در تحقیق تازه‌ای که از سوی نهاد تحقیقاتی حقوق زنان و اطفال منتشر شده، آمده است که ۶۳ درصد دختران، بین سنین ۱۳ تا ۱۵سالگی ترک تحصیل می‌کنند.
این تحقیق که روز سه‌شنبه (۳ جدی) در نشستی زیر عنوان «بررسی دسترسی دختران به تعلیم و تربیه، چالش‌ها و فرصت‌ها» منتشر شد، نشان می‌دهد که با وجود دست‌آوردهای نظام آموزشی در سال‌های گذشته، هنوز هم دسترسی دختران به آموزش، با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است.
بر اساس این تحقیق، ۳٫۷ میلیون کودک محروم از آموزش در سراسر افغانستان وجود دارد و ۶۵ درصد آن را، دختران تشکیل می‌دهد. هم‌چنان، درصدی دختران باسواد، در مقایسه با پسران ۴۴ درصد کمتر است.
در این تحقیق، با ۱۳۷۳ دانش‌آموز، والدین، آموزگاران، مسؤولان آموزش و پرورش، مسؤولان وزارت حج و اوقاف، فعالان جامعه‌ی مدنی و کمیسیون مستقل حقوق بشر در ولایات کابل، بلخ، پروان، کندهار و بدخشان، گفت‌وگو شده است.
بر اساس این تحقیق، شمولیت دختران نسبت به پسران، از دوره‌ی ابتدایی به دوره‌ی لیسه، ده درصد کاهش می‌یابد.
در این تحقیق آمده است: «مسؤولان گفته اند که ۶۳ درصد و والدین گفته اند که ۵۹ درصد دختران، از صنف هفتم در سن ۱۳ تا ۱۵سالگی، مکتب را ترک می‌کنند و ۲۶ درصد دختران بعد از این سن، ترک تحصیل می‌کنند.»
این تحقیق، نشان می‌دهد که ۶۴ درصد دختران، با تصمیم مردان خانواده ترک تحصیل می‌کنند و ۳۶ درصد دیگر، بنا بر دلایل مختلفی، از ادامه‌ی تحصیل انصراف می‌دهند.
این تحقیق، ۴۸ درصد جنگ و ناامنی، ۲۱ درصد رسم و رواج‌های ناپسند، کیفیت پایین آموزشی، تبعیض جنسیتی، کم‌بود آموزگار زن، خشونت‌های خانوادگی، فاصله‌ی زیاد تا مکتب و آزارهای خیابانی و ۳۱ درصد فقر و بی‌جاشدن خانواده‌ها را، دلیل ترک تحصیل دختران خوانده است.
زرقا یفتلی، رییس نهاد تحقیقاتی حقوق زنان و اطفال، از حکومت افغانستان می‌خواهد تا در تطبیق برنامه‌ی عمل ملی، منع ازدواج کودکان، ایجاد شوراهای معارف، پرداخت حقوق به موقع آموزگاران، فراهم کردن آب آشامیدنی صحی و اعمار دستشویی‌های جداگانه در مکتب‌ها، تلاش بیشتر کند.
با این حال، میرویس بلخی، سرپرست وزارت معارف، در این نشست گفت: «با توجه به این تحقیق، وزارت معارف در تمام سیاست‌های تعلیمی و تربیتی خود، ترجیحا آموزش دختران را در صدر تمام برنامه‌هایش قرار داده است.»
او افزود که در پالیسی آموزش دختران، راهکارهایی وارد شده است که با هم‌کاری نهادهای موجود، امنیت اجتماعی دختران فراهم شود. به گفته‌ی آقای بلخی، وزارت معارف برای رفع مشکل کم‌بود آموزگاران زن، امسال ۷۵۰۰ آموزگار زن را در مکتب‌های سراسر کشور استخدام کرده و در استخدام‌های بعدی، سهم‌دهی به آموزگاران زن نیز ۵۰ درصد خواهد بود.
سرپرست وزارت معارف، هم‌چنان گفت، از میان ۲۷۰۰ مکتبی که کار اعمار آن ۶۰ درصد تکمیل شده است، ۱۱۰۰ مکتب آن به دختران اختصاص دارد و هم‌چنان از ۳۳۰۰ مکتب دیگر که سال بعد اعمار خواهد شد، شمار زیاد آن به مکاتب دخترانه اختصاص می‌یابد.
از سویی هم، عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت وحدت ملی، در این نشست گفت که هیچ وقت حق مشروع اطفال و دختران برای دسترسی به آموزش آنان، در روند صلح مورد معامله قرار نمی‌گیرد؛ زیرا به گفته‌ی او، آموزش حق طبیعی شهروندان افغانستان است.
این تحقیق در حالی نشر می‌شود که پس از نزدیک به دو دهه نظام جمهوری، حضور زنان در جامعه و داشتن حق تحصیل، گفت‌وگوهای صلح با طالبان، نگرانی‌هایی را مبنی بر این این که زندگی زنان محدود می‌شود، به وجود آورده است. تغییر قانون اساسی و نظام فعلی افغانستان از نگرانی‌هایی که است که در پیوند به پروسه‌ی صلح و آمدن طالبان مطرح می‌شود؛ تغییراتی که احتمال می‌رود نسل امروز و خصوصا زنان را با مشکلاتی روبه‌رو کند.
