به کودکان اجازه‌ی استفاده از تلفون را بدهیم؟

زهرا سیاس
به کودکان اجازه‌ی استفاده از تلفون را بدهیم؟

امروزه در دنیایی دزنگی می‌کنیم که روز به روز به سمت پیشرفت و مدرن شدن حرکت می‌کند. استفاده‌ی کودک از تلفون‌های هوش‌مند و تبلت‌ها در حال افزایش می‌باشد. کودکان در سنین پایین از والدین خود تقاضای داشتن گوشی یا تبلت دارند.

استفاده‌ی کودک از تلفون‌های هوش‌مند یکی از ضرورت‌های اجتناب‌ناپذیر این دوره می‌باشد. بنابراین نمی‌توان آن‌ها را از این ابزار محروم و منع کرد. البته آزاد گذاشتن کودکان در استفاده از تلفون و دادن دسترسی نامحدود به آن‌ها از اشتباهات تربیتی است. بهترین شیوه‌ی برخورد با تکنولوژی و گوشی‌های هوش‌مند، شناخت دقیق آن‌ها، اعم از مزایا و معایب ‌شان و آموزش استفاده صحیح از آن‌ها به کودکان می‌باشد.

آسیب‌های تلفون برای کودکان

استفاده کودک از تلفون‌های هوش‌مند علاوه بر تأثیرات جسمانی بر خُلق و رفتار کودکان نیز می‌تواند تأثیرات چشم‌گیری بگذارد. آسیب‌های جسمانی و روانی شامل موارد زیر می‌شود.

۱-  آسیب‌ به چشم

پژوهش‌گران ثابت کرده ‌اند استفاده‌ی کودک از تلفون و تبلت در درازمدت می‌تواند برای سیستم عصبی چشم کودک مضر باشد. نگاه کردن درازمدت به تلفون همراه، بأعث تاخیر در ترشح «ملاتونین» شده و در نتیجه کودک دیر‌تر به خواب می‌رود. کیفیت خواب هم بر اثر استفاده از گوشی پایین می‌آید.

۲-  اضافه وزن در کودکان

کودکانی که بیش از حد با تلفون یا تبلت بازی می‌کنند، فعالیت فیزیکی ‌شان کاهش پیدا کرده و در نتیجه در معرض چاقی و اضافه وزن قرار می‌گیرند. اضافه وزن و مشکلات خواب، باعث ایجاد مشکلات دیگری از قبیل بیماری‌های قلبی، دیابت، سکته و بسیاری موارد دیگر می‌شود.

۳- آسیب به مغز و شنوایی

گوشی تلفون دارای امواجی است که در درازمدت بر مغز اثر گذاشته و ممکن است باعث ایجاد تومورهای مغزی شود. از طرف دیگر استفاده‌ی درازمدت از هندزفری و هدفون به ویژه اگر از آن‌ها برای گوش دادن به موسیقی با صدای بلند استفاده شود، ضعف شنوایی و دیگر مشکلات شنوایی به وجود می‌آورد.

۴- ضعف در ستون فقرات و عضلات

کودکانی که ساعات طولانی با تلفون کار می‌کنند، در وضعیتی قرار می‌گیرند که دستان و ستون فقرات ‌شان در معرض آسیب می‌باشد. عضلات کودک ممکن است تحلیل رفته و ماهیچه‌ها دچار ضعف شود.

۵- انزوا در کودکان

کودکان در اثر سرگرم شدن با تلفون و تبلت، نیاز کمتری را در خود احساس می‌کنند تا به دنیای واقعی و بیرونی بیایند و با دیگران و هم‌سالان‌ شان ارتباط برقرار کنند. در نتیجه کودکان ارتباطات اجتماعی را به خوبی یاد نمی‌گیرند و گوشه‌گیر و منزوی می‌شوند.

۶- اعتیاد و وابستگی

یکی از آسیب‌هایی که بسیار جدی است، اعتیاد به گوشی هوش‌مند و تبلت است که نوعی اعتیاد رفتاری محسوب می‌شود. در واقع  فرد ممکن است به قدری به آن وابسته شود که زمانی همراهش نباشد یا در حال کار با آن نباشد، احساس تشویش و بی‌قراری کند.

۷- اختلال در یادگیری

کودکانی که مدت زمان زیادی را صرف گوشی می‌کنند، نه تنها از ارتباطات اجتماعی باز می‌مانند، بلکه فرصت‌های یادگیری ‌شان در حیطه‌های دیگر هم محدود شده و به جای اکتشاف محیط واقعی، خود را به صفحه‌ی نمایش‌گر محدود می‌کنند.

در واقع ممکن است کودکان وقت زیادی را به خاطر گوشی هوش‌مند تلف کنند که این فرصت می‌توانست به کارهای مفیدتری اختصاص یابد. مثلا افت تحصیلی می‌تواند یکی از پیامد‌های این وضعیت باشد.

۸- بلوغ زودهنگام

دسترسی نامحدود کودک به گوشی تلفون و انترنت می‌تواند او را وارد دنیایی کند یا با مسائلی آشنا کند که مناسب سن او نیستند. این مسأله ممکن است منجر به آسیب‌های زودهنگام برای آن‌ها شود. در بسیاری مورد شاهد بلوغ زودهنگام در کودکان استیم که مشکلاتی را برای آن‌ها به وجود می‌آورد.

استفاده‌ی کودکان از تلفون را چگونه مدیریت کنیم؟

استفاده‌ی کودکان از تلفون و تکنولوژی روز همیشه هم مخرب نیست. در واقع بازی‌هایی که در گوشی‌های همراه است، اثرات مثبتی هم دارد. برای مثال در بسیاری از آن‌ها کودک یاد می‌گیرد بر تکالیفی که نیاز به تمرکز و توجه دارد مسلط شود یا بسیاری از تکانه‌های خود را بازداری کند تا به هدف مورد نظر برسد.

به طور کلی استفاده‌ی بیش از دو ساعت در روز برای کودکان توصیه نمی‌شود. هم‌چنین بهتر است برای کودک تا سنین نوجوانی گوشی یا تبلت جداگانه تهیه نشود و صرفا به آن‌ها اجازه داده شود، از گوشی والدین استفاده کنند. در سنین پایین و سال‌های اولیه‌ی دبستان بهتر است دسترسی کودک محدود باشد.