اگر این روزها سری به کوچه و خیابانهای شهر کابل بزنید، به محض برداشتن چند قدم، میبینید که شهروندی از روبهروی تان در حالی که قلادهی سگ (حیوان خانگیاش) را در دست دارد، از روبهروی تان میگذرد. این چیزی عجیب نیست. اگر به فرهنگ زندگی مردم افغانستان نگاهی دقیقتر بیندازیم، در خواهیم یافت از دیرباز موجودیت حیوانات خانگی در زندگی مردم افغانستان جایگاه به خصوصی را داشته و حتا در گاهی موارد مردم افغانستان از تربیت حیوانات خانگی به منظور سرگرمی استفاده میکنند.
باید گفت که حضور حیوانات خانگی در فرهنگ جامعهی افغانستانی، نشاندهندهی این است که حیوانات خانگی و انسانها ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. در زمانهای گذشته ارتباط با حیوانات بیشتر برای رفع نیازهای غذایی و کشاورزی بوده است؛ اما حال در دهههای اخیر داشتن حیوان خانگی بیشتر به دلیل تمایل و علاقهی افراد به آنها صورت میگیرد. داشتن حیوان خانگی همیشه موافقان و مخالفان خود را داشته است.
مزایای داشتن حیوانات خانگی
کاهش حس تنهایی:
انسان عصر حاضر بیش از هر چیز از تنهایی رنج میبرد. پیچیدگیها و پیشرفت تکنولوژی باعث شده انسانها کمتر برای تعامل با یکدیگر وقت بگذارند. به این ترتیب تنهایی به نوعی به بحران عصر امروز تبدیل شده است. داشتن حیوانات خانگی تا حد زیادی به افراد کمک میکند از احساس تنهایی رهایی یابند. افرادی که حیوان خانگی نگه میدارند، معمولا وابستگی زیادی به آن پیدا میکنند.
احساس آرامش:
پژوهشها نشان داده است، افرادی که حیوان خانگی نگه میدارند، اضطراب و فشار عصبی کمتری را تحمل میکنند. در واقع تعامل انسان با حیوان باعث کاهش تنشها و افزایش آرامش در آنها میشود.
اعتماد به نفس و مسؤولیت پذیری:
نگهداری و مراقبت از حیوان خانگی به طور مستمر باعث میشود فرد احساس مسؤولیتپذیری بیشتری کند. همچنین احساس مؤثر بودن در نگهداری از حیوان باعث میشود احساس ارزشمندی و اعتمادبهنفس فرد بیشتر شود.
کمک به بهبود اختلالات روانی:
مطالعات، حاکی از آن است که حیوانات میتوانند به بهبود علائم برخی اختلالات روانی کمک کنند. داشتن حیوان خانگی میتواند نشانههای افسردگی مانند احساس اندوه، گریه کردن، احساس بیارزشی، بیحوصلگی، خستگی، بیانگیزگی، بیعلاقگی و… را بهبود بخشد.
تأثیر بر فشار خون و سلامت قلب:
بر اساس برخی مطالعات، داشتن حیوان خانگی مثل سگ و پشک میتواند بر سلامت قلب مؤثر باشد. گفته میشود افرادی که حیوان خانگی دارند، کمتر به خاطر مشکلات قلبی به داکتر مراجعه کرده و کمتر دچار حملهی قلبی میشوند. همچنین فشار خون بالا در افراد دارای حیوان خانگی، تا حدی کمتر است.
افزایش عشق و محبت در خانواده:
در بسیاری موارد داشتن حیوانات خانگی باعث افزایش عشق و محبت در میان اعضای خانواده و به ویژه در کودکان میشود.
پیامدهای نگهداری از حیوانات خانگی
برخی محققان عقیده دارند که نگهداری از حیوانات خانگی میتواند معایبی برای سلامت افراد به خصوص کودکان داشته باشد. این معایب شامل موارد زیر است:
تشدید آلرژی:
کودکانی که حساسیت و آلرژی دارند، ممکن است با نگهداری حیوانات خانگی مثل سگ و گربه شدت آلرژی آنها بیشتر شود. در واقع تماس یا تنفس با مو یا بزاق حیوان میتواند باعث تشدید آلرژی و فعال شدن سیستم ایمنی بدن شود. حساسیت به حیوانات معمولا به صورت مشکلات تنفسی خود را نشان میدهد.
بیمار شدن بر اثر فضولات حیوان:
توکسوپلاسموز، نوعی بیماری انگلی است که در اثر پخش شدن فضولات حیوانات در محیط میتواند به انسان منتقل شود. انگل توکسوپلاسما بیشتر در گربهها و حیوانات ولگرد وجود دارد. در صورت خارج شدن حیوان از منزل و تماس با حیوانات ولگرد، احتمال آلود شدن آنها بیشتر میشود.
بیماریهای انگلی و باکتریایی:
یکی از باکتریهایی که میتواند از طریق سگ منتقل شود، کمپیلوباکتر نام دارد. این باکتری میتواند باعث ایجاد عفونتهای گوارشی و علائمی مانند، اسهال، تب، دردهای شکمی، تهوع و استفراغ شود. همچنین بیماری لپتوسپیروز از طریق باکتری لپتوسپیرا از سگ منتقل شده و باعث بروز علائم آنفولانزا مانند تب ناگهانی، سردرد شدید، سرخی چشمها، دردهای عضلانی و خستگی میشود.
توصیههایی برای نگهداری از حیوانات خانگی
• سعی کنید در مراقبتهای پزشکی مثل واکسن زدن دقت کافی را داشته باشید.
• پشک یا سگ را از اتاق کودک دارای حساسیت دور نگه دارید.
• پس از تماس با حیوان دستهای خود را مرتب بشویید.
• با گردگیری و جارو کردن مداوم خانه را همواره پاکیزه نگه دارید.
• در صورت وجود فضولات سگ یا گربه در حیاط یا باغچه حتما آن محلها را تمیز کنید به خصوص در مکانهایی که محل بازی و رفتوآمد کودکان است.
• مراجعهی منظم به دامپزشک جهت معاینه میتواند از بروز خیلی از بیماریها جلوگیری کند.