منبع عکس: Getty Images
منبع: The SPECTATOR
نویسنده: جیمز کوان، بنیانگذار مؤسسهی هلوترست
برگردان: عبدالرازق اختیاربیگ
دو هفته پیش، بنیاد خیریهای که من آن را اداره میکنم، بیشترین خسارت جانی را در تاریخ ۳۳سالهی خود تجربه کرد. هلوترست، در سال ۱۹۸۸ و پس از خروج نیروهای شوروی در افغانستان، تأسیس شد. دو سرباز انگلیسی، با توجه به تأثیرات مخرب ماین جاسازیشده و بمبهای منفجرناشده روی زندگی مردم، سازمانی را تأسیس کردند تا به مردانی که به سن جنگ رسیده اند، چگونگی خنثاکردن مواد انفجاری را آموزش دهند. از آن زمان تا اکنون، هلوترست، ۸۵۰ هزار ماینهای جاسازیشده را در ۲۴ ولایت افغانستان و دستکم ۱۴ میلیون ماین را در سراسر جهان، خنثا و زمین را از شر این ماینها پاک کرده است.
مؤسسهی هلوترست به حمایت انگلستان و سایر ملتها، تا اکنون، ۳ هزار و ۵۰۰ شهروند افغانستان را به عنوان ماینپاک استخدام کرده است. بسیاری از این افراد، پس از خروج طالبان با ما یکجا شدند و سلاح و تجهیزات خود را با یک فلزیاب و دستمزد قابل قبولی تعویض کردند. «ما تنها در جاهایی که مردم و باشندگان محل توافق داشته باشند، کار میکنیم؛ به همین دلیل است که ما با بسیاری از افرادی که در قدرت استند، گفتوگو کرده ایم.» با این که دو سال پیش، انگلستان، بودجهی هزار ماینپاک را کاهش داد، هلوترست هنوز ۲ هزار و۴۰۰ کارمند دارد که تعداد کمی از آن، از سوی انگلستان تمویل مالی میشوند. با وجود این کاهش قابل ملاحظه، ما هنوز کارمندان زیادی داریم و اکنون هم کارمندان ما بیشتر از نیروهای ایالات متحدهی امریکا در افغانستان است.
شام ۸ جون، دستکم ۱۱۰ ماینپاک در کمپی در منطقهای از ولایت بغلان خوابیده بودند. حوالی ساعت ۹:۵۰ شب به وقت محلی، گروهی از افراد نقابدار، وارد کمپ شدند و از کارمندانم خواستند، کسانی که جز اقلیتهای قومی و مذهبی استند را شناسایی کنند. پس از آن که نقابداران پاسخ منفی از آنها شنیدند، به گونهی بیرحمانه شروع به تیراندازی کردند که در نتیجهی آن، ۱۰ نفر در رخت خواب کشته شده و یک زخمی دیگر بعدتر در شفاخانه، جان باخت.
در ساعات نخست، گزارشهایی منتشر شد که طالبان را مقصر این رویداد دانستند؛ اما، نادرست بود. یک گروه محلی که بعضی وقتها با طالبان همسو بودند، تفنگداران را از محوطه بیرون کردند تا از تلفات بیشتر جلوگیری شود. گروه داعش، بعدا مسؤولیت این رویداد را به عهده گرفت. هرچند تصویر کلی از این رویداد وجود ندارد؛ اما، یک چیز مشخص است: افغانستان در میانهای از فصلی خونین دیگر تاریخ خود قرار دارد.
چند روز پیش از کشتهشدن کارمندانم، ۱۱ غیرنظامی به شمول دانشآموزان، در نتیجهی انفجار یک ماین کارگزاریشده در ولایت بادغیس جان باختند. قربانیان این رویداد وحشتناک، در کنار بیش از ۳ هزار غیرنظامیانی است که در جریان سال گذشته در افغانستان کشته شدند که تا هنوز سرخط رسانههای خارجی نشده است. دولت انگلستان، حق دارد که بابت آموزش دختران در افغانستان، به خود افتخار کند؛ اما برای این که کودکان در یک فضای مناسب و امن آموزش ببینند، نیاز است که ابتدا ثبات ایجاد شود و مسیرها و جادهها از وجود ماینها و بازماندههای جنگ، پاک شود.
قتلهای اخیر در بغلان، با واکنشها و محکومیتهای جهانی از جمله شورای امنیت سازمان ملل متحد و شاهزاده هری، یکی از حامیان هلو، روبهرو شد و همزمان، ما را برای ادامهی کار نیز محکمتر کرد. در حالی که ایالات متحدهی امریکا و ناتو، آمادگی میگیرند که به حضور بیستسالهیشان در افغانستان پایان دهند، هلو، همچنان مصمم است که برای نجات جان مردم در افغانستان بماند و کار کند. کاش میتوانستم حرف مشابهی را در مورد دولت انگلستان نیز بزنم؛ زیرا، به نظر نمیرسد که آنها برنامهی منظمی برای این کشور داشته باشند.
خلایی که با خروج نیروهای ناتو ایجاد میشود، از سوی بازیگران منطقهای که بیشترشان دوست انگلستان نیستند، پر خواهد شد. اگر انگلستان میخواهد که دو دههی گذشته واقعا ارزشمند باشد، اکنون نیاز به برنامهی منظمی دارد که بتواند از سازمانهای معتبری چون هلو استفاده کند. ماینروبی، نقش مهمی در ثبات دارد؛ زیرا، این کار از سوی دولت و طالبان پذیرفته شده است. از سویی هم، این میتواند راه درآمد خوبی برای کسانی باشد که پیش از این، از طریق سلاح و قاچاق مواد مخدر درآمد داشتند. قابل یادآوری است که حدود ۹۵ درصد هیرویینی که در خیابانهای انگلستان خرید و فروش میشود، از افغانستان است. سرمایهگذاری در بخش ماینروبی، میتواند مزایای خوب امنیتی و استراتژیک برای انگلستان داشته باشد.
امروز، کارمندان جهانی هلوترست، به خاطر شادی روان همکاران جانباختهیشان، یک دقیقه سکوت کردند. ما در حالی که برای خدمت به مردم افغانستان آماده ایم، یاد همکاران ما را گرامی میداریم؛ اما، تنها تلاشهای ما نتیجهی مؤثری نخواهد داشت. اگر دولت خود ما همچنان در برابر این پرسش، سکوت اختیار کند: سرنوشت این کشور پس از ۱۲ سپتمبر سال ۲۰۲۱ چه خواهد شد؟