به تازگی نظرسنجی‌ای از سوی انستیتیوت مطالعات جنگ و صلح افغانستان در رسانه‌ها به نشر رسیده است. این نظرسنجی نشان‌دهنده‌ی آن است با آن که این روزها بحث در مورد گفتوگوهای صلح بین امریکا و طالبان و شروع مذاکرات بین‌الافغانی داغ و همه جا خبر از آمد آمد دوباره‌ی طالبان به بدنه‌ی نظام سیاسی کشور است؛ اما تا هنوز مردم افغانستان نتوانسته اند خاطرات دشوار و سخت دوره‌ی حاکمیت طالبان را به فراموشی بسپارند.
در این نظرسنجی آمده است که حدود ۶۸ درصد مردم افغانستان نظام سیاسی «جمهوری اسلامی» را نسبت به «امارت اسلامی» طالبان پس از برقراری صلح ترجیح می‌دهند. در این نظرسنجی از پنج هزار و ۳۸ نفر از شهروندان کشور با دو گروه سنی ۱۸ تا ۴۰ سال و بالاتر از ۴۰ سال مصاحبه شده است. تمام مصاحبه‌شوندگان باشند‌گان ۳۴ ولایت بوده اند که بیش از ۶۰ درصد مصاحبه‌شوندگان این نظرسنجی، روستانشینان استند. حدود ۸۰ درصد این افراد باور دارند که جنگ افغانستان «راه حل نظامی» ندارد؛ اما ۲۰ درصد دیگر به راه حل نظامی پایان جنگ باورمند استند و تنها حدود ۱۳ درصد از مجموع مصاحبه‌شوندگان «امارت اسلامی» طالبان را حمایت می‌کنند؛ اما ۶۸ درصد دیگر نظام «جمهوری اسلامی» را ترجیح می‌دهند.
آن طوری که انستیتیوت مطالعات صلح و جنگ افغانستان گفته است، معیار اصلی برای پاسخ‌دهی شرکت‌کنندگان به این سؤال که آیا از نظام جمهوری حمایت می‌کنند یا «امارت اسلامی» و تجربیاتی که آنان از دوره‌ی حکومت طالبان و دوره‌ی جمهوری داشته اند که در نتیجه بیش از نیمی از شرکت‌کنندگان حمایت خود را از نظام جمهوری اعلام داشته اند؛ این خود نشان می‌دهد، حتا اگر قرار باشد با پایان مذاکرات صلح میان امریکا و طالبان و شروع مذاکرات بین‌الافغانی، طالبان بخواهند با بدنه‌ی نظامی سیاسی کشور ادغام شوند، این مردم استند که آخرین تصمیم را برای شروع فصل جدید سیاست افغانستان می‌گیرند.
با آن که گفته می‌شود گروه طالبان در شرایط فعلی بیشترین هواداران خود را در بین روستانشینان افغانستان دارد؛ اما این نظرسنجی زاویه‌ی تازه‌ای را از نوعیت حمایت طالبان در بین مردم افغانستان نشان داده است که بر خلاف آن تصور عام که در بین شهروندان افغانستان وجود دارد، روستانشینان افغانستان تمایل چندانی به حکومت امارت اسلامی ندارند و باید دیگر طالبان این خیال واهی را از سر دور کنند که مردم افغانستان حاضر شوند، دوباره آن‌ها را با آغوش باز استقبال کنند.
امریکا، جامعه‌ی بین‌الملل و حکومت افغانستان اگر بتوانند در این گفتوگوها طالبان را به صلح وادارند، باید این گروه را متقاعد کنند که در رفتارهای سیاسی و اجتماعی افراط‌گرایانه‌ی خود مطیع سیاست‌های اصلی نظام جمهوری باشند و بپذیرند که مردم افغانستان هیچ گاه نخواهند پذیرفت که طالبان هم‌سان گذشته دارای قدرت سیاسی و نظامی باشند و هر طور که گمان می‌برند، بتوانند بر مردم افغانستان حکم‌رانی کنند.
بدون شک اگر گروه طالبان عقلانیت سیاسی کافی داشته باشند، در اوضاع کنونی با کمی تجزیه و تحلیل وضعیت پی خواهند برد که راه حل نهایی برای آنان پذیرش صلح از سوی رهبران شان است و اکنون که مذاکرات صلح بحث جدی و داغ این روزهای محافل سیاسی جهان و افغانستان است، بهترین فرصت ممکن را به دست آورده اند تا بتوانند به عنوان شهروندان رسمی افغانستان بار دیگر فرصت زندگی کردن را در جغرافیایی که سرزمین مادری شان است، به دست بیاورند و نباید با لجاجت و غرور گروه خاصی از رهبران شان که تنها برای امتیازگیری و منفعت شخصی شان حاضر به نتیجه دادن گفتوگوهای صلح نیستند، قربانی شوند. این شیوه‌ی برخورد رهبران طالبان با مقوله‌ی صلح، تا کنون فرصت یک زندگی آرام را از سربازان شان گرفته است.
به این نکته رییس‌جمهور غنی هم چند روز پیش اشاره‌ی صریح داشت که نشان‌دهنده‌ی بیان واقعیت در میان رهبران گروه طالبان است و این رهبران متأسفانه از فرصت صلحی که در پیش روی شان امریکا، جامعه‌ی جهانی و حکومت افغانستان گذاشته اند در حال سوءاستفاده استند که ادامه‌ی این سوءرفتارهای سیاسی از سوی رهبران گروه طالبان می‌تواند وضعیت گفتوگوهای صلح را دشوارتر کند و در نتیجه باید نگران آن روز باشیم.
با آن که امریکا و حکومت افغانستان از یک سال بدین سو به صورت جدی به دنبال نتیجه‌گیری از مذاکرات صلح استند، با چنین رهبرانی که اکنون رهبری گروه طالبان را بر عهده دارند، این گفتوگوها بی‌نتیجه بماند.
