از چندی به این سو، کارمندان ادارهی شهرداری کابل را میبینم که خانههای شهر را شمارهگذاری می کنند. در زندگی شهری، به دلیل تراکم بیش از اندازهی جمعیت و زیاد بودن منازل شمارهگذاری خانهها یکی از مهم ترین ویژگی زندگی شهری است و از سویی هم برای آمارگیری جمعیت این کار ضروری مینماید.
با این حال تا هنوز شمار زیادی از خانههای شهر در ناحیههای مختلف شهر شماره گذاری نشده است. در افغانستان به ویژه در کابل، برای یافتن نشانی یا خانهی که مقصد مان باشد، شهروندان گاهی ناچار اند حتا ساعتها در خیابانها، کوچه و پسکوچهها سرگردان شوند.
برای یافتن آدرسی که تاحال به آن نرفته ایم باید هردقیقه به شمارهی فرد آدرس دهنده تماس بگیریم، یا از مردم محل، نشانی خانهی را که به دنبالش استیم بپرسیم.
این تنها شهروندان نیستند که همواره برای دریافت نشانی و یا محل مورد نظر خود ناچار اند، سرگردان شوند، بلکه پسترسانهایی که در کابل و یا دیگر ولایتهای افغانستان فعالیت میکنند، نیز در نشانییابی، همین مشکل را دارند.
در بسیاری موارد، شماری از بستههای پستی به دلیل نیافتن نشانی از سوی این پسترسانها مسترد میشود. در افغانستان، ۴۶۳ پُستخانه وجود دارد که از این میان، بیست پُستخانهی آن در کابل مصروف خدمات رسانی به مردم است؛ با این حال، به دلیل شمارهگذاری نشدن خانهها، نام گذاری و شماره گذاری دقیق خیابانها و کوچهها؛ شمار زیاد افغانستانیهایی که در بیرون از کشور زندگی می کنند، برای رساندن بستههایی که برای دوست شان میخواهند بفرستند، منتظر میمانند تا یکی از دوستان شان به افغانستان سفر کند و همین طور بر عکس آن.
در حالی که با استفاده از خدمات پستی میشود به آسانی، از یک کشور به کشور دیگر بستههای ارسالی را فرستاد؛ اما به دلیل مشکل در یافتن نشانی محل مورد نظر، هنوز هم شمار زیادی از افغانستانیها نمیتوانند از خدمات پستی بهره بگیرند.
نرگس مومند، سخنگوی شهرداری کابل میگوید: «از یک سال به این سو، شماره گذاری خانهها آغاز شده که در دو مرحله صورت میگیرد تا در آدرس یابی برای شهروندان، دیگر مشکل نباشد».
با این که روند شماره گذاری خانهها از سال قبل آغاز شده؛ اما تاحال کار آن تمام نشده و محلهای زیادی برای پوشش این کار باقی مانده است.
کار نصب پلاک نمبرها در ناحیهی اول و دوم جریان دارد، این پلاک کاردها به دو زبان ملی دری و پشتو و به زبان بینالمللی (انگلیسی) نوشته شده است. کار شماره گذاری خانهها و جادهها در ناحیهی ششم، هفتهی گذشته آغاز شده است.
شمارهگذاری خانهها و نامگذاری کوچهها تا اندازهی ممکن، نشانی یابی را برای همه آسان میکند، مشروط بر این که کار شمارهگذاری و نامگذاری به گونهی حرفهای انجام گیرد.
افغانستان، هفتاد و هفت سال پیش (۱۹۳۰) عضویت اتحادیهی جهانی پست را کسب کرده است؛ اما نبود سیستم نامگذاری و شمارهگذاری خانهها، کوچهها و خیابانها ، کار پسته رسانی را در افغانستان دشوار کرده است.
اخیرا برخی از محلهها و ناحیههای شهر کابل از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ نامگذاری شد؛ اما مردم هنوز بیشتر از نام های قدیمی این محلها استفاده میکنند که بیشتر مشابه به هم و غیر منظم است.
در سایر شهرهای افغانستان هم قرار است برنامهی نامگذاری خیابانها و جادهها به تازگی آغاز شود؛ اما آنچه عملی کردن این طرح یعنی نامگذاری جادهها و محلهها را دشوار میکند، نبود یک نقشهی کامل در بسیاری از شهرهای افغانستان به شمول پایتخت است.
در افغانستان کوچهها و جادهها در درازای تاریخ، از سوی مردم محل نامهایی را به خود گرفته اند و به همان نام نیز یاد می شوند؛ با این که از سوی نهادهای مسؤول نامگذاری شده اند که این کار کار پسته رسان هارا دشوار کرده است.
بسیاری از بستههای پُستی به دلیل نبود نشانیهای دقیق، از سوی شرکت پستی مسترد میشود که نمایانگر مشکل جدی مردم به دلیل نبود سیستم منظم زندگی شهری به ویژه نبود نامگذاری خانهها و کوچهها است.
پس از نامگذاری خانهها، نامگذاری کوچهها و جادهها برنامهی دوم شاروالی کابل این است که نامگذاری خانهها را شروع کند.
در نهایت شمارهگذاری و نامگذاری خانهها، کوچهها و خیابانها مهمترین و از سویی هم ابتداییترین کار شهرداری است که برای سهولت مردم باید آن را انجام دهد؛ اما شهرداری کابل که سال گذشته به این کار شروع کرده تا هنوز آن را به پایان نرسانده است.