نویسنده: زهرا اکبری
کودکان، در سنین مختلف، رفتارهای مختلفی دارند و لجبازی کردن نیز یکی از رفتارهایی است که ممکن است کودکان در مراحل رشد خود داشته باشد. نحوه‌ی صحیح برخورد با کودکان لجباز، نیاز به کسب مهارت و آگاهی در این زمینه دارد.
کودکانی که لجبازی و نافرمانی می‌کنند، سعی می‌کنند از دستوراتی که از سوی بزرگترها صادر می‌شود، سرپیچی کنند و نظر آن‌ها را نادیده بگیرند. آسیب رساندن به خود یا دیگران از طریق گاز گرفتن، ناسزا گفتن، گریه کردن و این گونه رفتارها، از جمله کارهایی است که کودکانی که لجبازی می‌کنند انجام می‌دهند؛ همچنین معمولا افرادی که لجبازی و نافرمانی می‌کنند، افرادی با اعتماد به نفس پایین و دارای خلق افسرده استند.
اگر کودک، نشانه‌های بالا را داشت، می‌توان گفت که لجبازی و نافرمانی می‌کند و توصیه می‌شود والدین برای درمان و کاهش لجبازی کودکان از راهکارهایی که در ادامه گفته می‌شود، استفاده کنند. اگر همچنان لجبازی فرزندتان ادامه داشت، می‌توانید از راهنمایی‌‌‌های روان‌شناسان متخصص برای کاهش نافرمانی‌های کودکان تان استفاده کنید.
کودکان، در سنین مختلف لجبازی‌هایی دارند؛ ولی نوع این لجبازی‌ها متفاوت است؛ مثلا کودکانی که بچه‌ی اول خانواده استند، خصوصیات فرزند اول را دارند و به دلیل تربیت در بهترین شرایط و فراهم بودن امکانات رفاهی بیشتر از سایر فرزندان، ممکن است لجبازی کنند و برای خواسته‌های شان پافشاری کنند؛ اما فرزندان دیگر خانواده لجبازی کمتری نسبت به فرزند اول خانواده دارند و این مسأله گاهی مشکل‌ساز می‌شود و والدین از لجبازی کودک خود درمانده می‌شوند و نمی‌دانند چه برخوردی باید با فرزند خود داشته باشند.
عوامل زیستی نیز در بروز لجبازی کودکان مؤثر است و عوامل ژنتیکی، مصرف دارو، مبتلا بودن به بیماری خاص، خستگی، گرسنگی، تشنگی، کم‌خوابی و مبتلا بودن به اختلالات روانی مثل ADHD. عوامل محیطی و روانی نیز ممکن است در بروز لجبازی کودکان نقش داشته باشد که شامل آگاه نبودن کودک از درست یا نادرست بودن رفتار خود، داشتن والدین حساس و کمال‌گرا، کمبود محبت کودک، وابستگی شدید کودک به دیگران، ضعیف بودن والدین که باعث می‌شود کودکان در لجبازی و نافرمانی شدت بگیرند و برای رسیدن به خواسته‌های خود پافشاری کنند.
علت و درمان لجبازی در کودکان ۲ تا ۳ ساله
کودکان در سن ۲ تا ۳سالگی، تقریبا کنجکاو و غیر قابل پیش‌بینی استند. آن‌ها تمایل دارند از طریق مشاهده و تجربه، در باره‌ی برخی از اتفاقات اطلاعات کسب کنند و ممکن است در این مسیر با مقاومت والدین و اطرافیان مواجه شوند و دست به لجبازی بزنند. از عوامل دیگری که باعث بروز لجبازی در کودکان می‌شود، می‌توان به توقعات غیر منطقی والدین، که باعث می‌شود از کودک خود فراتر از توانایی‌هایش انتظار داشته باشند و فرزند شان را تحت فشار قرار دهند. در واقع همه چیز بستگی به این دارد که والدین کدام یک از سبک‌های فرزندپروری را انتخاب کرده‌اند.
علت لجبازی در کودکان ۴ تا ۵ ساله
کودکان ۴ تا ۵ساله، معمولا برای این که بتوانند خودشان را ثابت کنند و تا حدودی به استقلال برسند، ممکن است گاهی لجبازی‌هایی داشته باشند. البته این رفتارها جزئی از مراحل رشد کودکان است و طبیعی است. جلب توجه اطرافیان به وسیله‌ی لجبازی، یکی دیگر از کارهایی است که ممکن است کودکان انجام می‌دهند. گاهی اوقات نیز به دلیل نوع تربیت والدین ممکن است کودکان دست به لجبازی بزنند و نافرمانی کنند؛ زیرا برخی از والدین تمایل دارند روی فرزند خود تسلط کامل داشته باشند و در تمام امور فرزند خود دخالت کنند و فرصت کافی به فرزند خود برای انجام دادن کارهایش نمی‌دهند که نتیجه‌ی آن، لجبازی کودکان و نافرمانی آن‌ها می‌شود.
همچنین خستگی و گرسنگی، از دلایل دیگر لجبازی کودکان است و کودکان زمانی که خسته و بی‌حوصله می‌شوند، ممکن است برای موضوعات مختلفی لجبازی کنند. داشتن بیماری‌های خاص مثل ADHD نیز در بروز لجبازی کودکان مؤثر است. دلایل دیگر لجبازی در کودکان ۴ تا ۵ساله، کمبود توجه، تقلید از دیگران و تولد نوزاد جدید به گونه‌ای که کودک حسادت خود را به صورت لجبازی نشان می‌دهد، می‌باشد.
علت لجبازی در کودکان ۶ تا ۷ ساله
کودکانی که در سن ۶ تا ۷سالگی قرار دارند، معمولا برای دریافت محبت از سوی دیگران، یاری و کمک خواستن از دیگران، داشتن احساس قدرت و تسلط بر دیگران و حتا جلب توجه دیگران ممکن است در برخی موقعیت‌ها دست به پرخاشگری بزنند و لجبازی کنند. والدین و اطرافیان کودک، می‌توانند با تشخیص علت پرخاشگری کودکان، واکنش مناسبی در برابر لجبازی کودکان داشته باشند.
در شماره بعدی به روش‌های کاهش لجبازی در کودکان خواهیم پرداخت.
