خریداری‌های غيرمرتبط از بودجه کوید-۱۹؛ با پول کرونا موتر ترمیم کردند

مختار پدرام
خریداری‌های غيرمرتبط از بودجه کوید-۱۹؛  با پول کرونا موتر ترمیم کردند

گزارش اداره‌ی بازرس از مصرف بودجه‌ی کرونا که صبح کابل به نسخه‌ای از آن دست یافته، نشان می‌دهد که در مصرف بودجه‌ی مبارزه با ویروس کرونا در ولایت‌های پروان و کندهار، میلیون‌ها افغانی حیف‌ومیل شده است. بر اساس این اسناد، میلیون‌ها افغانی بیرون از طرزالعمل مصرف بودجه‌ی کرونا، برای خریداری‌های غرمرتبط هزینه شده است.
این اسناد نشان می‌دهد که از مجموع بودجه‌ای که برای مبارزه با کرونا به ولایت پروان اختصاص داده شده بود، نزدیک به یک‌ونیم میلیون افغانی آن در خریداری‌های بلندتر از قیمت بازار و غیر مرتبط مصرف شده است.
بر اساس گزارش اداره‌ی بازرس، از مجموع یک‌ونیم میلیون افغانی در ولایت پروان، حدود ۱ میلیون و ۱۳۷ هزار و ۹۴ افغانی آن در خریداری‌های بلندتر از نرخ بازار و ۳۶۷ هزار و ۶۱۰ افغانی آن برای خریداری‌های غیرمرتبط با ویروس کرونا مصرف شده که امکان حیف و میل آن وجود دارد.
همچنان بر اساس گزارش اداره‌ی بازرس، از مجموع ۱۰۰ میلیون بودجه اختصاصی برای مبارزه با ویروس کرونا در کندهار، ۱۹ میلیون ۲۵۱ هزار و ۲۸۵ افغانی آن در خریداری‌های بلندتر از نرخ بازار، غیرشفاف و غیرمرتبط با ویروس کرونا، مصرف شده است.
از مجموع این ۱۹ میلیون و ۲۵۱ هزار و ۲۸۵ افغانی؛ ۱۲ میلیون و ۵۸۴ هزار و ۴۱۰ افغانی آن در خریداری‌های بلندتر از نرخ بازار، ۶ میلیون و ۱۸۱ هزار و ۷۰ افغانی آن بیرون از طرزالعمل بودجه‌ی کرونا مصرف شده و برای مصرف ۱ میلیون و ۵۹۰ هزار و ۱۱۵ افغانی آن، هیچ‌گونه شفافیتی وجود ندارد.

خریداری‌های میلیونی بلندتر از نرخ بازار
گزارش اداره‌ی بازرس ریاست‌جمهوری از مصرف بودجه‌ی کرونا در کندهار و پروان، نشان می‌دهد که شماری از خریداری‌ها از بودجه‌ی اختصاص‌یافته‌ی کرونا به این دو ولایت، تفاوت زیادی با نرخ بازار دارد.
به اساس این اسناد، جنس‌هایی که در شفاخانه‌ی کوید-۱۹ کندهار و پروان در ماه‌های حمل و ثور خریداری شده، نرخ‌گیری آن از بازارهای کابل در ماه سنبله‌ انجام شده و این نرخ‌ها با توجه به فاصله‌ی زمانی و مکانی، مقایسه شده است.
با این حال، در گزارش اداره‌ی بازرس، آمده است که مسئولان در این دو ولایت، «منفعت عامه» را در نظر نگرفتند و نسبت به قیمت تخمینی بازار اجناس و لوازم مورد نیازشان را بلندتر از نرخ بازار خریداری کرده‌اند.

پروان
در این گزارش، خریداری‌ها در ولایت پروان در سه کتگوری بررسی شده که در کتگوری نخست، از مجموع ۳۰ قلم جنس، تفاوت قیمت ۹ قلم آن بررسی شده‌است.
در گزارش اداره‌ی بازرس آمده است که هیئت تدارکاتی ولایت پروان ۳۰ قلم مواد و لوازم بهداشتی و وقایوی مورد نیاز را با روش تدارکاتی پرچون از شرکت تجارتی «صحت پامیر» به ارزش مجموعی ۹ میلیون و ۲۴۴ هزار و ۵۹۲ افغانی خریده است. پس از بررسی تفاوت قیمت، ۹ قلم جنس از ۳۰ قلم جنس خریداری‌شده، احتمال حیف‌ومیل ۱ میلیون و ۱۳۷ هزار و ۹۴ افغانی را نشان می‌دهد.
به اساس نرخ تخمینی اداره‌ی بازرس، قیمت مجموعی ۹ قلم جنس خریداری‌شده در بازار کابل، حدود ۳ میلیون و ۶۲۸ هزارو ۵۸۰ افغانی می‌شود؛ اما هیئت تدارکاتی در پروان، قیمت مجموعی را ۴ میلیون و ۷۶۵ هزار و ۶۷۴ افغانی گزارش داده‌اند که تفاوت بیش از یک میلیون و صدهزار افغانی را نشان می‌دهد.
به گونه‌‎ی نمونه؛ برای خرید ۲۳۸۰ جوره دست‌کش معاینه، ۱ میلیون و ۵۴۷ هزار افغانی پرداخت شده؛ در حالی که به اساس نرخ تخمینی اداره‌ی بازرس، قیمت آن در بازار، ۱ میلیون و ۳۴۲ هزار و ۱۰۰ افغانی می‌شود؛ چیزی که تفاوت ۴۳۳ هزار و ۱۶۰ افغانی و احتمال حیف‌ومیل آن را نشان می‌دهد.
در مورد دیگر، ۱۲۲۱ جوره لباس محافظتی، ۱ میلیون و ۶۵۰ هزار و ۷۹۲ افغانی خریداری شده؛ در حالی که به اساس نرخ‌گیری اداره‌ی بازرس، قیمت آن، ۱ میلیون و ۳۴۳ هزار و ۱۰۰ افغانی برآورد شده است که ۳۰۷ هزار و ۶۹۲ افغانی تفاوت و احتمال حیف‌ومیل آن را نشان می‌دهد.
بر اساس سند دست‌داشته‌ی ما، در این خریداری‌ها، رییس صحت عامه، مسئول فارمسی صحت عامه، مسئول طب عدلی، عضو خدمات، عضو اداری و رییس مالی و اداری پروان دخیل‌اند. با آن که آمران ولایتی، صلاحیت اجرای ۵ میلیون افغانی را از طریق روش تدارکاتی دارد اما در این گزارش آمده که بدون درنظرگرفتن قانون، امر خرید بیش از ۹ میلیون و ۲۴۳ هزار و ۵۹۲ افغانی را داده‌اند.

گتگوری دوم؛
همچنان مسئولان ولایت پروان در ۱۰ ثور سال روان خورشیدی، قرارداد خرید ۷ قلم مواد ارتزاقی را به قیمت ۸ میلیون و ۶۳۰ هزار افغانی با شرکت تجارتی «هارون لمیتد» بسته‌است؛ در حالی که بر اساس نرخ‌گیری اداره‌ی بازرس، قیمت آن ۶ میلیون و ۲۰ هزار افغانی است.
در بخشی از این گزارش آمده است: «در حالی که به رویت اسناد ارسال‌شده، پرداخت پول قبل از نرخ‌گیری و قرارداد به تاریخ ۲ ثور ۱۳۹۹ به شرکت متذکره حواله شده است، قابل ذکر است که فورم پرداخت پول (م ۱۶)، دیگری هم وجود دارد که تاریخ آن به طور قلمی از ۲ ثور به تاریخ ۲۸ ثور تغییر داده شده است. هر دو فورم کنترل شده نیز می‌باشد.»
در گزارش اداره بازرس در خریداری ۷ قلم جنس، برای خریداری یک هزار سیر لوبیای قزاقی، ۲ هزار بوری آرد و ۲ هزار بوتل روغن مایع، ۶ میلیون و ۵۰ هزار افغانی پرداخت شده اما قیمت تخمینی در بازار، ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار افغانی برآورد شده که ۶۵۰ هزار افغانی تفاوت را نشان می‌دهد و امکان حیف‌و‌میل آن وجود دارد.
به گونه‌ی مثال؛ در حالی که قیمت ۲ هزار بوری آرد به اساس نرخ‌گیری اداره‌ی بازرس در بازار کابل، ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار افغانی است؛ اما مسئولان بودجه‌ی کرونا در کندهار، آن را ۴ میلیون افغانی گزارش داده‌اند که نسبت به قیمت بازار، ۴۰۰ هزار افغانی بلندتر خریداری شده است.

گتگوری سوم؛
بر اساس پیشنهاد مسئول فارمسی صحت عامه و تأییدی والی پروان در دوی حمل سال روان، ۴ عدد انفرارد ترمامیتر به قیمت ۵۶ هزار افغانی –هرکدام ۱۴ هزار- از شرکت تجارتی «الفت صافی» خریداری شده است؛ در حالی که به اساس نرخ‌گیری اداره‌ی بازرس، قیمت هر پایه ترمامیتر ۵ هزار افغانی است که قمیت مجموعی آن ۲۰ هزار افغانی می‌شود. به اساس این بررسی مقایسه‌ای، در خرید این ترمامیترها احتمال حیف‌ومیل ۳۶ هزار افغانی وجود دارد.

ولایت کندهار
گزارش اداره‌ی بازرس، نشان می‌دهد که مسئولان در ولایت کندهار نیز برای خریداری تجهیزات طبی و ادویه، ده‌ها میلیون افغانی را حیف‌و میل کرده‌اند.
بر اساس این اسناد، خریداری‌ها در ولایت کندهار، در دو کتگوری ارزیابی شده است. در کتگوری نخست؛ خرید ۱۵ قلم تجهیزات طبی‌ای است که از سوی ریاست صحت عامه کندهار با تأیید حیات‌الله حیات، والی پیشین کندهار انجام شده است. گزارش اداره‌ی بازرس نشان می‌دهد که «با توجه به تفاوت قیمت که می‌تواند در مارکیت کابل و کندهار موجود باشد» تفاوت زیادی را نشان می‌دهد.
در این گزارش آمده که افزون بر تفاوت قیمتی، خریداری بیش از نیاز بوده است. اداره‌ی بازرس تفاوت قمیت ۸ قلم را بررسی کرده است که با استناد بر آن، قیمت مجموعی این مقدار تجهیزات طبی، ۱۱ میلیون و ۹۸ هزار افغانی می‌شود اما مسئولان در کندهار آن را، ۲۳ میلیون و ۳۸۷ هزار افغانی گزارش داده‌اند که تفاوت ۱۱ میلیون و ۴۰۷ هزار افغانی و امکان حیف‌ومیل آن را نشان می‌دهد.
به گونه‌ی نمونه؛ ۵۰۰ پایه چپرکت مریض به قیمت ۷ میلیون و ۳۵۰ هزار افغانی در کندهار خریداری شده؛ در حالی که به اساس نرخ‌گیری اداره‌ی بازرس، قیمت مجموعی آن، ۴ میلیون افغانی است؛ چیزی که ۳ میلیون و ۳۵۰ هزار بلندتر از نرخ بازار خریداری شده.
همین‌گونه، ۱۰۰ پایه کاردیک مانیتور با BP آن، به قیمت ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار افغانی از سوی مسئولان کندهار خریداری شده؛ در حالی که به اساس نرخ اداره‌ی بازرس، قیمت آن ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار افغانی می‌شود. با مقایسه این رقم‌ها، یافت می‌شود که این ابزار ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار بلندتر از نرخ بازار خریداری شده و امکان حیف‌و‌میل آن است.
در کتگوری دوم؛ تفاوت قیمت ۷ قلم دوا و تجهیزات پزشکی که از شرکت «نجیب‌گلاب» به قیمت ۷ میلیون و ۹۶۸ هزار و ۹۲۰ افغانی خریداری شده نیز، تفاوت ۱ میلیون و ۱۱۴ هزرا و ۴۱۰ افغانی با نرخ بازار را نشان می‌دهد.
مثلا؛۲۰ عدد Infrared Thermometer به قیمت مجموعی ۴۸۰ هزار افغانی خریداری شده که در تفاوت با قیمت بازار ۳۸۰ هزار افغانی بلندتر بوده است. این در حالی است که قیمت مجموعی تخمینی آن در بازار کابل، ۱۰۰ هزار افغانی می‌شود.
همین‌گونه، ۱۰ پایه Cardiac Monitor در کندهار ۷۴۰ هزار افغانی خریداری شده است؛ در حالی که به اساس نرخ‌گیری اداره‌ی بازرس، قیمت آن ۴۶۰ هزار افغانی می‌شود؛ چیزی که احتمال حیف‌ومیل ۳۰۰ هزار افغانی را نشان می‌دهد.

خریداری غیر مرتبط بیش از حد
اسناد دست‌داشته‌ی ما نشان می‌دهد که بخشی از بودجه اختصاصی مبارزه با ویروس کرونا در ولایت‌های پروان و کندهار، در خریداری‌های غیرمرتبط به کرونا و بدون درنظرداشت طرازلعمل مصرف بودجه کرونا مصرف شده است.

پروان
بر اساس گزارش اداره‌ی بازرس، ریاست صحت عامه‌ی ولایت پروان، طی قراردادهای جداگانه، ۳۶۷ هزارو ۶۱۰ افغانی را هزینه‌ی خریداری‌های غیرمرتبط با ویروس کرونا کرده‌است. این خریداری‌ها شامل ابزارهای برقی، ترمیم سیستم برقی، خریداری لوازم آشپزخانه، کیبل، آب معدنی، یخچال، ذخیره آب، کریدت‌کارت برای کارمندان شفاخانه، زباله‌سوز، خریداری سه پایه شلف، حفر دو متر چاه فاضل‌آب و انتقال میتر شفاخانه ۲۰۰ بستر می‌شود.
به اساس گزارش اداره‌ی بازرس، ۳۷۶ هزار و ۶۱۰ افغانی از بودجه‌ی مبارزه با کرونای پروان، برای خریداری‌های غیرمرتبط با ویروس کرونا هزینه شده است.
به گونه‌ی نمونه، بر اساس سند دست‌داشته‌ی ما، آمریت شفاخانه‌ی ۲۰ بستر کوید-۱۹ پروان، در مکتوبی به تاریخ ۹/۳/ ۱۳۹۹ درخواست منظوری خریداری ۶ قلم جنس برای نصب و استفاده‌ی موثر ونتلانتورها از مقام ولایت شده که از سوی والی نیز تأیید شده است اما مسئولان ولایت به استناد همین پیشنهاد، ۴ قلم جنس اضافی را نیز خریده‌اند.
جنس‌های خریداری‌شده، نه‌تنها که شامل منظوری نمی‌شود؛ بلکه غیرمرتبط نیز است و احتمال حیف‌ومیل در آن وجود دارد؛ مسئولان شفاخانه‌ی ۲۰ بستر پروان، ۲ پایه میز ولادت را به قیمت ۲۹ هزار افغانی، ۲ پایه سیت ولادت به قیمت ۳ هزار افغانی، ۲ سیت ابپستومی و ۱ عدد امبویک کودک را ۴ هزار افغانی خریده‌اند که به گونه‌ی مجموعی ۳۶ هزار افغانی خریداری‌های غیرمرتبط را نشان می‌دهد.
در این خریداری‌ها، والی پروان، سرطبیب شفاخانه، مدیر عمومی اداری و مسئول طب عدلی این ولایت شریک‌اند.

ولایت کندهار
اسنادی که از چگونگی استفاده از بودجه‌ی کرونا به ما رسیده، نشان می‌دهد که در کندهار نیز برخی خریداری‌ها انجام شده که مخالف با طرزالعمل استفاده از بودجه‌ی کرونا بوده‌است.
ارزیابی‌ها، نشان می‌دهد که در قراردادهای جداگانه‌ای در کندهار، مبلغ هنگفتی برای خریداری‌های غیرمرتبط با کرونا به مصرف رسیده است.
این خریداری‌ها شامل یک پایه کمره‌ی کانون، ۱۰ عدد سیم کارت، مودم انترنت، ۱۶ قلم اجناس دفتری، کامپیوتر، پرنتر، فرنیچر، میز، چوکی، الماری، کمره دیجیتالی، موبایل، سیم کارت، کریدت کارت، سولر و کولرهای آبی، یک پایه واتر پمپ، ترمیمی دو عراده موتر کرولا، پیجارو مینی بس می شود که به گونه‌ی مجموعی، ۶ میلیون و ۱۸۱ هزارو ۷۰ افغانی برای آن هزینه شده است.
همچنان، خریداری ۱۰ عدد سیم‌کارت، مودم و اینترنت، ۲۰۰ جی بی اینترنت به مدت ۶ ماه از سوی ریاست صحت کندهار به مقام ولایت پیشنهاد شده که از سوی مقام ولایت منظور شده است اما پس از منظوری، در عوض ۳۰۰ جی بی انترنت برای ۳ ماه خریداری شده است.
از سویی هم، به تاریخ ۲۳ ثور سال روان خورشیدی، ریاست صحت عامه و مسئول ولایتی کرونای ولایت کندهار، پروژه اضافه‌کاری تعمیر طب عدلی را به مقام ولایت پیشنهاد کرده که پس از منظوری مقام ولایت در همان روز، با شرکت ساختمانی «عبدالرزاق درانی» به قیمت ۱ میلیون و ۵۹۰ هزار و ۱۱۵ افغانی قرارداد شدده است. این درحالی است که بر اساس سند دست داشته‌ی ما، آفرگشایی این قرارداد در ۱۸ ثور قبل از منظوری والی ولایت و پیشنهاد برای این قرارداد انجام شد و زمان تکمیل آن، ۳۰ روز کاری تعیین شد اما پروژه با سه ماه تاخیر به پایان رسیده است.
با توجه به این اسناد، دیده می‌شود، بسیاری از لوازم و اجناس که خریداری شده، مطابق قرارداده نبوده است.
به گونه‌ی نمونه؛ در قرارداد کمره‌ها با مشخصات ۱۲ MP-Sony توافق شده است و از تسلیمی این اجناس با مشخصات مشابه گزارش داده شده اما در عکس‌های مطالبه‌شده کمره‌ها با دو مشخصات متفاوت ( ۲۰,۱ ۵X Optical Zoom sony- Cyber-shot DSC-W800 و Cyber-Shot DDSCW810-Sony20.1 6x Optical Zoom) ارسال شده است.
حتا در این سند دیده می شود که از پول اختصاص‌یافته برای مبارزه با ویروس کرونا، دو موتر نیز ترمیم شده است. موتر کرولا مدل ۲۰۱۱ به تاریخ ۲۲ ثور سال روان خورشیدی به قیمت ۴۲ هزار و ۳۷۰ افغانی ترمیم شده است. همچنان در مورد دیگر، موتر نوع پیجارو مینی بس نیز به قیمت ۳۱ هزار و ۱۹۵ افغانی به تاریخ ۱۳ جوزای همین سال بدون تأییدی هیئت معاینه انجام شده و همین گونه تأییدی همه اعضای شورای نظارت و نرخ تخمینی در این زمینه نیز وجود ندارد.
خریداری‌های این بخش، مجموعاً ۶ میلیون و ۱۸۱ هزار و ۷۰ افغانی هزینه داشته است.

خریداری‌های اضافه بر نیاز در ولایت کندهار
در کنار خریداری‌های غیرمرتبط در کندهار، شماری از خریداری‌هایی نیز وجود دارد که بدون درنظرگرفتن نیازمندی شفاخانه و کارمندان انجام شده است. بر اساس سند، ۲۷ قلم مواد شوینده به ارزش مجموعی ۶۳۱ هزار و ۲۴۰ افغانی خریداری شده که بیشتر از حد نیاز بوده است.
در مورد دیگر، پیشنهاد ۳۷ قلم مواد غذایی برای مریضان «شفاخانه عینو مینه» از طرف رییس شفاخانه مذکور به ریاست صحت عامه ولایت کندهار ارایه شده است. قرارداد ۱۴ قلم میوه و ترکاری آن به ارزش مجموعی ۲ میلیون و ۷۹۴ هزار و ۳۹۶ افغانی بعد از نرخ‌گیری با شرکت لوجستکی روح الله محبی به تاریخ ۱۰ ثور بسته شده است. در زمان آفرگشایی، «شرکت لوجستیکی شمس» مبلغ دو میلیون و ۸۰۴ هزار و ۴۱۲ افغانی و «شرکت حبیب جلیل» دو میلیون و ۸۳۰ هزار و ۱۵۰ افغانی نرخ ارایه کرده بودند. هرچند پول پیشنهادی شرکت روح‌الله محبی در جریان آفرگشایی کم‌ترین پول بود اما نرخ مجموعی واقعی که از سرجمع ۱۴ قلم میوه و ترکاری به دست می‌آید، رقم ۳ میلیون و ۴۳۵ هزار و ۸۲۰ افغانی را نشان می‌دهد. با استناد بر این، دیده می‌شود که بیش از ۶۳۰ هزار افغانی بیشتر از نرخ آمده در قرارداد به شرکت مربوطه داده شده که امکان حیف‌ومیل را نشان می دهد.
به گونه نمونه در این قرارداد، خرید ۳۰ هزار قرص نان قیمت هر قرص آن ۱۸٫۵ افغانی توافق شده است؛ در حالی که قیمت هر قرص نان در بازار ۱۰ افغانی است؛ چیزی که ۲۵۵ هزار افغانی تفاوت و امکان حیف‌ومیل آن را نشان می‌دهد.
همچنان در هژدهم حمل سال روان، ۱۵ قلم مواد غذایی به ارزش یک میلیون و ۳۳۹ هزار و ۸۰۰ افغانی از سوی مسئولان ریاست صحت کندهار خریداری شده است. این در حالی است که تنها در ماه حمل بیش‌تر از دو میلیون افغانی مواد غذایی برای مریضان و کارمندان شفاخانه عینو‌مینه خریداری شده که بیش از حد نیازمندی مریضان و کارمندان این شفاخانه بوده است.
این در حالی است که شفاخانه‌ی عینومینه در ماه حمل، ۳۴ مریض، در ماه ثور ۵۷ مریض و در ماه جوزا، ۷۷ بیمار کرونایی را در بستر داشته است.

قراردادهای غیرشفاف‌ در ولایت کندهار
در کنار این که بسیاری از خریداری‌ها به قیمت بلند از نرخ و اضافه بر نیاز انجام شده، شماری از قراردادها از بودجه اختصاص‌یافته برای مبارزه با ویروس کرونا غیر شفاف نیز بوده است.
به گونه‌ی نمونه؛ پیشنهاد ۳۷ قلم مواد غذایی به قیمت ۱ میلیون و ۳۳۹ هزار و ۸۰۰ افغانی برای مریضان شفاخانه عینو مینه کندهار از سوی ریاست صحت عامه به مقام ولایت ارایه شده و از سوی والی نیز منظور شده است. در حالی که بر اساس قرارداد تاریخ اکمال این مواد غذایی ۲۳ ثور بوده اما مواد غذایی به تاریخ ۱۸ حمل به شفاخانه عینو مینه قبل از گرفتن منظوری والی خریداری و تسلیم شده است؛ یعنی منظوری این قرارداد ۲۲ روز پس از تسلیمی اجناس صادر شده است.
همین‌گونه ریاست صحت عامه‌ی کندهار، مجموعاً ۱۹ میلیون و ۱۶۵ هزار و ۹۹۹ افغانی را جهت پرداخت معاش کارمندان و پرسونل بالمقطع موظف در پروسه کرونا و کارمندان تیم اسکریننگ و RRT در این ولایت اختصاص داده است. این سند نشان می دهد که صحت عامه کندهار در مورد چگونگی پرداخت حقوق کارمندان شفافیت را رعایت نکرده است.
بر اساس سند، امکان دارد امتیازهایی برای کارمندان خیالی در نظر گرفته شده باشد. «قابل ذکر است که از مجموع پول ذکر شده، ۳ میلیون و ۱۲۰ هزار افغانی آن در وجه نور محمد، متعمد به تاریخ ۱/۳/۱۳۹۹ منتقل شده و مبلغ ۵ میلیون و ۳۵۸ هزار و ۶۶۶ افغانی به تاریخ ۲۸/۴/۱۳۹۹ و مبلغ ۱۰ میلیون ۶۷۸ هزار و ۳۳۳ افغانی دیگر آن در حساب بانکی عزیزی بانک بدون ذکر اسم شخص دریافت کننده، به تاریخ ۲۹/۳/۱۳۹۹ انتقال یافته است.»
با این حال، مسئولان در اداره‌ی بازرس، می‌گویند که در جریان سال مالی ۹۹۳۱ خورشیدی، ۲۳۲ نفر در کابل و سایر ولایت‌ها، به اتهام اختلاس بودجه‌ی کرونا، به دادستانی کل معرفی شده‌اند. غزال حارس، روز یک‌شنبه (۹۱ دلو)، در یک نشست خبری گفته که در حال حاضر، بازرسی بودجه‌ی کرونا در ۴۲ ولایت تکمیل شده است و در نتیجه‌ی بازرسی منابع و بودجه‌ی اختصاص یافته برای مبارزه با کرونا در این ولایت‌ها، تا اکنون ۲۳۲ نفر که در سطح وزیر، معین، والی، معاون والی، روسای ادارات و اعضای کمیته‌های تدارکاتی بودند، به دادستانی کل معرفی شدند.

پاسخ مسئولان چیست؟
بر اساس گزارش اداره‌ی بازرس، طاوس اشرف، رییس پیشین صحت عامه کندهار، حیات‌الله حیات، والی پیشین، آغا لالی دستگیری، معاون اقتصادی و اجتماعی ولایت، عین‌الحق نایبی، آمر بررسی مستوفیت، سردار محمد، داکتر صحت عامه، جانان هلالی، مدیر اداری دادستانی، حاجی محمد افضل، مدیر تدارکات شهرداری، محمدانور خان، مدیر اداری شفاخانه ۳۵۰ بستر کندهار… از متهمان اصلی در پرونده حیف‌ومیل از بودجه کرونا در ولایت کندهار شناخته شده‌اند.
به نمایندگی از همه‌ی متهمان، داکتر اشرف، رییس صحت عامه کندهار به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که نرخ‌گیری‌های اداره بازرس ناقص است؛ زیرا این نرخ‌گیری از کندهار نه؛ بلکه از کابل انجام شده است.
آقای اشرف می‌گوید: «همه بودجه‌ی کرونا که در کندهار مصرف شده، تحت نظر دو کمیته، کمیته‌ی تدارکات و نظارت بوده است. ما برای چگونگی استفاده از بودجه کرونا، به هر دو کمیته گزارش داده‌ایم. وقتی قرنتین بود، مشکلات زیاد بود، سرحدات بسته بود؛ نرخ‌گیری و بررسی اداره بازرس بدون سنجش بوده. اتهام اداره بازرس، یک طرفه است.»
به گفته‌ی آقای اشرف، این ادعا بیشتر یک موضوع سیاسی است تا یک بررسی همه‌جانبه. « به دلیل این تحقیق ناقص، داکترهای ما حتا درست کار کرده نمی‌توانند. موضوع سیاسی است. کسانی است که این‌جا ما فرمایشات‌شان را قبول نکردیم، میروند یک چیزی پیدا می‌کنند، تا ما را فسادپیشه نشان بدهند.»
گفتنی است که برای مبارزه با ویروس کرونا در ولایت کندهار حدود ۱۰۰ میلیون افغانی اختصاص یافته بود.
از سویی هم، مقام‌های محلی و ریاست صحت عامه پروان نیز گزارش اداره بازرس را ناقص ‌خوانده و آن را رد می‌کنند.
داکتر صفی‌الله وارسته، رییس صحت عامه‌ی پروان، ارزیابی‌های اداره بازرس را ناقص خوانده و می‌گوید: «در جریان کرونا، صرف ۴ میلیون افغانی از سوی ریاست صحت عامه مصرف شده که در مورد چگونگی مصرف آن اسناد کافی وجود دارد. هر گونه مصرف غیرشفاف را رد می‌کنم. در چهار میلیون افغانی، حتا ۴ افغانی هم حیف‌ومیل نشده است.»
فضل‌الدین عیار، والی پروان نیز حیف‌ومیل در بودجه کرونا را رد می‌کند. آقای عیار تاکید می‌کند که او و پرسونل‌اش آماده‌ی هر نوع پاسخ‌گویی در این مورد هستند.
با این همه، جمشید رسولی، سخنگوی دادستانی کل، به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که پرونده‌های اتهام علیه مقام‌های محلی و صحی در ولایت‌های کندهار و پروان به اداره‌ی آن‌ها رسیده است. آقای رسولی می‌گوید که این پرونده‌ها زیر بررسی قرار دارند و پس از بررسی با رسانه‌ها شریک می‌شود.