نویسنده: زهرا اکبری
برای هر پدر و مادری، لازم است تا در مورد چگونگی خوابانیدن کودک شان آگاهی داشته باشند و بدانند که کدام روش مناسبتر است؛ برای زمانی که فرزند شان گریه، فریاد، لجبازی و یا بازیگوشی میکند و تمایلی ندارد برای خوابیدن. در خانوادههای افغانی، بارها شاهد این استیم که پدر و مادر اگر در چنین مواقعی قرار میگیرند، با کودک شان بدرفتاری میکنند و بیشتر مورد لتوکوب قرار میدهند.
تقریبا همهی والدین، مشکلاتی را در زمینهی خواباندن کودک شان، به خصوص در سنین پایینتر از چهارسالگی تجربه میکنند. اگر شما نیز در این مسأله با چالشهایی روبهرو شده اید، بهتر است ابتدا شرایط محیط را هنگام خواباندن کودک در نظر بگیرید.
۱– تلاش کنید کودک تان را در زمان مشخص بخوابانید
نداشتن یک برنامهی خواب منظم برای کودکان، از مهمترین اشتباههای والدین میباشد. برخی والدین تا زمانی که خود شان نخواهند بخوابند، فرزند شان را به رخت خواب نبرده و یا زمان خواب شان با مهمانیها، گردش و مسافرتهای شان نمیتواند منظم باشد.
۲– تلاش کنید برای خوابیدن کودک او را تکان ندهید
درست است که تکان دادن کودک در گهواره، کالسکه یا در آغوش، میتواند منجر به آرام شدن او شود؛ اما سعی کنید از این حرکت تنها به مدت کوتاه برای آرام کردن او استفاده کنید نه برای خواباندن؛ چرا که کودک نسبت به این حرکات عادت کرده و دیگر در شرایطی متفاوت نمیتواند به خواب رود.
۳– تلاش کنید حواس طفل تان را موقع خواب پرت نکنید
وسایل موسیقیدار یا چراغ خوابهای جذاب، همان طور که ممکن است به خواب آرام کودک کمک کند؛ اما از طرف دیگر میتواند منجر به هوشیارتر شدن و حواسپرتی او شود.
۴– تلاش کنید به محض گریه کردن کودک او را بغل نکنید
وقتی کودک تان شروع به گریه میکند، فورا دستپاچه نشوید. شاید شما به محض گریهی کودک، تمایل داشته باشید که فرزند تان را بغل کنید و به او شیر بدهید یا پوشکش را نگاه میاندازید؛ اما با همهی این رفتارها، فرزند تان را از این فرصت محروم کرده اید که بتواند خودش برای آرامسازی خود تلاش کند و این کار را یاد بگیرد.
علل بیخوابی در کودکان
اگر با وجود تمام کارهایی که انجام میدهید، باز هم کودک تان راحت به خواب نمیرود؛ چرا که بیخوابی کودکان مانند بزرگسالان میتواند دارای عللی جدی باشد. مسلما با آگاهی از این دلایل، میتوان به خواب رفتن کودک را تسهیل کرد.
۱-احساس کاذب والدین
شاید شما معتقد باشید که فرزند تان ساعات خواب کافی ندارد و دچار بیخوابی شده است؛ اما بیخوابی نوزادان، در واقع احساسی است که پدر و مادر دارند. میزان خواب کودکان در سنین مختلف تفاوت دارد.
۲– گرمازدگی
یکی از مسائلی که در مشکلات خواب کودکان تأثیر به سزایی دارد، گرما است. بیشتر خانوادهها به خنک شدن دما حساس استند و به محض این که هوای خانه سرد شد و بچه سرفه کرد، تصور میکنند او سرما خواهد خورد. برای همین، محیط کودک همیشه گرم است و بدن او به دلیل گرما، آب بیشتری از دست میدهد؛ در نتیجه نوزاد همیشه کلافه، بیقرار و ناآرام است.
۳– تأمین انرژی کافی با خواب کمتر
تعداد زیادی از افراد به طور ذاتی کمخوابتر از دیگران استند؛ اما نوزادان و کودکان، معمولا بالای ۸ تا ۱۰ ساعت به خواب نیاز دارند. به طور معمول، بچههای کمخواب با کمترین میزان خواب انرژی بدن شان تأمین میشود و نیازی به خواب بیشتر ندارند. به همین دلیل گفته میشود که بچهها را نباید خواباند و خواب باید به سراغ آنها بیاید.
۴- وجود مشکلات سلامتی
اگر با وجود فراهم بودن همه شرایط، کودک شما ساعات خواب کمتری دارد و در عین حال از انرژی کافی نیز برخوردار نیست، شما باید به دنبال علتهای دیگری برای آن باشید. در واقع، مشکل دیر به خواب رفتن میتواند حاکی از وجود یک مورد غیر عادی باشد. برای مثال، عفونت ادراری یا عفونت گوش، باعث میشود که سیستم عصبی نوزاد مختل شود. همچنین وجود مشکلاتی نظیر کمآبی، نفخ شکم، دلدرد، گرسنگی و عواملی از این دست، میتواند خواب نوزاد را تحت تأثیر قرار دهد. بنا بر این، نوزادی که روند خوابش خوب بوده؛ اما حالا به هم خورده و یا بچهای که کمخواب بوده و حالا کمخوابتر شده، باید معاینه و بررسی شود تا مشکلش تشخیص داده شود.