هویت جنسیِ شناور

بتول سید حیدری
هویت جنسیِ شناور

همان‌طور که اشاره شد تعریف مربوط به جنسیت، برمی‌گردد به مجموعه‌ای از ایدئولوژی‌ها، هنجارها و باورهای قالبی جنسیتی که به ‌مرورزمان از طریق فرایندهای مستمر اجتماعی، ازجمله جامعه‌پذیری و ایفای نقش، شکل می‌گیرند و این امر خود باعث شکل‌گیری زمینه‌های هویت جنسیتی در فرد می‌شود

یکی از مشکلات و معضلاتی که جامعه‌ی کنونی افغانستان، به مدد فعالیت رسانه‌ها و تاثیر ابزارهای فرهنگی و اجتماعی می‌تواند با آن مواجه شود، اختلال در هویت و نقش‌های جنسیتی است. فرایند هویت‌یابی در جوامع سنتی، عمدتا منفعلانه و مبتنی بر عوامل انتسابی به‌ویژه جنسیت است و با معیارهای سنتی و نهادهای اجتماعی و فرهنگی، دینی و سیاسی شکل می‌گیرد که نظام‌های مشخصی را تولید می‌کنند. امروزه با عرضه‌ی انبوه منابع اجتماعی و فرهنگی هویت‌آفرین و وسعت یافتن روابط اجتماعی، تعلقات گروهی، آزادی و استقلال نسبی در میان برخی از فامیل‌ها در افغانستان، به خصوص درکلان‌شهرها، شاهد تاثیر این مولفه‌ها در هویت‌سازی و شکل‌گیری هویت جنسیتی تازه‌ای در دختران استیم. هویتی که با توجه به قالب زندگی در افغانستان باعث شده است، دختران و زنان ما در بیرون از اجتماع تلاش کنند با توجه به هویت جنسیتی‌شان در محیط‌های خانوادگی و دخترانه، برای حفظ و تداوم خود زنانه‌ی شان و توان تطابق یافتن با جبرهای روانی از سوی فضاهای مردانه‌ای که در محیط کار یا دانشگاه و جامعه با آن روبه‌رو می‌شوند، هویت مردانه به رفتارها و اعمال خود بدهند، دچار ملال جنسیتی شوند و خود واقعی‌شان را در محیط‌ها، برحسب شرایط و موقعیت پنهان کنند که در زبان دانش جنسی می‌توان به مشابهت این نوع هویت با هویت جنسیتی سیال یا شناور یاد کرد.

 «genderfluid» یا هویت جنسیتی سیال واژه‌ای برای توصیف فردی است که با یک جنس ثابت توصیف نمی‌شود. «جندر فلویدیتی» مربوط به فردی است که تحت تاثیر محیط هویت جنسی شناور و غیرثابت داشته و یا آن را بروز می‌دهد. این اصطلاح به دیکشنری انگلیسی آکسفورد در سال ۲۰۱۶ اضافه شد. افراد «جندر فلوید» ممکن است جنسیت خود را به‌عنوان نقطه‌ای بین زن یا مرد بودن و یا مخلوطی از این دو جنس احساس کنند که حتا ممکن است هر روز تغییر کند.

دکتر Matthew Oransky، مدیر برنامه‌ی آموزش روانشناسی در مرکز سلامت نوجوانان می‌گوید که «سیالیت جنسیتی» یا همان شناور بودن هویت جنسیتی عنوانی شبیه به تراجنسیتی است؛ اما هنوز کاملا متفاوت است. او اشاره داشته است که: «داشتن جندر فلویدیتی به این معنی است که شما احساس می‌کنید که جنسیت شما غیرثابت است و افزود که افراد «جندر فلوید» زمانی که دیگران سعی می‌کنند آن‌ها را مجبور به انتخاب یک جنس کنند، بسیار مضطرب و ناراحت می‌شوند. اورسنکی می‌گوید: «این افراد اغلب احساس ملال جنسیتی می‌کنند که ناراحتی و عذابی است که فرد در نتیجه جنسیتی که در هنگام تولد به او تحمیل می‌شود، تجربه می‌کند.»

به همین دلیل است که اورانسکی می‌گوید: «بسیار مهم است مردم بدانند که سیالیت جنسیتی واقعی است و نه یک‌چیز  ساختگی، زیرا متاسفانه برخی معتقدند «جندر فلوید» بودن صرفا یک نمایش و یا تظاهر برای جلب کردن توجه دیگران است.» می‌گوید: «مهم است که به یاد داشته باشید که هیچ تعریف واحدی از جندر فلویدیتی وجود ندارد که شامل تجربه‌ی همه افراد از جنسیتی شود که به‌عنوان جندر فلوید احساس می‌کنند».