تمسخر یا طعنه در لغت به معنای به کاربردن کلمات ناشایست برای تخریب و تحقیر دیگری است. اثرات منفی مسخره کردن مخصوصا روی کودکان میتواند تا بزرگسالی ادامه پیدا کند. در سنین نوجوانی به خصوص در پسران، تمسخر همدیگر به عنوان یک تفریح و سرگرمی شناخته میشود و همین موضوع باعث دور شدن اطرافیان و نداشتن دوست صمیمی میشود.
در برخی موارد آنها با این کار سعی در پنهان کردن شخصیت معیوب خود دارند و عیبهای خود شان را به دیگران نسبت داده و به آنها میخندند. شوخی کردن با مسخره کردن متفاوت است و میتواند اثرات مثبت بگذارد؛ اما مقدار زیاد آن، روابط را از بین میبرد. رعایت محدودیتها در شوخی کردن با دیگران و پرهیز از به کاربردن کلمات تمسخرآمیز در ارتباط با دیگران، ضروری است.
ایجاد احساس تمسخر در دیگران آسیبهای زیر را به دنبال دارد:
۱- مسخره کردن و آسیب به روابط
بدیهی است که مسخره کردن چیزی فراتر از شوخیهای عادی است و میتواند باعث تخریب روابط دوستی و عاطفی شما شود. فردی که مورد تمسخر قرار میگیرد از کسی که او را مسخره کرده، دوری میکند. اگر این اتفاق بین زن و شوهر و یا روابط طولانیمدت بیفتد، میتواند به جدایی عاطفی منجر شود.
۲- منفی شدن چهرهی فرد در مقابل دیگران
۳- فردی که دائما دیگران را مسخره میکند، به تدریج از سوی آنها طرد شده و منزوی میشود. هیچ کس دوست ندارد با کسانی در ارتباط باشد که دائما از تخریب شدن و تحقیر شدن در مقابل شان احساس ناامنی میکند.
۴- بیاعتمادی
کسی که دیگران را مسخره میکند به عنوان فردی غیر قابل اعتماد شناخته میشود. فردی که دائما به دنبال عیب دیگران است، معمولا عیبهای خودش را نادیده میگیرد؛ بنابراین، دیگران از ترس این که ضعفها و اشتباهات خود را به آنها بازگو کنند و او آنها را در مقابل خودش یا دیگران مسخره کند، به آنها نزدیک نمیشوند و هیچوقت دوستی صمیمانه با آنها برقرار نخواهند کرد.
۵- تخریب عزت نفس دیگران
بزرگ کردن اشتباهات و عیبهای دیگران، باعث شکسته شدن غرور و خدشهدار شدن احساسات آنها میشود. فردی که مورد تمسخر قرار میگیرد، ممکن است این تمسخرها را پذیرفته و دائما به آنها فکر کند و تمسخرها را به عنوان ویژگی شخصی خود بپذیرد. به مرور زمان عزت نفس و اعتمادبهنفس او تخریب شده و اثرات منفی در زندگی او خواهد داشت. فرد مورد تمسخر بهتر است در جهت افزایش اعتمادبهنفس خود کاری کند؛ چرا که تغییر دیگران کار آسانی نخواهد بود.
برخورد با فردی که دیگران را مسخره میکند
اگر کسی در روابطش با دیگران از تمسخر استفاده میکند و به شما آسیب میزند، لازم است این موضوع را حل کنید و از آسیبهای آن جلوگیری کنید. اگر این افراد سعی میکنند با مسخره کردن شما را از بین ببرند یا عقب برانند، باید به آنها نشان دهید که اشتباه کرده اند و با این کار به دنبال اعتبار و جلب توجه برای خود استند. در اینجا ما برخی از گزینههایی که میتوانید در مقابله با این افراد به کار ببرید را، ذکر میکنیم:
۱- حرفهای شان را نپذیرید
یکی از راهها این است که از پذیرفتن نظرات ناراحتکننده و ناپسند آنها خودداری کنید. به جای آن سعی کنید حقیقت و واقعیت را جایگزین کنید. شما میتوانید به او نشان دهید که از صحبتهایش ناراضی استید و ممکن است او را ترک کنید. تمسخر برای جلب توجه دیگران است، پس اگر افراد به مقصود خود نرسند، احتمالا از این رفتار دست برمیدارند.
راه دیگر برای نادیده گرفتن افرادی که دیگران را مسخره میکنند، این است که به طور کامل به نظر ناپسند آنها بیتوجهی کرده و مسیر گفتوگو را به طور کلی تغییر دهید. در این صورت این پیام را به آنها میدهید که از دست او و شوخیهایش خسته شدید و هر لحظه ممکن است او را هم مثل حرفهایش نادیده بگیرید.
۲- پاسخهای متقابل
یکی دیگر از راههای مقابله با این افراد، برگرداندن حرفهای شان به خود شان است. اگر شما میتوانید از آنها جالبتر باشید و شوخیهای شان را به شکل مودبانه پاسخ دهید، او سعی میکند دیگر در مقابل شما این گونه صحبت نکند و با سادگی بیشتری ارتباط برقرار کند.
۳- سرزنش
شما میتوانید نظرات نادرست آنها را با یک پاسخ کوبنده؛ اما محترمانه، مورد سرزنش قرار دهید؛ مثلا در پاسخ به شوخی او بگویید چه کودکانه یا چه بیمزه بود. این که آنها را تهدید به طرد شدن بکنید، به شدت نگران شان میکند حتا اگر به روی خود نیاورند.