زیبایی همیشه دوست‌داشتنی است. این‌که صورتی زیبا و در عین حال اندام متناسبی داشته باشیم، چیزی است که تقریبا همه دوست دارند و می‌پسندند. بنا برگفته‌ی داکتران، شمار زیادی از شهروندان با دغدغه‌ی پاک‌سازی و جوان‌سازی پوست، به کلینیک‌های زیبایی مراجعه می‌کنند.
زیبایی‌خواهان، خود را به آب و آتش می‌زنند تا به هر طریق ممکن، به زیبایی مورد نظرشان دست یابند. بنابر گفته‌ی شماری از داکتران، در دو سال اخیر، تقاضا برای انجام عملیات زیبایی در پایتخت، افزایش افزایش یافته است.
جراحی‌های رایج
به یکی از شفاخانه‌های جلدی در کابل مراجعه کردم. سالون پر از متقاضی برای زیبایی و عمل زیبایی جلد به ویژه صورت است. یکی از برای برداشتن پندیدگی زیر چشم‌هایش مراجعه کرده، یکی برای برداشن پلک‌ها، دیگری برای از بین بردن خال و موهای اضافی صورتش و دیگری هم برای شکل‌دادن به بینی و لب.
همه‌ی متقاضیان در انتظار این‌اند که با مراجعه به پزشک و کارگیری از معجزه‌ی او، به موجودی زیبا و رویایی تبدیل شوند. مسؤول شفاخانه از بلند رفتن آماری می‌گوید که هر ساله به این شمار افزوده شده است.
بنا به گفته‌ی جراحان زیبایی، بزرگ یا کوچک‌کردن بینی، پروتز لب، صاف کردن خطوط و چین‌و چروک چهره، برداشتن پلک چشم و همچنین کاشت مو و درمان ریزش مو، رایج‌ترین عمل‌های زیبایی در کابل است.
محمدصابر صبور، جراح پلاستیک، می‌گوید که روزانه در حدود ۶۰ تا ۷۰ نفر به کلینیک‌‌اش برای زیبایی مراجعه می‌کنند و از این میان به طور متوسط در هر بخش جراجی زیبایی، روزانه یک نفر را جراحی می‌کند.
او اضافه می‌کند که بسیاری از درخواست‌ها را برای زیبایی‌سازی با دارو جواب می‌دهد و در صورتی که متقاضیان به نتایج دارو راضی نشوند، اقدام به عمل جراحی می‌کند.
متقاضیان کی‌ها اند؟
داکتر صبور با وجودی که آلبوم قطوری از مشتریان‌اش را ترتیب داده؛ اما هویت آن‌ها را فاش نمی‌کند. او، می‌گوید که بیشتر متقاضیان زیبایی کسانی استند که فکر می‌کنند زیبایی، برای پیشرفت در کار و زندگی‌شان بسیار حیاتی است. اشخاصی که در رسانه‌های تصویری مشغول کاراند و افراد تحصیل‌‌کرده‌ای که در کرسی‌های مهم دولتی از جمله اعضای پارلمان، کارمندان مؤسسات خارجی، چهره‌های سلیبریتی و شماری از ورزشکاران، از مشتریان شناخته شده‌ی او است. به گفته‌ی او، در کنار این شمار، مردم عادی نیز در پی جراحی‌اند.
چرا جراحی
ثنا بانوی سی ساله است. او را در کلینک زیبایی زیتون در حالی که منتظر نوبتش برای جراحی بود، دیدم. او پس از آن به جراحی زیبایی صورت پرداخته که اقوام خانوادگی‌اش به او گفته‌اند؛ سن‌اش بالاتر از ۵۰ به نظر می‌رسد و شوهرش از او کوچک‌تر است. «دوست دارم جوان باشم و مورد پسند شوهرم تا چشم او هیچ خانمی را نبیند.» او، می‌گوید که باید شایسته‌ی شوهرش باشد.
روحینا، به تازگی لیزر درمانی کرده است. او، می‌گوید که با توجه به هنر پیشه‌های سریال‌های ترکی و خواستنی‌تر شدن؛ مثل دختران فیلم، این کار را کرده است. روحینا تنها نیست. مردانی در کلینیک، نیز باور او را دارند و برای جلب توجه دختران و یا هم زنان شان این کار را می‌کنند.
رحیمه از کسانی است که به تازگی عمل جراحی پلک‌چشم انجام داده است: «زنان باید به خودشان توجه کنند و به زیبایی‌های‌شان بیشتر اهمیت بدهند.»
شماری اما؛ برای جبران از تحقیر شدن به عمل جراحی تن می‌دهند. سمیه که به دلیل بینی کوچک‌اش مورد تمسخر قرار گرفته، می‌گوید: «در بعضی جا‌ها مردم به من می‌خندیدند و حتا بینی پُچُق چینایی صدایم می‌کردند. خیلی دردآور بود.»
داکتران، می‌گویند که بیماران پس از جراحی، با دیدن تغییراتی که در صورت شان ایجاد شده، احساس خرسندی و رضایت می‌کنند و اعتماد به نفس‌شان بالا می‌رود. این سبب می‌شود که روند جراحی زیبایی هر روز بیشتر شود؛ اما همه به این نظر نیستند.
زهره که چندین بار بوتاکس کرده است، می‌گوید که جراحی‌های زیبایی موقتی است و با برگشت به حالت اول، افراد را، افسرده، سرخورده و حتا بدبین می‌کند.
قیمت به صرفه‌ی جراحی در کابل
یکی از دلایل رونق بازار جراحی پوست، قیمت به‌صرفه جراحی در کابل است. صبور می‌گوید که هزینه‌های زندگی و دخل و خرج در کابل نسبت به بسیاری از شهرهای جهان ارزان‌تر است؛ هزینه‌ی جراحی نیز در سطح کشورهای منطقه، با وجود داشتن کیفیت خوب، مناسب و به صرفه است. آقای صبور ادعا می‌کند که حتا بیمارانی دارد که از آمریکا و اروپا با استفاده از تعطیلات شان به افغانستان سفر کرده و به کلینیک زیبایی‌اش مراجعه می‌کنند.
او یادآور می‌شود که هزینه‌ی جراحی بینی، در کشورهای غربی، بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ دالر آمریکایی است؛ اما این هزینه در افغانستا، ن به کمتر از ۵۰۰ دالر کاهش می‌یابد. هزینه‌ی جراحی از ۱۵۰ دالر، شروع می‌شود.
افراد آگاه یا روانی
داکتر محمد صبور صابر، جراح زیبایی، بالارفتن آگاهی مردم مخصوصا جوانان، درباره‌ی بهداشت پوست و مو را عامل افزایش جراحی‌های زیبایی می‌دانند.
افغانستان، کشوری‌است سنتی که ۵۱٫۲ درصد نفوس آن، در فقر چندُبعدی زندگی دارند. جامعه‌شناسان و روان‌شناسان، افزایش جراحی‌های زیبایی را در این کشور، قابل تامل دانسته، بلند رفتن سطح آگاهی مردم را رد می‌کنند.
سید‌حسن اشراق، جامعه‌شناس، می‌گوید که عوامل افزایش جراحی‌های زیبایی غیرِ ضروری در كشور، در بسترهای اجتماعی، روانی و فیزیولوژیك قابل بررسی است. «از نظر جامعه‌شناسی، چشم و هم چشمی، مُدگرایی و تبلیغات رسانه‌ای مهم‌ترین عامل گسترش جراحی‌های زیبایی است.»
جامعه‌شناسان همچنان می‌گویند که فیلم‌ها و سریال‌های تجارتی، باورها و هنجارهای فرهنگی مردم را تغییر داده و وضعیتی را به وجود آورده است که افراد خودنمایی و فخرفروشی را در تعاملات اجتماعی، ابزاری برای رسیدن به جایگاه بهتر بدانند و آن را به کار بگیرند.
اقای اشراق، كاهش سطح امید و اعتماد به آینده‌ی مطمین، کمرنگ شدنِ باورهای معنوی و کمبودِ اعتماد به نفس افراد در جامعه را، از عوامل دیگر افزایش جراحی زیبایی می‌داند.
افزون بر این، روان‌شناسان، مشکلات روانی را عامل دیگری برای خودگریزی و جراحی زیبایی می‌دانند. به گفته‌ی داکتر شرف‌الدین عظیمی، روان‌شناس، افرادی که به جراحی‌های زیبایی رو می‌آورند، بیشتر شان دچار مشکلات روانی‌اند؛ اما شماری از کلینیک‌های زیبایی، این مشکلات را درک نمی‌کنند و برای دریافت پول، عمل جراحی زیبایی را انجام می‌دهند. «من به این درک رسییده‌ام، کسانی که از عزت نفس پایین برخوردارند، اعتماد به نفس ندارند، دچار اختلال بدریخت انگاری‌اند، افرادی که «ماینا» و «ماینک» استند، افرادی که دچار سادیسم و مازوخیسم و… استند؛ تلاش می‌کنند که خود شان را به هر طریق ممکن تغییر دهند.»
آقای عظیمی، توضیح می‌دهد که اولین دلیل جراحی زیبایی، عزت نفس پایین است. افرادی که عزت نفس پایین دارند به مرور زمان، اعتمادبه‌نفس شان را نیز از دست می‌دهند و خود شان را بد می‌بینند.
او، همچنان می‌گوید که اختلال بدریخت‌انگاری، دلیل دوم برای عمل زیبایی است. افرادی که خود شان را بد می‌بینند و از وجود شان راضی نیستند، همیشه در تلاش‌اند که آن را به گونه‌ی دیگر بسازند.
او، از مردم می‌خواهد که ابتدا مشکلات روانی‌شان را حل کنند و به توصیه‌ی افرادی که از جراحی زیبایی می‌گویند اعتنا نکنند. او همچنان از دولت می‌خواهد که از مراکز زیبایی نظارت کند و اجازه ندهد که افرادی برای دریافت پول، با زندگی مردم بازی کنند.
