روز شمار خاموشی؛ پرونده‌ی قتل یما سیاوش به کجا رسید؟

عبدالرازق اختیاربیگ
روز شمار خاموشی؛ پرونده‌ی قتل یما سیاوش به کجا رسید؟

از ترور یما سیاوش، گوینده‌ی پیشین طلوع نیوز، حدود ۱۸ روز گذشته است؛ اما تا هنوز هیچ فرد و یا گروهی در پیوند به این رویداد از سوی نهادهای امنیتی بازداشت نشده است. به دنبال خاموشی نهادهای مسوول، شماری از فعالان مدنی و دوستان او، کارزاری را به راه انداخته اند و خواستار بازداشت عاملان ترور یما سیاوش و دو هم‌کارش شده اند.
یما سیاوش، اخیرا به عنوان مشاور مطبوعاتی و دست‌یار رییس بانک مرکزی تعیین شده بود و حوالی ساعت ۷:۴۵ صبح روز شنبه (۱۷ عقرب)، در منطقه‌ی مکروریان چهارم -ناحیه‌ی نهم شهر کابل- در نتیجه‌ی انفجار ماین مقناطیسی جان باخت. در آن رویداد، احمدالله انس، معاون ریاست دفتر بانک مرکزی و محمد امین، راننده‌ی آن‌ها نیز جان باختند.
در همین حال، خانواده‌ی یما سیاوش، فعالان مدنی، هم‌کاران رسانه‌ای و دوستان او، با راه‌اندازی کارزاری، خواستار رسیدگی به این پرونده شده اند. میرویس آریا، عضو ارشد این کارزار، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید: «ما مرحله‌ی نخست کمپاین خود را به خاطر پیگرد قضیه‌ی ترور یما سیاوش و یارانش اختصاص دادیم. در مرحله‌ی اول روزها را شمار می‌کنیم. این روز‌شمار، از روز یک‌شنبه (۲ قوس)، شروع شده است.»
به گفته‌ی آقای آریا، در این مرحله، آن‌ها خواست‌های شان را در شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌کنند، تا پرونده‌ی ترور یما سیاوش به فراموشی سپرده نشود.
اعضای این کارزار، می‌گویند که در مرحله‌ی دوم، آن‌ها به نهادهای مدافع حقوق‌بشر و سازمان‌های حامی خبرنگاران مراجعه می‌کنند. میرویس آریا گفت: «روند خاموشی که روی دست گرفتند، باید بشکنه و ما مشخص جزییات می‌خواهیم. اگر بررسی نشده، باید مشخص شود، ما می‌خواهیم که خانواده، دوستان و خبرنگاران از جزییات این پرونده آگاهی پیدا کنند. باید مشخص شود که قاتل فرد است، سازمان است و یا گروه است.»
از سویی‌ هم، بکتاش سیاوش، برادر یما سیاوش، می‌گوید که تا اکنون پیشرفتی در پیگیری این رویداد صورت نگرفته و عاملان آن شناسایی و بازداشت نشده اند.
هم‌چنان، چند روز قبل، خانواده‌ی او در یک نامه‌ی سرگشاده به آدرس ریاست‌جمهوری، بانک مرکزی و چند نهاد دیگر از نحوه‌ی پیگیری قضیه انتقاد کردند. در این نامه، آمده است که سیاوش به اصرار رییس بانک مرکزی پذیرفت که در این اداره کار کند.
به نقل از این نامه: «یما سیاوش با تقرر به اين پست به دليل اين‌ كه در گذشته از اجراآت دولت، به کرات انتقاد كرده بود، موافقت نكرد. هر چند او، عدم موافقت خود را با پست مشاوریت بانک مرکزی را به دليل اين ‌كه رشته‌ی تحصيلاتش علوم سياسی بود، ابراز داشت؛ اما به اصرار ریيس بانك، سرانجام موافقت كرد.»
در این نامه، خانواده‌ی سیاوش گفته اند: «موتری که او را از خانه تا بانک می‌رساند، مجهز به مکان‌یاب (جی‌پی‌اس) بوده است. روز پنجشنبه (۱۵عقرب)، پس از انتقال یما سیاوش به منزل، دوباره به بانک رفته و روز جمعه باید در پارکینک بانک پارک شده باشد و روز شنبه (۱۷ عقرب)، هنگام انتقال یما منفجر شده است.»
در ادامه آمده است که جريان رفت‌وآمد و توقف موتر دولتی بانک مرکزی در مسير راه تا مكروريان ۴، از طريق ( جي‌پي‌اس) از تاريخ تعیین او تا روز حادثه باید بررسی شود.
این نامه، شامل ۱۰ خواست اساسی خانواده‌ی یما سیاوش است که در آن، ترور او مشکوک خوانده شده و آمده است: «آن‌چه شک منطقی خانواده‌ی يما سياوش را افزايش می‌بخشد، آن است كه بانک ‌مرکزی به جای پرداختن به بررسی عوامل اين حادثه، به طور نمايشی مراسم فاتحه‌خوانی خودسرانه برگزار كرده و براي پوشانيدن خون ‌ريخته‌شده‌ی يما سياوش در چنين لحظه‌ی دلخراش از خانواده‌ی او برای شرکت در آن دعوت می‌كند كه رد شد.»
با این حال، امرالله صالح، معاون نخست ریاست‌جمهوری نیز گفته است که در پرونده‌ی ترور یما سیاوش، هیچ پیشرفتی صورت نگرفته است.
آقای صالح روز دوشنبه (۳ قوس)، در برگه‌ی فیسبوکش نوشته است: «خانواده‌ی سیاوش شاکی اند که قاتل و یا قاتلین فرزند شان هنوز بازداشت نشده اند. می‌دانیم. فراموش ما نشده است. ما از شما به خاطر بلندکردن صدای تان حمایت می‌کنیم. تروریست باید بداند که پیکری به خاک رفته است، نه صدایی و نه ملتی. ما کدام پیشرفت نداریم ورنه شما را در جریان قرار خواهیم داد. کار جدی و صمیمی داریم، انجام می‌دهیم.»
ترور یما سیاوش و دو کارمند دیگر بانک مرکزی، با واکنش‌های شدیدی مواجه شد. رییس‌جمهور غنی، در آن زمان، کشتن او را تروریستی خوانده‌ و به نهادهای امنیتی دستور داده شد که عاملان آن را شناسایی و بازداشت کنند.
مسوولان سفارت‌های امریکا، چین و کانادا در کابل نیز، گفته بوند که با شنیدن خبر کشته‌شدن یما سیاوش و دو کارمند دیگر بانک مرکزی افغانستان، شوکه شدند. راس ویلسن، سرپرست سفارت امریکا در کابل، گفته بود: «من از خبر کشته‌شدن یما سیاوش، مجری سابق طلوع ‌نیوز شوکه شده ‌ام. این حمله، حمله به آزادی مطبوعات است.»
با این همه خواستیم، در مورد پیشرفت در پرونده‌ی یما سیاوش نظر وزارت داخله را نیز داشته باشیم؛ اما با تماس‌های مکرر، موفق نشدیم.