نویسنده: فرشاد عمری، روزنامهنگار آزاد و آموزگار برنامههای رسانهای حوزهی ژورنالیزم دانشگاه خصوصی رنا
از مدتی به اینسو، واکنشها و سؤالهای زیادی گوشهای از ذهن عامه را درگیر کرده است؛ به خصوص در روزهای اخیر، اقدام حکومت برای کاهش محدودیتها، در شبکههای اجتماعی با واکنشهای جدی و سؤالهای تند و تلخ مردم روبهرو شده است. سؤالهایی مثل: در پشت پرده چه میگذرد؟ چرا حکومت با رقم مبتلایان ۵۵۰ نفر، قرنتین کلی را در کشور ایجاد کرد و حالا با رقم نزدیک به ۱۵هزار نفر، محدودیتهای قرنتین را کاهش میدهد؟ آیا کرونا در افغانستان واقعن یک پروژهی سیاسی برای دریافت حمایتهای مالی از کشورهای خارجی است؟ آیا رقم مبتلایان بیش از آنچه که واقعیت دارد اعلام میشود؟ تصمیمهای فعلی حکومت به اساس چه بنیادی گرفته شده است؟
در این مقاله، سعی شده به این سوالها، روشنی انداخته شود. به اساس تجارب کشورها، قرنتین تنها راه برای کند ساختن روند شیوع ویروس در یک جامعه است، قرنتین دوایی برای نابودی ویروس نیست و باید در زمان آغاز شیوع ویروس مدیریت شود. در کشور ما اگر قرنتین از روزهای نخست شیوع این ویروس برقرار نمیشد، شاید حالا افغانستان هم در لیست کشورهای همجوارش مثل ایران، ترکیه، هند با بیش از صدهاهزار مبتلا و هزاران قربانی بود. به برداشت من، قرنتین در زمان مناسب صورت گرفت که موجب کند شدن شیوع این ویروس را در کشور شد. ما شاهد بودیم که کشورهای اروپایی و کشورهای همجوار ما، در مدت خیلی کم –دو، یا سه هفته- با رقم بیش از صدهاهزار مبتلا مواجه شدند که دلیلش هم عدم قرنتین به موقع و مدیریت نادرست بود.
چرا با افزایش مبتلایان، سخن از کاهش محدودیتها است؟
قرنتین بیش از دو ماه برای قدرتمندترین کشورهای جهان از لحاظ اقتصادی، روانی و پیشبرد امور زندگی، زیانبار تمام شد و ناچار با داشتن قربانیان زیاد و مبتلایان بیش از صدهزار، دوباره فعالیتها را آهسته شروع کردند. پس به کشور مثل افغانستان طبعا دو ماه قرنتین به مراتب زیانآور تر تمام شده است.
حالا با توجه به اینکه نسبت به دیگر کشورها رقم مبتلایان و قربانیان این مرض کم است؛ حکومت با درنظرگیری وضع اقتصادی مردم، اقدام به کاهش قسمی محدودیتهای قرنتین کرد که به اساس آن، فعلن تنها به کارمندان اداری و اصناف در دو شفت، با توجه به رعایت موارد بهداشتی و فاصلهی دو متری، اجازهی کار داده شده و به این مسأله باید خوشبین بود.
آیا کاهش محدودیتهای قرنتین میتواند نگرانکننده باشد؟
تجربهی چندین کشور خارجی نشان داد که با کاهش قرنتین و رعایت موارد بهداشتی و فاصلهی اجتماعی، تعداد مبتلایان و قربانیان افزایش نیافته است؛ اما در کشور ما درست است که فرهنگ شهرنشینی و رفتار مردم متاسفانه به اندازهی دیگر کشورها، پیشرفته نیست و نگرانی از عدم رعایت موارد بهداشتی مردم وجود دارد؛ ولی باید یاد بگیریم.
پژوهشهای متعبر طبی و روانشناسی نشان داده است که قرنتین طویلمدت و باقی ماندن در یک محیط برای فرد امراض قلبی، فشارخون بلند، سرطان معده، کبد، افسردگی، دگرگونی عصب، اعتیاد به شبکههای اجتماعی و تنبلی را به بار میآورد.
از دید من در چنین وضعیت، همه باید یکدست باشیم، توصیههای پزشکان را گوش داده، موارد بهداشتی فردی و اجتماعی را رعایت و از همدیگر حمایت کنیم. بیشتر منتقد، سرکوبکننده و منفینگر نباشیم. باهم یکجا از چالشها به موفقیت و روشنایی رسیده میتوانیم.