مسؤولان نهاد حمایت‌کننده‌ی رسانه‌های آزاد افغانستان (نی) می‌گویند که به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات، پنجاه درصد گزارش‌های تحقیقی کاهش یافته است.
مجیب خلوتگر، رییس اجرایی نی، امروز چهارشنبه (۱۰ میزان)، طی مراسمی به مناسبت روز جهانی دسترسی به اطلاعات، گفت: «پنج سال پیش، گزارش‌های تحقیقی زیادی داشتیم؛ اما در جریان سال جاری، پنجاه درصد کاهش یافته است. یکی از کارهای مهم خبرنگاران تحقیق و برملاکردن موضوعات پنهان است؛ اما کاهش آن به این معنا است که کار محوری خبرنگاران دچار مشکل شده است.»
او، از حکومت موجود و حکومتی که قرار است در آینده‌ی نزدیک به وجود آید، خواست تا هیچ‌گونه بهانه‌ای برای مانع دسترسی به اطلاعات وجود نداشته باشد و نیاز است تا تضمین روشنی را برای روزنامه‌نگاران بدهد.
به گفته‌ی آقای خلوتگر، درصد بزرگی از خشونت‌ها بر خبرنگاران و روزنامه‌نگاران، نیروهای امنیتی استند که گارد ویژه‌ی رییس‌جمهور، محافظان والی‌ها، محافظان وزرای کابینه و محافظان اعضای پارلمان شامل آن می‌شوند و حکومت باید تضمین بدهد تا این افراد از پی‌گرد قضایی به دور نمی‌مانند.
نهاد حمایت‌کننده‌ی رسانه‌های آزاد، به تازگی نظرسنجی را از ۲۵۰ خبرنگار در ۳۴ ولایت افغانستان انجام داده است که بر بنیاد این نظرسنجی، در انتخابات ریاست‌جمهوری، کم‌ترین خشونت بر علیه خبرنگاران صورت گرفته است.
طبق نظرسنجی نی، دلیل ثبت کم‌ترین خشونت علیه خبرنگاران در انتخابات، این بوده که آن‌ها کم‌ترین سفرهای ولایتی را در مناطق دوردست افغانستان داشته اند و به همین خاطر، انتخابات ۲۰۱۹، به گونه‌ی درست پوشش معیاری و صددرصدی را نداشت و از جانب دیگر، به دلیل خالی بودن مراکز رأی‌دهی، خبرنگاران نتوانستند که پوشش گسترده‌ای را از محلات رأی‌دهی داشته باشد.
از میان ۲۵۰ خبرنگار، ۲۵٫۶ درصد آن‌ها گفته اند که به دلیل قطع شبکه‌های مخابراتی نتوانستند که به موقع گزارش‌دهی کنند. ۱۶ درصد خبرنگاران گفته اند که مشکل دسترسی به اطلاعات داشتند؛ از یک‌سو شبکه‌های مخابراتی قطع بود و از سوی دیگر، کسانی اطلاعات می‌دادند که یا در وظایف محوله‌ی شان وارد نبودند و یا هم نمی‌خواستند که اطلاعات را به خبرنگاران بدهند.
در همین حال، ۱۶ درصد دیگر خبرنگاران در این نظرسنجی بیان کرده اند، کسانی که به عنوان (نمایندگان کمیسیون‌های انتخاباتی، ناظرین و مشاهدین) در محلات و مراکز رأی‌دهی حضور داشتند، در انجام کارهای‌شان وارد نبودند؛ مثلا: آن‌ها از حضور خبرنگاران در مراکز رأی‌دهی جلوگیری می‌کردند؛ در حالی که کمیسیون انتخابات قبلا اعلام کرده بود که خبرنگاران به عنوان ناظرین غیر مستقیم در محلات حضور داشته باشند.
در این نظرسنجی، ده درصد خبرنگاران، یعنی ۲۵ خبرنگار رسما اعلام کرده اند که در جریان رأی‌دهی با رفتار نامناسب نیروهای امنیتی مواجه شده اند.
انتخابات ریاست‌جمهوری که چهار روز پیش (ششم میزان) برگزار شد، خبرنگاران از شهرهای بزرگ افغانستان این روند را پوشش ویژه دادند؛ اما به دلیل تهدیدهای امنیتی از سوی گروه طالبان، جریان رأی‌دهی را نتوانستند پوشش بدهند.
