نویسنده: حلیمه دیبا
خطبهی نماز جمعه در آغازین روز از آخرین ماه سال ۱۳۹۹ با سخنان بیشرمانهای از مولوی مجیبالرحمان انصاری، حساسیتهایی را در جامعه برانگیخت. این چندمین باری است که سخنان ملا انصاری سرخط خبرهای افغانستان شده است. او مدام تلاش کرده با ابرازنظرهای جنجالی بر سر زبانها بیافتد.
اینبار اما او پا را فراتر گذاشته و به تمام کسانی که به هر نحوی از نظام جانبداری میکنند، به شمول کارگزاران ملکی و نظامی را مرتکب جنایت و گناه کبیره دانسته است. این اظهارات در حالی بیان میشود که همهروزه نیروهای دفاعی و امنیتی برای برپایی صلح و امنیت در این خاک تلاش میکنند.
توهین به نیروهای امنیتی و نفی آنها خلاف قانون اساسی کشور است. نیروهایی که در جبهههای دفاع از ارزشها و ناموس کشور جانهای شیرین خود را فدا کرده و در شرایط کنونی تنها کسانی که از مردم در برابر دهشتافکنی و ددمنشی و توحش دفاع میکنند، همانهاییاند که در سایه حضورشان مولوی انصاری با خیال آسوده سخنرانی میکند و آنها را ازجمله یهود و نصارا و ظالم میخواند.
اگر به گذشتهی سخنرانیها و اظهارنظرهای مجیبالرحمان انصاری نگاهی بیاندازیم، بیشتر از اینکه او یک طلبه فاضل و یا عالم عامل باشد، به طلبهای پوپولیست میماند که افزون بر عوامگرایی، جریانهای عوامگرایانه را با منظور و آرمانی مشخص هدایت میکند. هنگامی که اظهارنظرهای او درباره اینکه شیعهها از بدنه حکومت جدا شوند، عملاً کتلهی عظیمی از مردم افغانستان را مورد هدف قرار داد که برخی از آنها همشهریان خودش در هرات بودند. او باری حضور زنان را در اجتماع به دیده حقارت دید و آنها را به خانهنشینی توصیه کرد.
مولوی انصاری دیدگاههای شرمآور بسیاری را تا کنون مطرح کرده که هیچکدام از سوی دستگاههای عدلی و قضایی پیگری نشده است. دید تنگنظرانه او که تمام امکانات را برای بخشی از اجتماع میخواهد و بقیه را طفیلی میپندارد، در گذشتههای دور بارها تکرار شده که نتیجهای غیر از سرنگونی نظامهای خودکامه نداشته را تداعی میکند؛ دیکتاتورهایی که هرازگاهی در بین جامعه میدرخشند و بعد از مدتی قضاوت و حکمیت عقلهای سلیم آنها را سرنگون میکند.
ملای مسجد گازرگاه هرات، در بخشی از تیوری تأمین امنیت خود، حذف شیعیان را از بدنه حکومت پیششرط اصلی آمدن امنیت در افغانستان میداند. همهروزه اقشار مختلف جامعه به شمول زنان، کودکان، مردان و همه موردحمله گروههای هراسافکن قرار میگیرند و در معامله کثیف قدرت افغانستان همهی اقوام و اقشار جامعه متضرر میشوند و جانهای شیرینشان را از دست میدهند؛ اما ذهن سطحینگری که پشت این سخنان پنهان شده با هر وزش نسیم همراهان معلومالحالی را به دنبال خود میکشاند. بدون شک همراهی با باد نتیجهای جز سرگردانی ندارد.
شوربختانه، برخوردی که باید، با این سخنان ملای مسجد گازرگاه صورت نگرفت و به چند بیانیه در مطبوعات چاپی، رسانههای تصویری و مجلس نمایندگان به آن بسنده و سرپوش گذاشته شد. سخنان والی هرات نشانههایی از بهکارگیری فرهنگ معافیت در افغانستان را نشان میدهد که با وجود داشتن ثبوت و محرز بودن جرم در مقابل مجرمین، سکوت اختیار کردهاند و ملاحظات سیاسی و قومیتی را بر اجرای قانون مقدم دانستهاند.
حساسیتی که از طرف والی هرات، امنیت ملی و دیگر ارگانهای امنیتی درباره سخنان تازه مولوی انصاری بیان شده است اگر بهصورت دقیق موردبررسی قرار گیرد، میتواند نقطه عطفی در ختم فرهنگ معافیت و پذیرش مسئولیت سخنانی که از هر جایگاهی زده میشود، باشد.
سخنان مجیبالرحمان انصاری چراغ سبزی برای تمویلکنندگان تروریسم منطقهای که مرکز توجه آن افغانستان است، بود. او با پروژههای کوتاهمدتش گروههای تروریستی را بهطرف خود معطوف میدارد که در جریان فعالیتها و نظرات همسویانهاش با آنها قرار گیرند و بخشی از هزینههای جنگ را بهطرف او هدایت کنند. ملا انصاری، منطقه گازرگاه را که زمانی مهد تصوف و اسلام معتدل و زادگاه اولیای پاک خدا بود، به منطقه خودمختاری تبدیل کرده که حتا اوامر حکومت مرکزی را میتواند در آنجا به چالش بکشد و احکام موردنظر خود را به نام اسلام پیاده کند.
هرات بهعنوان مکانی که اندیشه معتدل اسلام را به شبهقاره هند و ماوراءالنهر صادر کرد، شهرت جهانی دارد. ازاینرو، هرات کعبه آمال عارفان و سالکان است. حیف است که افکار بدوی و زشتی مانند سخنان مولوی انصاری اعتبار و حیثیت هرات و هراتیان عزیز را خدشهدار کند.