در افغانستان چند سالی میشود که لدو به پرطرفدارترین بازی میان شهروندان تبدیل شده است؛ به نحوی که از کودک گرفته تا جوان و میانسال؛ همهی افراد جامعه به این بازی کمپیوتری مبتلا شده اند.
لدو بازیای که هم می شود آنلاین و یا در خانه با دوستان و اعضای خانواده بازی کرد.
این بازی برای بار نخست توسط جوزیف فریدریش در آلمان ساخته و به دیگران معرفی شد. در کشورهای همسایهی ما به این بازی منچ می گویند که از اسم آلمانی آن مشتق شده است؛ اما در این اواخر لدو جای این که بازی ای برای سرگرمی کوتاه باشد، به بیماری ساری بدل شده است که روز تا روز در جامعه گسترش پیدا میکند.
این بازی از زمانی که وارد تلفونهای هوشمند شده است؛ به میزان مبتلایان به آن نیز افزوده شده است. در این بازی، بازيکن با ضربهی انگشت روی صفحهی تلفون خود یکی از عددهای یک تا شش را به طور تصادفی به دست میآورد و پیوسته تلاش میکند تا با پیش بردن لدوهای مختلف، پیروزی را از آن خود کند. در این بازی، هر بازیکن تلاش میکند زودتر از دیگران بازی را کند و پیروز شود.
روش این بازی طوری است که به میزان جذابیت آن میافزاید؛ به طوری که گاهی واقعا نمیشود نتیجهی بازی را پیشبینی کرد. شخصی که به احتمال بالای ۹۰ در صد پیروز بازی باشد، ممکن بازندهی میدان شود. این ویژگی لدو باعث میشود آنهایی که در این بازی وارد هم نیستند، با دیدن آن علاقهمند شوند و با چند بار بازیکردن بیشتر به آن علاقه گرفته و با تکرار آن چند روز پشت سر هم به آن معتاد شوند.
استفادهکنندگان دایمی لدو، برای این که از بازی دلسرد نشوند، برای ادامهی آن و ایجاد جذابیت در بازی؛ شرطبندی را نیز جزو لدو کرده اند؛ به طوری که طرفین کم از کم برای صد افغانی یا بیشتر از آن برای برد در بازی شرطبندی میکنند و شخصی برندهی بازی است که از دیگر طرفهای بازی، پول از پیش تعیین شده را دریافت میکند. بازیهای کمپیوتری و انترنتی به اضافهی این که یک نوع سرگرمی و گذراندن وقت است؛ اما استفادهی مداوم و بیرویهی آن باعث بروز مشکلهای روانی مثل افزایش استرسها و مصرف زیاد قند در بدن میشود که بدن را به کمبود انرژی مواجه میکند.
از سویی هم استفادهی مداوم و بیرویه این بازیها باعث میشود که فرد، زمان زیادی را در این بازیها گذرانده و به همان اندازه زمان بیشتری را برای درمان خستگی ناشی از این بازیها بگذراند؛ اینطوری ما به خودی خود همهی زمان ما را بدون استفادهی مثبت از دست میدهیم.
با تجربهای که از زندگی چند سال اخیر در کابل داشته ام، به راحتی میتوانم بگویم که این بازی در میان طیفهای مختلف جامعه طرفداران و استفادهکنندگان خود را دارد و روز تا روز به میزان مبتلایان آن افزوده میشود. دآنشاموزان، دانشجویان، کارمندان ادارههای دولتی، مردمان عادی، کسبهکاران، همه و همه، به نحوی در روزمرهگیهای شان با این بازی درگیر استند. آنچه تا حالا گفته ام، به این معنی نیست که هیچگاهی لدو و یا دیگر بازیهای انترینتی و کمپیوتری را بازی نکرد.
دریافتهای روانشناسان، نشان میدهد که استفادهی درست و مناسب از بازیهای کمپیوتری؛ برای تقویهی دید و سرعت عمل مفید است؛ اما استفادهی بیش از اندازهی بازیهای کمپیوتری و تصویری مثل لدو، باعث ایجاد پرخاشگری و عصبانیتهای ناگهانی در شخص استفادهکنندهی آن میشود و از سویی هم استفادهی زیاد از لدو در شب باعث اختلال در خواب میشود. برای سلامت جسم و ذهن، نیاز است تا میان تفریح و انجام کارهای مهم توازن ایجاد شود و برای دوام زندگی سالم این توازن پیوسته باید حفظ شود.