نویسنده: زهرا اکبری
بهترین تعداد فرزند برای خانواده چند نفر است؟ اگر از نسل‌های قبلی بپرسیم خیلی راحت می‌گویند چهار پنج تا بچه خوب است. اجداد ما در خانواده‌هایی بزرگ شدند که داشتن شش یا هفت بچه قد و نیم قد چیزی عادی بوده؛ چرا که آن زمان هر فرزند یک نیروی کار محسوب می‌شده است. تعداد فرزندان عرف مشخصی ندارد و امری نسبی است و به عواملی همچون شرایط خانواده بستگی دارد. برخی از زوجین ترجیح می‌دهند که تنها یک فرزند داشته باشند در حالی که برخی‌ها با داشتن سه فرزند همچنان دوست دارند که خانه‌ی شان شلوغ‌تر باشد! از جمله این شرایط می‌توان به وضعیت مالی، موقعیت اجتماعی، سلامت روان و غیره اشاره کرد.
زمان و سن مناسب برای بچه‌دار شدن از مسائل مهمی است که خوب است قبل از این که زوجین تصمیم به بچه‌دار شدن بگیرند، به برخی نکات توجه کنند تا بتوانند فرزندان سالم و موفق تربیت کنند. در این جا به مهمترین این عوامل اشاره می‌کنیم.
وضعیت مالی و اقتصادی، شرایط تمامی افراد یک خانواده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. طبیعی است که خانواده باید بتواند تمام نیازهای فرزندان همچون مسکن، تغذیه، پوشاک، آموزش، تفریح و غیره را فراهم کند. اگر تعداد فرزندان متناسب با وضعیت مالی باشد، تربیت و امکانات بهتری نصیب فرزندان خواهد شد. خانواده‌ای که در تنگنای مالی باشد با تعداد فرزندان بیشتر مشکلات زیادتری خواهد داشت.
والدین باید با همدیگر هماهنگ و سازگار باشند. لازمه‌ی تربیت صحیح فرزندان، والدینی است که با هم هماهنگ باشند و از یکدیگر حمایت کنند. در صورتی که زوجین با هم مشکلات جدی داشته باشند، پس از تولد فرزندان مشکلات شان چند برابر خواهد شد. می‌دانیم که نقش سلامت روان در خانواده انکارناپذیر است. والدینی که از نظر روانی شخصیت سالمی داشته باشند می‌توانند فرزندان متعادلی پرورش دهند. همچنین والدین باید ویژگی‌هایی همچون صبر، بردباری، سلامت روانی و از خودگذشتگی داشته باشند تا بتوانند فرزندان شان را به خوبی تربیت کنند. بهتر است والدین پیش از بچه‌دار شدن مشکلات شخصیتی خود را حل کرده باشند. والدین می‌توانند با مطالعه و مشورت با متخصص با مهارت‌های تربیتی و سبک‌های فرزندپروری آشنا شوند.
همان طوری که گفته شد، تعداد مناسب فرزندان به عوامل مختلفی بستگی دارد. برخی از خانواده‌ها حتا یک فرزند را نیز نمی‌توانند به خوبی تربیت کنند و بعضی حتا پنج فرزند را نیز به بهترین نحو ممکن بزرگ می‌کنند؛ اما به طور کلی می‌توان گقت که در جامعه‌ی امروز، داشتن حداقل دو فرزند خوب و مطلوب است؛ چرا که فرزندان با یکدیگر بزرگ می‌شوند و تا حدی نیازهای یکدیگر را بر طرف می‌کنند. در این شرایط فرزندان می‌توانند با هم تعاملات اجتماعی را بیاموزند و برای ارتباطات بیشتر لزوما نیازی به ارتباط با سایر خانواده‌ها نیست.
امروزه بسیاری از خانواده‌ها به دلایل مختلف ترجیح می‌دهند که تنها یک فرزند داشته باشند. به طور کلی تک‌فرزندی مشکل و اشتباه تلقی نمی‌شود؛ اما با توجه به شرایط اجتماعی و نیازهای روحی و روانی فرزندان، بهتر است که بچه‌ها برای خود همبازی و دوستی داشته باشند که با هم بزرگ شوند و احساس تنهایی نکنند. معمولا در خانواده‌های سه نفره، فرزندان احساس تنهایی می‌کنند؛ چرا که به هر حال آن‌ها نیاز دارند بعد از سن بلوغ از خانواده جدا شده و با همسالان خود وقت بگذارنند. نکته‌ی دیگر این که تک‌فرزندی برای والدین دغدغه، مسؤولیت و توجه بیشتری به همراه دارد.
البته این مسأله را در نظر داشته باشید که تک‌فرزندان هیچ گونه مشکل رشدی ندارد و حتا با در نظرگرفتن توجه زیادی که از طرف والدین دریافت می‌کنند، مهارت‌های هوشی بیشتری به دست می‌آورند.
تعداد مناسب فرزندان به سبک زندگی پدر و مادر مربوط است و هیچ کس نمی‌تواند والدین را به تک‌فرزندی یا چند فرزندی وادار کند. این انتخاب در نهایت به عهده‌ی والدین است؛ اما بهتر است که والدین قبل از تصمیم‌گیری دقت و توجه کافی را داشته باشند و علاوه بر مسائل مالی، به جنبه‌ی اجتماعی و عاطفی فرزندان نیز فکر کنند. والدین می‌توانند از طریق صحبت با خانواده‌های مختلف و یا صحبت با مشاور، از مزایا و معایب تک‌فرزندی و چندفرزندی مطلع شوند و با توجه به آن تصمیم نهایی را بگیرند.
