کرونا ساخت کجاست؛ چینائی یا امریکایی؟

بخش نخست

نویسنده: حشمت‌الله دانش‌یار، دانش‌جوی رشته‌ی مددکاری اجتماعی در مقطع کارشناسی ارشد؛ در شهر شانگهای چین

شیوع ویروس کرونا درجهان محصول کار کیست؟

کشورهای غیر اسلامی با در نظرداشت این که غذا حلال است یا حرام از آن استفاده می‌کنند؛ اما چین یکی از جالب‌ترین کشورها در مصرف گوشت حیوانات است. در نخستین روزهای که این بیماری تنها در کشور چین در حال  گسترش بود بگومگوهای در خصوص خوردن گوشت خفاش؛ مار؛ سنگ‌پشت و بعضی حیوانات دیگر در چین وجود داشت که از آن به عنوان عامل شیوع و انتشار ویروس کرونا یاد می‌شد؛ اما تا هنوز واقعیت امر معلوم نیست؛ زمانی که این بیماری در چین شیوع پیدا کرد تحلیلگران به این باور بودند که چین و امریکا دو رقیب سرسخت اقتصادی در صدر کشورهای جهان، در پخش و انتقال این بیماری، در آستانه‌ی برگزاری سال نو چین نقش دارند و ویروس توسط امریکایی‌ها پخش شده است؛ سال نو چینی یکی از مهم‌ترین رخصتی‌های سال و از جمله روزهای مهم فرهنگی و تاریخی این کشور است. چینایی‌ها بنا بر رسم و عنعناتی که دارند، شب اول سال نو را باید در کنار خانواده باشند و با اعضای خانواده به دور یک سفره، غذا بخورند؛ از این که چین یک کشور پهناور است؛ در ضمن چینایی‌ها که مردمان بسیار پر تلاش اند، از شهرهای کوچک به خاطر کار به شهرهای کلان سرازیر می‌شوند و الی نزدیک شدن سال نو در مسافرت می‌مانند؛ زمانی‌که سال نو نزدیک می‌شود؛ بنا بر کثرت نفوس، استیشن‌های وسایط نقلیه دچار ازدحام بیش از حد می‌شود. بنابراین کسانی که قصد سفر از یک شهر به شهر دیگر را دارند؛ چه از طریق هوایی و چه زمینی، یک ماه پیش باید تکت رفت و برگشت خویش را خریداری کنند.

 این ویروس دقیقا در همین روزهای مزدحم و پر رفت آمد شیوع پیدا کرد؛ طوری که می‌دانید افرادی که به این بیماری مبتلا شده باشد در روز های اول؛ هفته اول معلوم نمی‌شود. مسافران با خلوت تمام و در کنار هم؛ بدون این که بدانند چی چیز جریان دارد، شتابان به سوی خانه‌های‌ شان می‌رفتند.

دو ماه قبل زمانی که در کشور چین بودم بحث‌های وجود داشت که این کار محصول خود چینایی هاست؛ چرا که چینایی‌ها می‌خواستند در لابراتوارهای شهر ووهان بالای این ویروس تحقیق کنند. به طور تصادفی این ویروس منتشر شده و بلای جان خود شان شد؛ این در حالیست که آن زمان تنها کشور چین درگیر این بیماری بود، سایر کشورها به این بیماری دچار نشده بود.

برخی‌ها این گمانه‌زنی‌ها را نیز مطرح کرده‌اند که شاید شیوع ویروس کرونا از بازار فروش حیوانات وحشی در ووهان آغاز شده باشد، بلکه شاید در اثر رهایی تصادفی یک خفاش آلوده به ویروس کرونا از یکی از آزمایش‌گاه‌های محلی دولت چین در ووهان صورت گرفته باشد.

از سوی دیگر، منشأ اصلی شیوع ویروس هنوز مشخص نیست. در حالی‌که برخی‌ها بازار فروش غیرقانونی حیوان‌های وحشی در چین را کانون شیوع این ویروس می‌دانند؛ اما برخی‌ها از جمله شماری از مقام‌های دولت چین، شیوع این ویروس را کار دست‌های خارجی خوانده‌ و در مواردی حتا انگشت اتهام را به سوی امریکا نشانه رفته‌اند. اثبات این اتهامات و ادعاها درحال حاضر شاید ناممکن باشد.

غرامت ناشی از ویروس کرونا را کدام کشور پرداخت خواهد کرد؟

دراین روزها برخی‌ از کشورها خواستار پرداخت غرامت از سوی دولت چین به کشور‌های آسیب دیده از ویروس کرونا شده‌اند. اخیرا برخی از کادر درمانی و صاحبان کسب و کار در امریکا، جایی‌که بیشترین شمار جان‌باختگان و مبتلایان به ویروس کرونا را در جهان دارد، دادخواستی را علیه دولت چین به دادگاهی در ایالت فلوریدا سپردند تا دولت چین را مجبور به پرداخت غرامت کند.

اگر قرار باشد چین به کشور‌های آسیب دیده از ویروس کرونا غرامت و جبران خساره بپردازد، علاوه بر امریکا، کشورهای دیگر نیز خواستار غرامت خواهند شد. به گونه‌ی مثال یک گزارش پژوهشکده‌ی «هنری جاکسون» تخمین زده است که دولت بریتانیا شاید خواستار دست کم ۳۵۱ میلیارد دالر غرامت از دولت چین شود.

به همین ترتیب، دولت امریکا هم نزدیک به یک تریلیون دالر غرامت خواهد خواست که در آن صورت دولت چین باید تریلیون‌ها دلار به کشورهای مختلف جهان جبران خساره بپردازد.

چین تا کنون هیچ یک از این اتهامات را نپذیرفته است. دولت چین نیز در مقابل این اتهامات ادعا می‌کند که تمام تمهیدات لازم را گرفته و تدابیر سخت‌گیرانه‌ای را برای جلوگیری از شیوع این بیماری اعمال کرده است. به همین دلیل، سرعت شیوع ویروس در ووهان و در خاستگاه این ویروس کاهش یافته و حتا متوقف شده است و اکنون چین نگران است که مبادا خارجی‌ها و حتا چینی‌های که از خارج به کشور می‌آیند، این ویروس را از بیرون دوباره وارد کشور کنند.

بحث حقوقی:

کسانی که طرفدار پرداخت غرامت از سوی دولت چین‌اند، بر نقص دست کم دو ماده از «مقررات بین‌المللی بهداشت» از سوی دولت چین تأکید می‌کنند. در «مقررات بین‌المللی بهداشت» که در سال ۲۰۰۵ به تصویب رسید و در سال ۲۰۰۷ به اجرا گذاشته شد، ۱۹۴ کشور جهان از جمله دولت چین عضو است.

ماده‌ی ۶ مقررات بین‌المللی بهداشت، دولت‌های عضو را ملزم می‌سازد تا مشکلات بهداشتی در خاک خود را به سرعت بررسی و در مورد خطرات بهداشتی که می‌تواند وضعیت فوق‌العاده محسوب شود و بهداشت بین‌المللی را با خطر مواجه کند تا ۲۴ ساعت به سازمان جهانی بهداشت اطلاعات مفصل و دقیق بدهند.

چین یکی از قدرت‌های مقتدر جهانی و یکی از پنچ عضو دایمی شورای امنیت سازمان ملل است. هر تصمیمی که برای بردن پرونده‌ی چین به دادگاه عدالت بین‌المللی مطرح شود با حق وتوی چین روبه‌رو خواهد شد و احتمال رفتن چین به دادگاه خیلی کم به نظر می‌رسد.

چینایی‌ها و استفاده از گوشت حیوانات وحشی:

چین یک کشور باستانی و سنتی؛ همچنان دارای قدمت تاریخی ۵ تا ۷ هزار سال و در حال حاضر یکی از مقتدر ترین کشورهای اقتصادی و تولیدی به شمار می‌رود همچنان پر جمعیت ترین کشور با داشتن یک میلیارد و چهار صد میلیون نفوس در جهان است.

از این که چین یک کشور غیر اسلامی، توسط حکومت تک حزبی (کمونیستی) اداره می‌شود و اکثریت مردم چین بی‌دین هستند و هیچ اعتقاد دینی و مذهبی ندارند؛ بنا فرق بین حلال و حرام نیز وجود ندارد؛ البته مسلمانان چین از این امر مجزا هستند. کشور چین نزدیک به ۳۰ میلیون مسلمان دارد که اکثریت آنها در ولایت سینگ جینانگ سکونت دارند زمانی که شما به این ولایت سفر کنید نیازی نیست بپرسید این غذا حلال است یا حرام؛ چون اکثر موادهای خوراکی در بازارها و رستورانت‌ها حلال است.

من باورمند هستم شمایی که همین اکنون این پاراگراف را مطالعه می‌کنید به این باور هستید که تمام چینایی‌ها از گوشت هر نوع حیوانات مانند: سگ؛ پشک؛ موش؛ خر؛ شادی و… استفاده می‌کنند، هم‌چنان حیواناتی بحری و وحشی؛ در حالی که این‌طور نیست، من مدت نزدیک به سه سال است که در این کشور زندگی می‌کنم؛ چین یک سرزمین  کلان و پهناور است که غذاهای قسمت شمال آن با قسمت‌های جنوبی؛ شرقی و غربی متفاوت است؛ اکثریت چینایی‌ها از حیواناتی که شما فکرش را می‌کنید استفاده نمی‌کنند؛ بلکه مانند ما و شما حساسیت با شنیدن نام شان دارند.

یک تعداد کشورهای دیگری که در همسایگی چین موقعیت دارد از گوشت حیوانات یاد شده نیز استفاده می‌کنند. به اساس گزارش بی بی سی فارسی، سالانه در آسیا از گوشت ۳۰ میلیون سگ و پشک استفاده می‌شود.

سؤال اساسی این است که چرا بعضی شهرهای چین از خوردن گوشت حیوانات عجیب و غریب استفاده می‌کنند و لذت می‌برند؟

در متون فوق یاد آور شدیم این که چین یک کشور پهناور و در ضمن دارای جمعیت بزرگی است؛ در دوران چین باستان؛ چینایی‌ها اقتصاد خوب نداشتند؛ هر خانواده بر عکس قوانین امروز که هرخانواده تنها حق دارد دو طفل به دنیا بیاورد؛ بل در آن زمان خانواده‌ها حق داشتند فرزندان بی‌شماری به دنیا بیاورند؛ در کنار کثرت نفوس؛ فقر و بیکاری؛ عدم امکانات معیشتی، آن ها را مجبور کرده بود تا برای بقای شان از حیوانات گوناگون استفاده نمایند تا از گرسنگی نمیرند که این کارشان امروز به یک عادت بدل شده است؛ هر چند کشور امروزی چین از جمله کشورهای مقتدر اقتصادی و تولیدی دنیاست؛ ولی بازهم از این قبیل حیوانات استفاده می‌نمایند. خوب ما که مسلمان و بین حلال و حرام تفکیک قایل هستیم؛ چینایی‌ها از زمان چین باستان تاکنون از حیوانات مانند خفاش، مار و سایر حیوانات وحشی استفاده می‌کنند، اگر این نوع حیوانات و پرندگان باعث بروز بیماری‌های خطرناک می‌شد، سال‌ها قبل، این حوادث به وقوع می‌پیوست؛ بنابراین، این بیماری ربطی به خوردن حیوانات که در رسانه‌ها زبان زد شده است ندارد.

این در حالیست که پس از شیوع ویروس کرونا در برخی از شهرهای چین، خوردن گوشت حیوانات یاد شده ممنوع اعلام شد؛ اما در شهر ووهان چین مکان‌های فروش و رستورانت‌ها دوباره فعالیت شان را آغاز  کردند.

ادامه دارد…