اشاره: نزدیک به یک ماه و نیمی از شیوع ویروس کرونا در افغانستان می‌گذرد. مرکز شیوع این ویروس در افغانستان، ولایت هرات شناسایی شده است. تا اکنون نزدیک به ۳۰۰ نفر در هرات به ویروس کرونا مصاب شده و ۷ نفر دیگر نیز جان باخته اند. اخیرا برخی از باشندگان هرات، با ایجاد نهادی زیر نام « مجمع عمومی مبارزه با ویروس کرونا» تلاش می‌کنند تا مشکلات و آسیب‌پذیری‌ها را از شیوع ویروس کرونا، شناسایی کرده و آن را حل کنند. در این گفت‌وگو در مورد فعالیت‌های این مجمع و مشکلات مردم هرات از عبدالقدیر صالحی، رییس این مجمع پرسیده‌ایم.
صبح کابل: در ابتدا اگر ممکن باشد، به گونه‌ی فشرده در مورد «مجمع عمومی مبارزه با بحران کرونا در هرات» که اخیرا از سوی شما ساخته شده، معلومات بدهید.
عبدالقدیر صالحی: مجمع عمومی مبارزه با بحران کرونا، یک نهاد خودجوش است که هم‌زمان با شیوع روزافزون بحران کرونا در هرات، تشکیل شده که در حال حاضر، بیش از ۳۵ نهاد نیز حاضر به هم‌کاری شدند تا به کمک هم‌دیگر این بحران را مدیریت کنیم.
صبح کابل: مأموریت شما چیست؟
عبدالقدیر صالحی: در حقیقت مأموریت ما، مبارزه با بحران کرونا و در عین حال رسیدگی به مشکلات ناشی از شیوع کرونا و هم مشکلات ناشی از فقر است. قرنطین در ولایت هرات، دو چالش اساسی را برای مردم این ولایت ایجاد کرده است؛ نخست، مسائل فقر، بیکاری و گرسنگی مردم است و از طرفی هم مشکلات اجتماعی که ایجاد کرده و بازارها را تعطیل کرده است. از جانبی هم مسأله‌ی دوم، کم‌بود امکانات صحی و فراهم کردن امکانات برای تست‌هایی است که به صحت عامه مراجعه می‌کند؛ بنا بر این، مجمع به صورت کل در تمام عرصه‌هایی که ضرورت داشته باشد، برای مردم سهولت ایجاد می‌کند. سوم این که در عرصه‌ی کمک‌رسانی هم‌کاری می‌کنیم، در قسمت دادخواهی کار می‌کنیم در قسمت فراهم کردن امکانات صحی و دسته بندی بسته‌های کمکی غذایی فعالیت می‌کنیم؛ اما هدف اساسی ما این است که توجه دولت مرکزی را به سمت هرات بکشانیم؛ به این دلیل که ولایت هرات کانون شیوع کرونا است. اگر دولت مرکزی توجه جدی به ولایت هرات نکند، به این معنا است که توجه به هیچ یک از ولایت‌های افغانستان نکرده است.
صبح کابل: کار عملی تان تا حال چه بوده است؟
عبدالقدیر صالحی: کارهای ما جمع‌آوری کمک‌ها، بسته‌های و گدام کردن آن است. به صورت مشخص، مهم‌ترین کاری که این مجمع روی دست دارد، شناسایی مستحقان واقعی است. در ولایت هرات با مشکلات اساسی مواجه استیم. علاوه بر کسانی که قبلا، تکدی‌گری می‌کردند، یا دست‌فروشی داشتند، افزون بر این با موجی از نیازمندان جدید مواجه استیم که آنان موتروان بودند، کراچی داشتند و ما تلاش می‌کنیم که کمک‌ها را بیش‌تر بسازیم و در عین حال به صورت درست آن را مدیریت کنیم تا به افراد نیازمند توزیع شود. همچنان بخش مالی نیز ایجاد کنیم تا بسته‌های کمکی را شفاف توزیع کنند.
صبح کابل: در کنار شناسایی مستحقان و توزیع بسته‌های غذایی چه کارهایی روی دست دارید؟
عبدالقدیر صالحی: در کنار این فعالیت‌ها ما همچنان اعلامیه نیز صادر کرده ایم در قسمت رایگان شدن قیمت برق در جریان قرنطین است که به صورت سیستماتیک این مسأله را پیگیری می‌کنیم. مرحله‌ی بعدی این است که از آدرس حکومت به تمام کشورهایی که برای ما برق می‌دهد، به آدرس شان برویم تا یا قیمت برق را کاهش دهند و یا این که برق را رایگان کنند.
صبح کابل: حکومت در ابتدای شیوع ویروس کرونا گفته بود که حدود ۱۰۰ هزار خانواده نیازمند در ولایت هرات وجود دارد. آیا این شمار واقعی است و در کنار آن، آیا حکومت واقعا تا حال کمکی برای مردم کرده یا خیر؟
عبدالقدیر صالحی: نخیر! تمام کمک‌هایی که به خانواده‌های فقیر شده، از آدرس مردم و اتاق‌های تجارت به صورت خودجوش بوده است. ۱۰۰ هزار خانواده یک آمار تقریبی است؛ به همین خاطر، مجمع ما تلاش می‌کند که به قریه‌ها بروند تا آمار واقعی به دست آید. یک مشکل این است که برخی اقشار در هرات، برای بار اول است که با مشکلات اقتصادی مواجه می‌شوند. تلاش ما نیز این است که افراد نیازمند به گونه‌ی درست شناسایی شوند.
صبح کابل: قرنطین و یا قیودات گشت‌وگذار در هرات چقدر عملی بوده است؟
عبدالقدیر صالحی: گرسنگی مردم را به گذشت‌وگذار مجبور می‌کند. در غیر این صورت قرنطین عملی بوده است؛ به جز همان مراکزی که دولت اجازه داده، دیگر جاها بسته است. چیزی که باعث نگرانی ما شده، این است که قرنطین ادامه داده نمی‌تواند. اگر وضعیت گرسنگی و چرخه‌ی اقتصادی هرات همین گونه غیرفعال بماند، به شورش شکسته خواهد شد.
صبح کابل: تا حال میلیون‌ها پول به ولایت هرات کمک شده؛ اما گفته می‌شود که هنوز نیازمندی‌های صحی در این ولایت برطرف نشده است. انتقادها از فساد است که گفته می‌شود در دستگاه محلی این ولایت وجود دارد، آیا شما این مسأله را می‌پذیرید؟
عبدالقدیر صالحی: عدم مدیریت پول در هرات، زیاد درست نیست. در رابطه به والی قبلی هیچ گونه ضعف مدیریتی وجود ندارد. مگر کاغذپرانی حکومت مرکزی و مشکلات تدارکات دست و پای این‌ها را بسته کرده بود. پول اختصاص داده شده بود؛ اما صلاحیت مصرف نداشتند. در کنار این مشکلات، صدها مشکل دیگر نیز وجود دارد؛ ولی حکومت مرکزی در این شب و روزها به جای این که بحران را مدیریت کند، والی این ولایت را که در خط اول جنگ کار می‌کرد، برطرف کرد. هرچند مردم و ما هم‌کار والی جدید خواهیم بود؛ اما چیزی که نگران‌کننده است، این است که تا تشریفات والی جدید تمام می‌شود، ده تا پانزده روز طول می‌کشد و نگرانم که تا آن وقت بحران خلق نشود.
صبح کابل: بهترین روش برای مبارزه با ویروس کرونا چه خواهد بود؟
عبدالقدیر صالحی: پیشنهاد ما این است که در وضعیت فعلی، دولت مرکزی باید تمام تمرکز خود را بالای ولایت هرات جلب کند؛ این گونه است که می‌توانیم این بحران را مدیریت کنیم. همچنان تشویق مردم به قرنطین خانگی. در ولایت هرات، باید از دو بحران جلوگیری شود؛ هم از بحران کرونا و هم از بحران گرسنگی. فعلا گرسنگی در حدی رسیده که حتا نمی‌توان وضعیت را مدیریت کرد.
صبح کابل: با توجه به مشکلات و امکاناتی که داریم، آیا کرونا شکست داده خواهد شد؟
عبدالقدیر صالحی: شوربختانه، تا کنون برای شکست دادن این ویروس در افغانستان مطمئن نیستم و از وقوع فاجعه‌ی انسانی در هرات نگرانم. به دلیل این که تمام ارقامی که از ولایت هرات گزارش داده می‌شود، کسانی است که از ایران به کشور برگشته اند. هنوز روند رشد این ویروس در زیر پوست شهر جریان دارد.
