نویسنده: سیسار چیلا لا
منبع: COUNTER POUNCH
برگردان: ابوبکر صدیق
روی‌آوردن میزان گسترده‌ا‌ی از زنان و کودکان افغانستان به اعتیاد، چهره‌ی دیگر و دراماتیک از جنگ افغانستان است.
درد‌آور است که با واردشدن نیروهای خارجی و هزینه‌‌ی هنگفت، هنوز نسل تازه‌‌ای از کودکان و زنان به اعتیاد روی می‌آورند و زندگی رقت‌بار را سپری می‌کنند. یک نهاد امریکایی که نتیجه‌ی پژوهش خویش را در سال ۲۰۱۵ منتشر کرد، نشان میدهد که از هر ۹ نفر افغانستانی یک تن به ویژه زنان و کودکان به صورت غیر قانونی مواد مخدر استفاده می‌کنند.
در سال‌های متمادی، نهادهای خارجی میلیون‌ها دالر را هزینه کردند تا روند تولید مواد مخدر را در افغانستان کنترل یا متوقف کنند. بیش‌تر این مبلغ‌ها که در بخش جلوگیری از تولید تریاک و هیرویین هزینه شد؛ اما هیچ توجهی در امر جلوگیری از گسترش روی‌آوردن به اعتیاد صورت نگرفت.
امریکا بیش از ۸.۶۲ بیلیون دالر در بخش‌های مبارزه با مواد مخدر در این کشور هزینه کرده است. هم‌چنان این کشور برای دهقانان بذر بدیل؛ مانند گندم برای کاهش‌دادن به کشت خشخاش توزیع می‌کند تا روند کشت این پدیده‌ی منحوس را متوقف کند. به اساس تخمین بخش مبارزه با مواد مخدر و جرایم دفتر سازمان ملل متحد، در سال ۲۰۱۴ مزارغ کشت کوکنار در افغانستان، به بلندترین میزان رسیده بود؛ بیش از«۵۵۳۰۰۰ » هکتار زمین مواد مخدر کشت شده بود که ۷ درصد افزایش را نسبت به سال گذشته نشان می‌داد.
به اساس گزارش بخش مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل متحد، ارزش صادرات مواد مخدر به حدود ۴ بیلیون دالر در سال می‌رسد که نیم این پول ماهانه به دست‌رس دهقانان مزارع کشت خشخاش می‌رسد؛ اما بخش قابل ملاحظه‌ی آن به جیب مسوولان ولسوالی‌ها، قاچاق‌بران مواد مخدر، تروریستان، تفنگ‌داران و زورمندان می‌رود.
ناامنی طولانی‌مدت، فساد اداری و نبود یک برنامه‌ی مدون در این کشور، سبب شده تا روند مبارزه با مواد مخدر تاثیرگذار نباشد. گزینه‌های متعدد دیگری نیز وجود دارد که سبب شده، مبارزه با مواد مخدر را زیر سایه‌ی خود قرار بدهد. یک گزارش دولت ایالت متحده‌ی امریکا، هرچند می‌گوید که کشت خشخاش در سال ۲۰۱۹ نسبت به سال ۲۰۱۸ کاهش یافته است؛ اما روند تولید هیرویین خشک، افزایش داشته است.
به صورت معمول حدود ۳۸۰ تن هیرویین و مروفین، سالانه در افغانستان تولید می‌شود که به صورت تقریبی ۸۵ درصد از مواد مخدر جهان را تامین می‌کند.
به اساس گزارش بازرس ویژه‌ی ایالات متحده‌ی امریکا در امور بازسازی افغانستان، آمار معتادان در این کشور، از ۹۲۰ هزار در ۲۰۰۵ به ۱.۶ میلیون نفر در سال‌های اخیر افزایش یافته است.
زلمی افضلی، سخن‌گوی وزارت مبارزه با مواد مخدر، می‌گوید که به صورت تخمینی، نیمی از استفادهکنندگان مواد مخدر را زنان و کودکان تشکیل میدهد؛ اگر این روند ادامه داشته باشد، افغانستان جایگاه نخست اعتیاد را در جهان خواهد گرفت. وزارت خارجه‌ی امریکا در یک بررسی، میزان کودکانی که از مواد مخدر استفاده می‌کنند را تعیین کرده و می‌گوید: «برخی از کودکان تا ۱۴ماهگی در خانواده‌ها به دلیل استفاده‌ی بزرگان شان از مواد مخدر، روی به اعتیاد آوردند و این روند در خانواده‌ها سیر صعودی را می‌پیماید.»
پژوهش نشان میدهد که در ۲۵ درصد از خانواده‌هایی که متعادان در آن زندگی دارند، کودکان به صورت خاص نحوه‌ی استفاده از مواد مخدر را آموخته اند. گروه بررسی، در جریان نوشتن این گزارش صدا و هشدارهایی را ثبت کرده اند که در خانواده‌ها به دلیل پیدانکردن مواد مخدر به پرخاش می‌انجامیده و حالت کودکان و زنان در این خانواده‌ها رقت‌بار و غیرانسانی بوده است.
استفاده‌ی مواد مخدر توسط شوهران، سبب شده است تا خانم‌های شان نیز رو به اعتیاد بیاورند؛ کودکانی که در بطن مادران قرار دارند به عنوان استفادهکنندگان دسته‌ی دوم مواد مخدر اند و زمانی که مادران مواد استفاده می‌کنند، کودکان نیز آلوده می‌شوند.
گزارش بخش مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل، گفته است که افغانستان از نادرترین کشورهای جهان است که به اندازه‌ی کافی مواد مخدر تولید می‌کند و در هیچ گوشه‌ی جهان به این اندازه مواد مخدر تولید نمی‌شود. این حالت رقت‌بار و سیاه در افغانستان نتیجه‌ی جنگ‌های متمادی و بی‌نتیجه‌ای است که در این کشور ادامه دارد. از همین رو توجه‌های بیش‌تر روی صادرات و تولید و زرع مواد مخدر شده است؛ اما توجه اندکی برای مبارزه با چالش‌های داخلی، یعنی روی‌آوردن به اعتیاد نشده است. یکی از دلایل روی‌آوردن قشر وسیعی از جامعه به مواد مخدر، بی‌کاری و فقر است؛ سایر متغییرها و مهاجرت نیز تاثیر منفی داشته اند. برگشت مهاجران از ایران و پاکستان به کشور، چالش دیگری است که به این معضل افزوده؛ چون نسلی ازمعتادان از بیرون وارد کشور شده اند.
طارق سلطانی، مسوول دفتر نجات و حقوق انسانی سازمان ملل، می‌گوید که استفاده از سرنج‌ها (پیچکارها)ی مشترک میان معتادانی که آلوده به ایدز (HIV) بودند، شیوع این دو بیماری را هم‌زمان در میان معتادان افزایش داده است.
نزدیک به ۹۵ مرکز درمانی -ترک اعتیاد- برای معتادان وجود دارد؛ اما شرایط مناسب برای معتادان وجود ندارد. به اساس اطلاعات دفتر سازمان ملل متحد در امور مبارزه با جرایم مواد مخدر، نه تنها که مواد مخدر مانع توسعه‌ی افغانستان شده است، تاثیر منفی روی امنیت این کشور نیز داشته است. اعتیاد روند صحی را در کشور صدمه زده.
افزایش اعتیاد در افغانستان سبب شده تا روند تولید آن نیز بیش‌تر شود؛ اما برای جلوگیری از روی‌آوردن به مواد مخدر، نیاز به منابع و توجه بیش‌تر است. امریکا و متحدانش مسوولیت جنگیدن با تروریستان و توسعه‌ی اقتصاد را در افغانستان دارند؛ اما توزیع غیرمتوازن منابع در این کشور، منجر به عقب‌گرد در ساحات مختلف اجتماعی و اقتصادی شده است. افزایش اعتیاد نتیجه‌ی تراژیدی یک جنگ نافرجام است.
