نشر شد- ۱۸٫۴ میلیون شهروند افغانستان نیازمند کمک‌های جدی بشردوستانه در سال ۲۰۲۱ شناسایی شده است که از این میان ۹٫۷ میلیون آن کودک است.
اندکی پیش‌تر از این، دفتر هماهنگی امور بشردوستانه‌ی سازمان ملل-اوچا-در گزارشی گفته بود که در سال ۲۰۲۱ میلادی، شمار نیازمندان در افغانستان در مقایسه با چهار سال پیش -۲۰۱۷- شش برابر افزایش یافته است.
با توجه به وضعیت بد اقتصادی خانوارهای افغانستان، میزان بلند بیکاری و وابسته بودن نزدیک به نیمی از نیروی کار فعال کشور به کشاورزی، کاهش بارندگی در سال پیش رو، می‌تواند فشار زندگی روی شهروندان را بیشتر کرده و از سویی هم مانع رشد سریع اقتصادی کشور شده و نیاز به کمک‌های بشردوستانه برای شهروندان را بیشتر کند.
